26/10/2013, Θάσος.
του Διευθυντή του Κ.Υ. Πρίνου, Γενικού Ιατρού, κ. Δημήτρη Έλληνα.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΥΓΕΙΑΣ.
Είναι η πολλοστή φορά, που γίνεται στη χώρα μας προσπάθεια καθιέρωσης και εφαρμογής ενός συστήματος ΠΦΥ. Η πρώτη προσπάθεια, που ατύχησε, έγινε το 1977 από τον αείμνηστο Δοξιάδη, ενώ στη συνέχεια το 1983 ψηφίστηκε ο Ν.1397 για το Ε.Σ.Υ., προσπαθώντας να καθιερώσει για πρώτη φορά ως βάση του συστήματος υγείας την Π.Φ.Υ.
Δυστυχώς η προσπάθεια αυτή, όσον αφορά την ΠΦΥ δεν καρποφόρησε και το σχέδιο της ανάπτυξης ΠΦΥ δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Δημιουργήθηκαν μεν τα Κέντρα Υγείας αγροτικού τύπου, που είναι βέβαιο ότι προσέφεραν πολλά στην αναβάθμιση της παρεχόμενης υγειονομικής περίθαλψης στην ύπαιθρο, όμως εγκαταλειφτήκαν και δεν υλοποιήθηκαν ποτέ τα Κ.Υ. αστικού τύπου, αλλά ξεχάστηκε και απαξιώθηκε ο κατ΄ εξοχήν λειτουργός γιατρός της Π.Φ.Υ., ο Γενικός/Οικογενειακός γιατρός.
Φυσικά, σημαντικό εμπόδιο για την ανάπτυξη της ΠΦΥ υπήρξε η πανσπερμία των Ασφαλιστικών Ταμείων της χώρας μας, που σήμερα γίνεται προσπάθεια να ενοποιηθούν με τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ., τον Ενιαίο Φορέα Υγείας.
Έτσι το βασικό μειονέκτημα του Ε.Σ.Υ. ήταν και είναι όλα αυτά τα χρόνια, η υποκατάσταση του Γενικού/Οικογενειακού γιατρού από ένα ομιχλώδες συνοθύλευμα (Εξωτερικά Ιατρεία Νοσοκομείων, Πολυϊατρεία διαφόρων Ταμείων, Διαγνωστικά Κέντρα, ιδιώτες γιατροί), όπου ο πολίτης προσπαθεί να βρεί τη λύση στο πρόβλημά του, ουσιαστικά μόνος του. Σε αντίθεση λοιπόν με όλες τις προηγμένες κοινωνίες στην υφήλιο που έχουν δώσει το έργο της πρώτης, αλλά και συνεχούς επαφής του πολίτη με το σύστημα υγείας, στους Γενικούς/Οικογενειακούς γιατρούς, η Ελλάδα δεν το κατάφερε ποτέ.
Πρέπει να επισημανθεί ακόμα το γεγονός ότι η λειτουργία των υφισταμένων Κ.Υ αγροτικού τύπου τα τελευταία χρόνια αφέθηκε στην τύχη της. Οι περισσότεροι διοικητές των νοσοκομείων, όπου ανήκουν τα ΚΥ αγνοούν και υποτιμούν τη σημασία και το ρόλο της Π.Φ.Υ. Τα Κ.Υ. αντιμετωπίζονται από τις σημερινές διοικήσεις των νοσοκομείων ως “εφεδρείες“ προσωπικού και άλλων πόρων.
Όλα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα να υπάρχει συντριπτικά μικρή αναλογία Γενικών προς Ειδικούς γιατρούς στην Ελλάδα, αντίθετα με όλες τις χώρες της Ευρώπης. Επιπρόσθετα η καθολική σχεδόν υποβάθμιση της διδασκαλίας της Π.Φ.Υ. και η παντελής σχεδόν απουσία Γενικών γιατρών, διδασκόντων στα Τμήματα των Ιατρικών σχολών στη χώρα μας, έχει ως αποτέλεσμα την κατεύθυνση των φοιτητών προς υπερεξειδικεύσεις.
Η Πανευρωπαϊκή μελέτη FICOSSER έδωσε σαν optimum αριθμούς για την Ελλάδα συνολικά 27.000 γιατρούς όλων των ειδικοτήτων. Απ΄ αυτούς οι 6-7.000 θα έπρεπε να είναι Γενικοί Ιατροί. Στην Ελλάδα όμως υπάρχουν συνολικά 75.000 ιατροί, ανάμεσα στους οποίους πάνω από 60.000 είναι ιατροί διαφόρων ειδικοτήτωνί και 7.500 ειδικεύονται σε διάφορες ειδικότητες. Υπάρχει επίσης ένας αριθμός ανειδίκευτων που ασκούν Ιατρική και δεν ξεπερνάει τους 2.500, και τέλος συνολικά περίπου 3.600 Γενικοί Ιατροί, ειδικοί και ειδικευόμενοι. Ο υπερβολικός αριθμός των ειδικευμένων γιατρών σε όλες τις άλλες ειδικότητες αποτέλεσε τελικά και το μεγάλο εμπόδιο για την καθιέρωση ενός συστήματος ΠΦΥ στη χώρα μας.
Είναι γενικά παραδεκτό ότι ο ισχυρός προσανατολισμός ενός συστήματος υγείας στην ΠΦΥ προάγει τη συνέχεια στη φροντίδα και σχετίζεται τεκμηριωμένα με καλύτερα αποτελέσματα υγείας. Επίσης οδηγεί και σε χαμηλότερα κόστη (“cost-effective”) μέσω της πρόσβασης σε περισσότερο κατάλληλες υπηρεσίες, υψηλότερη ικανοποίηση του πληθυσμού για τις υπηρεσίες υγείας και ελάττωση των ανισοτήτων στην υγεία του πληθυσμού.
Μοναδική λύση πλέον στη χώρα μας για τον εξορθολογισμό των δαπανών, για την αποδοτικότερη χρήση των διατιθέμενων πόρων και την παροχή βελτιωμένης υγειονομικής περίθαλψης, χωρίς να αναγκάζεται ο ασθενής «να βάζει συνέχεια το χέρι στην τσέπη» είναι:
Η καθιέρωση του Γενικού/Οικογενειακού γιατρού για όλους τους Έλληνες με δικαίωμα παραπομπής/εισαγωγής στα νοσοκομεία.
Η φιλοσοφία της ΠΦΥ προτείνει πως η φροντίδα οφείλει να προέρχεται από τον γενικό ιατρό, όπου αυτό είναι δυνατό, και από τον ειδικό, όπου αυτό είναι απαραίτητο. Δεν πρέπει να λησμονείται, πως ο οικογενειακός ιατρός, ανάμεσα στα άλλα, έχει εξειδικευτεί στην διαχείριση των συνήθων χρόνιων νοσημάτων. Το είδος του νοσήματος και η βαρύτητα αυτού καθορίζουν την ανάγκη παραπομπής σε εξειδικευμένο γιατρό. Φυσικά όταν κρίνεται σκόπιμο κάποιο χρόνιο νόσημα θα πρέπει να αντιμετωπίζεται από την ομάδα αντιμετώπισης χρονίων νοσημάτων. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται αρμονική συνεργασία ανάμεσα στην ΠΦΥ και τη δευτεροβάθμια φροντίδα υγείας (ειδικοί, νοσοκομειακή φροντίδα, εξειδικευμένες διαγνωστικές υπηρεσίες).
Το gate keeping, δηλαδή η υποχρέωση του πολίτη να απευθύνεται στον οικογενειακό του γιατρό για όλα τα προβλήματα υγείας του, προκειμένου εκείνος να τον παραπέμψει – αν χρειάζεται - στο νοσοκομείο είναι γνωστή διαδικασία. Είναι αξιολογημένη διεθνώς και εφαρμόζεται χρόνια τώρα με επιτυχία σε όλες σχεδόν τις ευνομούμενες Ευρωπαϊκές χώρες (Αγγλία, Σουηδία, Δανία, Νορβηγία, Φινλανδία, Ολλανδία, Βέλγιο Γερμανία κλπ.). Είναι γεγονός πως η έλλειψη κουλτούρας οργανωμένης ΠΦΥ στον πληθυσμό της Ελλάδας, είναι δυνατόν να δημιουργήσει προβλήματα και αντιδράσεις στην εφαρμογή της πολιτικής του “gatekeeping”. Παράλληλα είναι σαφές ότι θίγει συμφέροντα νοσοκομειακών και πανεπιστημιακών γιατρών και, μολονότι τα συμφέροντα αυτά κάθε άλλο παρά νόμιμα είναι, ωστόσο μέχρι τώρα οι πολιτικές ηγεσίες δεν θεώρησαν αναγκαία την σύγκρουση. Είναι όμως καιρός να το τολμήσουν.
Ένας οικογενειακός γιατρός θα μπορεί να καλύπτει μέχρι 2000 ασθενείς. Υπάρχει μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση της ΕΛΕΓΕΙΑ για την αμοιβή των οικογενειακών γιατρών, χωρίς καμία επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού. Οι πολίτες που θα επιλέγουν τον οικογενειακό τους γιατρό θα καταβάλουν ένα παράβολο 40 ευρώ κατ‘ έτος, που θα τους καλύπτει για έναν χρόνο.
Επίσης η ΕΛΕΓΕΙΑ έχει καταθέσει πρόταση για την έλλειψη ικανού αριθμού ιατρών Γ.Ι. Είναι το πρόγραμμα “on the job training” το οποίο αντέγραψαν και εφήρμοσαν οι Τούρκοι, οι οποίοi τίμησαν την ΕΛΕΓΕΙΑ για την ιδέα της. Εν πάση περιπτώσει η κάλυψη των θέσεων και από παθολόγους, δεν δημιουργεί προβλήματα, όμως είναι σίγουρα λάθος και θα δημιουργήσει προβλήματα ο ορισμός ως οικογενειακών γιατρών συναδέλφων άλλων ειδικοτήτων, χωρίς την προαπαιτούμενη εκπαίδευση που αναφέρθηκε (on the job training).
Αναλυτικότερα προτείνεται:
- Η εφαρμογή του θεσμού του οικογενειακού ιατρού
- Η υποχρεωτική εγγραφή του πολίτη στο μητρώο του οικογενειακού ιατρού
- Η ελευθερία επιλογής του οικογενειακού ιατρού από τον πολίτη με την δυνατότητα αλλαγής του, όταν δεν είναι ευχαριστημένος
- Στον κατάλογο κάθε οικογενειακού ιατρού να είναι δυνατό να εγγράφονται έως 2.000 πολίτες.
- Να γίνεται ανανέωση των οικογενειακών ιατρών περιοδικά. Οικογενειακοί ιατροί που βρίσκονται χαμηλά στις επιλογές των πολιτών, που η πρακτική τους δεν συμβαδίζει με τα κλινικά πρωτόκολλα, που εμφανίζονται πολυδάπανοι για το σύστημα, που παρουσιάζουν παραπτώματα ή ιατρικά λάθη, που δεν συμμετέχουν σε δραστηριότητες συνεχιζόμενης εκπαίδευσης κλπ να μπορούν να αποβάλλονται από το σύστημα και τη θέση τους να καταλαμβάνουν νέοι.
- Να υπάρχει οριοθέτηση της πρόσβασης στη νοσοκομειακή περίθαλψη και στις εξειδικευμένες υπηρεσίες ιατρών εντός των νοσοκομείων, που πρέπει να γίνεται μόνο μετά από παραπομπή. Είναι βέβαιο ότι η ελεύθερη πρόσβαση σε ειδικούς δεν σημαίνει ποιοτικότερη φροντίδα. Αντίθετα, σε συνδυασμό με τον ιατρικό πληθωρισμό, πυροδοτούν την προκλητή ζήτηση υπηρεσιών υγείας, οδηγώντας σε χρήση δαπανηρών υπηρεσιών που δεν χρειάζονται, και που συχνά είναι και επιβλαβείς (πχ πολλαπλάσιος αριθμός CT-scans σε αναλογία πληθυσμού από άλλα ευρωπαϊκά κράτη, με επακόλουθο σημαντική έκθεση σε ακτινοβολία). Η μη συντονισμένη χρήση εξειδικευμένων ιατρών οδηγεί σε μια κατακερματισμένη φροντίδα, προσανατολισμένη στην ασθένεια και στη διάγνωση και όχι σε μια ολιστική προσέγγιση.
- Να υιοθετηθεί ένα ενιαίο σύστημα αποζημίωσης για όσους αναλάβουν ρόλο οικογενειακού ιατρού, το οποίο θα περιλαμβάνει «κατά κεφαλήν» αμοιβή (capitation) και επιπλέον αμοιβή στη βάση αποτελεσμάτων και στη βάση της διαχείρισης πολλαπλών προβλημάτων, την υποστήριξη δράσεων πρόληψης κ.λπ. Επισημαίνουμε εδώ πως πρέπει να υπάρξει μέριμνα για επιπλέον αποζημίωση των οικογενειακών ιατρών που διαθέτουν στο σύστημα ΠΦΥ τα ιδιωτικά ιατρεία τους.
- Να δοθούν ισχυρά κίνητρα για την επάνδρωση άγονων και προβληματικών περιοχών. Η μέθοδος αποζημίωσης των οικογενειακών ιατρών αυτών, θα πρέπει να διαφέρει, καθώς δεν θα έχουν εκ των πραγμάτων τη δυνατότητα να φθάσουν σε μεγάλες λίστες ασθενών.
- Να δημιουργηθεί επιτέλους ο ηλεκτρονικός φάκελος ασθενούς
- Είναι αναγκαία η ύπαρξη ενός ενιαίου πλαισίου συνεργασίας των οικογενειακών ιατρών με το νέο σύστημα, με την υιοθέτηση της πλήρους απασχόλησης, είτε στις μονάδες ΠΦΥ, είτε σε ιατρεία οικογενειακής ιατρικής
- Πρέπει να αναπτυχθεί ένα σλυστημα αξιολόγησης και ελέγχου της ποιότητας παρεχόμενων υπηρεσιών ΠΦΥ μέσω θέσπισης κριτηρίων ποιότητας και δεικτών και η υιοθέτηση κλινικών κατευθυντήριων οδηγιών για την φροντίδα υγείας στην ΠΦΥ
- Είναι απαραίτητη η ανάπτυξη ενός καθολικού, ενιαίου και ολοκληρωμένου συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας με την υπαγωγή σε αυτό όλων των δημόσιων δομών ΠΦΥ (Κέντρα Υγείας και Περιφερειακά Ιατρεία ΕΣΥ, μονάδες ΠΦΥ ΕΟΠΥΥ, δομές Τοπικής Αυτοδιοίκησης κ.ά.)
- Η περιφερειακή συγκρότηση του συστήματος ΠΦΥ να γίνει από τις ΥΠε. Τα Κέντρα Υγείας πρέπει να έχουν μόνο επιστημονική και λειτουργική διασύνδεση με τα νοσοκομεία και να μην υπάρχει η διοικητική και οικονομική υπαγωγή τους σ΄ αυτά. Ο νόμος 2889/2001 προέβλεπε την αποσύνδεση των Κ.Υ. από τα νοσοκομεία και την υπαγωγή τους στην αρμοδιότητα και τον έλεγχο του Αναπληρωτή Διοικητή της Υ.Π.Ε. Η εμπειρία της Κρήτης, όπου εφαρμόστηκε πιλοτικά ήταν πολύ θετική. Προτείνεται λοιπόν να διαχωριστούν σε επίπεδο Υ.Π.Ε. οι διοικητικές και οικονομικές αρμοδιότητες και τα Κέντρα Υγείας να αποκτήσουν δικούς τους σχεδιασμούς/προϋπολογισμούς, ελεγχόμενα από τον Αναπληρωτή Διοικητή της Υ.Π.Ε., στην οποία υπάγονται. Μακροπρόθεσμα και αφού υπάρξει η δυνατότητα να εξασφαλιστούν οι ανάλογοι πόροι, οι μονάδες αυτές θα μπορούσαν να δοθούν στους Καλλικρατικούς Δήμους. Επαναλαμβάνεται ότι θα πρέπει να διατηρηθεί η επιστημονική/λειτουργική διασύνδεση με το νοσοκομείο αναφοράς.
- Να συνεχιστεί η 24ωρη λειτουργία των μονάδων ΠΦΥ με οικογενειακούς γιατρούς, για έκτακτα περιστατικά.
- Να υπάρχει καθολική κάλυψη του Έλληνα πολίτη με προσδιορισμό μίας βασικής δέσμης υπηρεσιών προς όλους τους πολίτες και όχι μόνο τους ασφαλιστικά ενήμερους
Οι προτάσεις αυτές γίνονται με την πεποίθηση ότι στο σχεδιασμό της επόμενης μέρας στην ΠΦΥ στόχος πρέπει να είναι αποκλειστικά και μόνο η βελτίωση της υγείας του πληθυσμού και η προσφορά ποιοτικών και αποδοτικών υπηρεσιών υγείας στους ασθενείς και όχι τα συμφέροντα επαγγελματικών ομάδων ή τα επιχειρηματικά συμφέροντα.
Ελπίζουμε να υπάρξει ισχυρή πολιτική βούληση και η μεταρρύθμιση στην ΠΦΥ της χώρας να μην μείνει στα χαρτιά, για άλλη μια φορά.
του Διευθυντή του Κ.Υ. Πρίνου, Γενικού Ιατρού, κ. Δημήτρη Έλληνα.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΥΓΕΙΑΣ.
Είναι η πολλοστή φορά, που γίνεται στη χώρα μας προσπάθεια καθιέρωσης και εφαρμογής ενός συστήματος ΠΦΥ. Η πρώτη προσπάθεια, που ατύχησε, έγινε το 1977 από τον αείμνηστο Δοξιάδη, ενώ στη συνέχεια το 1983 ψηφίστηκε ο Ν.1397 για το Ε.Σ.Υ., προσπαθώντας να καθιερώσει για πρώτη φορά ως βάση του συστήματος υγείας την Π.Φ.Υ.
Δυστυχώς η προσπάθεια αυτή, όσον αφορά την ΠΦΥ δεν καρποφόρησε και το σχέδιο της ανάπτυξης ΠΦΥ δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Δημιουργήθηκαν μεν τα Κέντρα Υγείας αγροτικού τύπου, που είναι βέβαιο ότι προσέφεραν πολλά στην αναβάθμιση της παρεχόμενης υγειονομικής περίθαλψης στην ύπαιθρο, όμως εγκαταλειφτήκαν και δεν υλοποιήθηκαν ποτέ τα Κ.Υ. αστικού τύπου, αλλά ξεχάστηκε και απαξιώθηκε ο κατ΄ εξοχήν λειτουργός γιατρός της Π.Φ.Υ., ο Γενικός/Οικογενειακός γιατρός.
Φυσικά, σημαντικό εμπόδιο για την ανάπτυξη της ΠΦΥ υπήρξε η πανσπερμία των Ασφαλιστικών Ταμείων της χώρας μας, που σήμερα γίνεται προσπάθεια να ενοποιηθούν με τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ., τον Ενιαίο Φορέα Υγείας.
Έτσι το βασικό μειονέκτημα του Ε.Σ.Υ. ήταν και είναι όλα αυτά τα χρόνια, η υποκατάσταση του Γενικού/Οικογενειακού γιατρού από ένα ομιχλώδες συνοθύλευμα (Εξωτερικά Ιατρεία Νοσοκομείων, Πολυϊατρεία διαφόρων Ταμείων, Διαγνωστικά Κέντρα, ιδιώτες γιατροί), όπου ο πολίτης προσπαθεί να βρεί τη λύση στο πρόβλημά του, ουσιαστικά μόνος του. Σε αντίθεση λοιπόν με όλες τις προηγμένες κοινωνίες στην υφήλιο που έχουν δώσει το έργο της πρώτης, αλλά και συνεχούς επαφής του πολίτη με το σύστημα υγείας, στους Γενικούς/Οικογενειακούς γιατρούς, η Ελλάδα δεν το κατάφερε ποτέ.
Πρέπει να επισημανθεί ακόμα το γεγονός ότι η λειτουργία των υφισταμένων Κ.Υ αγροτικού τύπου τα τελευταία χρόνια αφέθηκε στην τύχη της. Οι περισσότεροι διοικητές των νοσοκομείων, όπου ανήκουν τα ΚΥ αγνοούν και υποτιμούν τη σημασία και το ρόλο της Π.Φ.Υ. Τα Κ.Υ. αντιμετωπίζονται από τις σημερινές διοικήσεις των νοσοκομείων ως “εφεδρείες“ προσωπικού και άλλων πόρων.
Όλα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα να υπάρχει συντριπτικά μικρή αναλογία Γενικών προς Ειδικούς γιατρούς στην Ελλάδα, αντίθετα με όλες τις χώρες της Ευρώπης. Επιπρόσθετα η καθολική σχεδόν υποβάθμιση της διδασκαλίας της Π.Φ.Υ. και η παντελής σχεδόν απουσία Γενικών γιατρών, διδασκόντων στα Τμήματα των Ιατρικών σχολών στη χώρα μας, έχει ως αποτέλεσμα την κατεύθυνση των φοιτητών προς υπερεξειδικεύσεις.
Η Πανευρωπαϊκή μελέτη FICOSSER έδωσε σαν optimum αριθμούς για την Ελλάδα συνολικά 27.000 γιατρούς όλων των ειδικοτήτων. Απ΄ αυτούς οι 6-7.000 θα έπρεπε να είναι Γενικοί Ιατροί. Στην Ελλάδα όμως υπάρχουν συνολικά 75.000 ιατροί, ανάμεσα στους οποίους πάνω από 60.000 είναι ιατροί διαφόρων ειδικοτήτωνί και 7.500 ειδικεύονται σε διάφορες ειδικότητες. Υπάρχει επίσης ένας αριθμός ανειδίκευτων που ασκούν Ιατρική και δεν ξεπερνάει τους 2.500, και τέλος συνολικά περίπου 3.600 Γενικοί Ιατροί, ειδικοί και ειδικευόμενοι. Ο υπερβολικός αριθμός των ειδικευμένων γιατρών σε όλες τις άλλες ειδικότητες αποτέλεσε τελικά και το μεγάλο εμπόδιο για την καθιέρωση ενός συστήματος ΠΦΥ στη χώρα μας.
Είναι γενικά παραδεκτό ότι ο ισχυρός προσανατολισμός ενός συστήματος υγείας στην ΠΦΥ προάγει τη συνέχεια στη φροντίδα και σχετίζεται τεκμηριωμένα με καλύτερα αποτελέσματα υγείας. Επίσης οδηγεί και σε χαμηλότερα κόστη (“cost-effective”) μέσω της πρόσβασης σε περισσότερο κατάλληλες υπηρεσίες, υψηλότερη ικανοποίηση του πληθυσμού για τις υπηρεσίες υγείας και ελάττωση των ανισοτήτων στην υγεία του πληθυσμού.
Μοναδική λύση πλέον στη χώρα μας για τον εξορθολογισμό των δαπανών, για την αποδοτικότερη χρήση των διατιθέμενων πόρων και την παροχή βελτιωμένης υγειονομικής περίθαλψης, χωρίς να αναγκάζεται ο ασθενής «να βάζει συνέχεια το χέρι στην τσέπη» είναι:
Η καθιέρωση του Γενικού/Οικογενειακού γιατρού για όλους τους Έλληνες με δικαίωμα παραπομπής/εισαγωγής στα νοσοκομεία.
Η φιλοσοφία της ΠΦΥ προτείνει πως η φροντίδα οφείλει να προέρχεται από τον γενικό ιατρό, όπου αυτό είναι δυνατό, και από τον ειδικό, όπου αυτό είναι απαραίτητο. Δεν πρέπει να λησμονείται, πως ο οικογενειακός ιατρός, ανάμεσα στα άλλα, έχει εξειδικευτεί στην διαχείριση των συνήθων χρόνιων νοσημάτων. Το είδος του νοσήματος και η βαρύτητα αυτού καθορίζουν την ανάγκη παραπομπής σε εξειδικευμένο γιατρό. Φυσικά όταν κρίνεται σκόπιμο κάποιο χρόνιο νόσημα θα πρέπει να αντιμετωπίζεται από την ομάδα αντιμετώπισης χρονίων νοσημάτων. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται αρμονική συνεργασία ανάμεσα στην ΠΦΥ και τη δευτεροβάθμια φροντίδα υγείας (ειδικοί, νοσοκομειακή φροντίδα, εξειδικευμένες διαγνωστικές υπηρεσίες).
Το gate keeping, δηλαδή η υποχρέωση του πολίτη να απευθύνεται στον οικογενειακό του γιατρό για όλα τα προβλήματα υγείας του, προκειμένου εκείνος να τον παραπέμψει – αν χρειάζεται - στο νοσοκομείο είναι γνωστή διαδικασία. Είναι αξιολογημένη διεθνώς και εφαρμόζεται χρόνια τώρα με επιτυχία σε όλες σχεδόν τις ευνομούμενες Ευρωπαϊκές χώρες (Αγγλία, Σουηδία, Δανία, Νορβηγία, Φινλανδία, Ολλανδία, Βέλγιο Γερμανία κλπ.). Είναι γεγονός πως η έλλειψη κουλτούρας οργανωμένης ΠΦΥ στον πληθυσμό της Ελλάδας, είναι δυνατόν να δημιουργήσει προβλήματα και αντιδράσεις στην εφαρμογή της πολιτικής του “gatekeeping”. Παράλληλα είναι σαφές ότι θίγει συμφέροντα νοσοκομειακών και πανεπιστημιακών γιατρών και, μολονότι τα συμφέροντα αυτά κάθε άλλο παρά νόμιμα είναι, ωστόσο μέχρι τώρα οι πολιτικές ηγεσίες δεν θεώρησαν αναγκαία την σύγκρουση. Είναι όμως καιρός να το τολμήσουν.
Ένας οικογενειακός γιατρός θα μπορεί να καλύπτει μέχρι 2000 ασθενείς. Υπάρχει μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση της ΕΛΕΓΕΙΑ για την αμοιβή των οικογενειακών γιατρών, χωρίς καμία επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού. Οι πολίτες που θα επιλέγουν τον οικογενειακό τους γιατρό θα καταβάλουν ένα παράβολο 40 ευρώ κατ‘ έτος, που θα τους καλύπτει για έναν χρόνο.
Επίσης η ΕΛΕΓΕΙΑ έχει καταθέσει πρόταση για την έλλειψη ικανού αριθμού ιατρών Γ.Ι. Είναι το πρόγραμμα “on the job training” το οποίο αντέγραψαν και εφήρμοσαν οι Τούρκοι, οι οποίοi τίμησαν την ΕΛΕΓΕΙΑ για την ιδέα της. Εν πάση περιπτώσει η κάλυψη των θέσεων και από παθολόγους, δεν δημιουργεί προβλήματα, όμως είναι σίγουρα λάθος και θα δημιουργήσει προβλήματα ο ορισμός ως οικογενειακών γιατρών συναδέλφων άλλων ειδικοτήτων, χωρίς την προαπαιτούμενη εκπαίδευση που αναφέρθηκε (on the job training).
Αναλυτικότερα προτείνεται:
- Η εφαρμογή του θεσμού του οικογενειακού ιατρού
- Η υποχρεωτική εγγραφή του πολίτη στο μητρώο του οικογενειακού ιατρού
- Η ελευθερία επιλογής του οικογενειακού ιατρού από τον πολίτη με την δυνατότητα αλλαγής του, όταν δεν είναι ευχαριστημένος
- Στον κατάλογο κάθε οικογενειακού ιατρού να είναι δυνατό να εγγράφονται έως 2.000 πολίτες.
- Να γίνεται ανανέωση των οικογενειακών ιατρών περιοδικά. Οικογενειακοί ιατροί που βρίσκονται χαμηλά στις επιλογές των πολιτών, που η πρακτική τους δεν συμβαδίζει με τα κλινικά πρωτόκολλα, που εμφανίζονται πολυδάπανοι για το σύστημα, που παρουσιάζουν παραπτώματα ή ιατρικά λάθη, που δεν συμμετέχουν σε δραστηριότητες συνεχιζόμενης εκπαίδευσης κλπ να μπορούν να αποβάλλονται από το σύστημα και τη θέση τους να καταλαμβάνουν νέοι.
- Να υπάρχει οριοθέτηση της πρόσβασης στη νοσοκομειακή περίθαλψη και στις εξειδικευμένες υπηρεσίες ιατρών εντός των νοσοκομείων, που πρέπει να γίνεται μόνο μετά από παραπομπή. Είναι βέβαιο ότι η ελεύθερη πρόσβαση σε ειδικούς δεν σημαίνει ποιοτικότερη φροντίδα. Αντίθετα, σε συνδυασμό με τον ιατρικό πληθωρισμό, πυροδοτούν την προκλητή ζήτηση υπηρεσιών υγείας, οδηγώντας σε χρήση δαπανηρών υπηρεσιών που δεν χρειάζονται, και που συχνά είναι και επιβλαβείς (πχ πολλαπλάσιος αριθμός CT-scans σε αναλογία πληθυσμού από άλλα ευρωπαϊκά κράτη, με επακόλουθο σημαντική έκθεση σε ακτινοβολία). Η μη συντονισμένη χρήση εξειδικευμένων ιατρών οδηγεί σε μια κατακερματισμένη φροντίδα, προσανατολισμένη στην ασθένεια και στη διάγνωση και όχι σε μια ολιστική προσέγγιση.
- Να υιοθετηθεί ένα ενιαίο σύστημα αποζημίωσης για όσους αναλάβουν ρόλο οικογενειακού ιατρού, το οποίο θα περιλαμβάνει «κατά κεφαλήν» αμοιβή (capitation) και επιπλέον αμοιβή στη βάση αποτελεσμάτων και στη βάση της διαχείρισης πολλαπλών προβλημάτων, την υποστήριξη δράσεων πρόληψης κ.λπ. Επισημαίνουμε εδώ πως πρέπει να υπάρξει μέριμνα για επιπλέον αποζημίωση των οικογενειακών ιατρών που διαθέτουν στο σύστημα ΠΦΥ τα ιδιωτικά ιατρεία τους.
- Να δοθούν ισχυρά κίνητρα για την επάνδρωση άγονων και προβληματικών περιοχών. Η μέθοδος αποζημίωσης των οικογενειακών ιατρών αυτών, θα πρέπει να διαφέρει, καθώς δεν θα έχουν εκ των πραγμάτων τη δυνατότητα να φθάσουν σε μεγάλες λίστες ασθενών.
- Να δημιουργηθεί επιτέλους ο ηλεκτρονικός φάκελος ασθενούς
- Είναι αναγκαία η ύπαρξη ενός ενιαίου πλαισίου συνεργασίας των οικογενειακών ιατρών με το νέο σύστημα, με την υιοθέτηση της πλήρους απασχόλησης, είτε στις μονάδες ΠΦΥ, είτε σε ιατρεία οικογενειακής ιατρικής
- Πρέπει να αναπτυχθεί ένα σλυστημα αξιολόγησης και ελέγχου της ποιότητας παρεχόμενων υπηρεσιών ΠΦΥ μέσω θέσπισης κριτηρίων ποιότητας και δεικτών και η υιοθέτηση κλινικών κατευθυντήριων οδηγιών για την φροντίδα υγείας στην ΠΦΥ
- Είναι απαραίτητη η ανάπτυξη ενός καθολικού, ενιαίου και ολοκληρωμένου συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας με την υπαγωγή σε αυτό όλων των δημόσιων δομών ΠΦΥ (Κέντρα Υγείας και Περιφερειακά Ιατρεία ΕΣΥ, μονάδες ΠΦΥ ΕΟΠΥΥ, δομές Τοπικής Αυτοδιοίκησης κ.ά.)
- Η περιφερειακή συγκρότηση του συστήματος ΠΦΥ να γίνει από τις ΥΠε. Τα Κέντρα Υγείας πρέπει να έχουν μόνο επιστημονική και λειτουργική διασύνδεση με τα νοσοκομεία και να μην υπάρχει η διοικητική και οικονομική υπαγωγή τους σ΄ αυτά. Ο νόμος 2889/2001 προέβλεπε την αποσύνδεση των Κ.Υ. από τα νοσοκομεία και την υπαγωγή τους στην αρμοδιότητα και τον έλεγχο του Αναπληρωτή Διοικητή της Υ.Π.Ε. Η εμπειρία της Κρήτης, όπου εφαρμόστηκε πιλοτικά ήταν πολύ θετική. Προτείνεται λοιπόν να διαχωριστούν σε επίπεδο Υ.Π.Ε. οι διοικητικές και οικονομικές αρμοδιότητες και τα Κέντρα Υγείας να αποκτήσουν δικούς τους σχεδιασμούς/προϋπολογισμούς, ελεγχόμενα από τον Αναπληρωτή Διοικητή της Υ.Π.Ε., στην οποία υπάγονται. Μακροπρόθεσμα και αφού υπάρξει η δυνατότητα να εξασφαλιστούν οι ανάλογοι πόροι, οι μονάδες αυτές θα μπορούσαν να δοθούν στους Καλλικρατικούς Δήμους. Επαναλαμβάνεται ότι θα πρέπει να διατηρηθεί η επιστημονική/λειτουργική διασύνδεση με το νοσοκομείο αναφοράς.
- Να συνεχιστεί η 24ωρη λειτουργία των μονάδων ΠΦΥ με οικογενειακούς γιατρούς, για έκτακτα περιστατικά.
- Να υπάρχει καθολική κάλυψη του Έλληνα πολίτη με προσδιορισμό μίας βασικής δέσμης υπηρεσιών προς όλους τους πολίτες και όχι μόνο τους ασφαλιστικά ενήμερους
Οι προτάσεις αυτές γίνονται με την πεποίθηση ότι στο σχεδιασμό της επόμενης μέρας στην ΠΦΥ στόχος πρέπει να είναι αποκλειστικά και μόνο η βελτίωση της υγείας του πληθυσμού και η προσφορά ποιοτικών και αποδοτικών υπηρεσιών υγείας στους ασθενείς και όχι τα συμφέροντα επαγγελματικών ομάδων ή τα επιχειρηματικά συμφέροντα.
Ελπίζουμε να υπάρξει ισχυρή πολιτική βούληση και η μεταρρύθμιση στην ΠΦΥ της χώρας να μην μείνει στα χαρτιά, για άλλη μια φορά.
No comments:
Post a Comment