Γενικού - Οικογενειακού Ιατρού, Καβάλα
Πτυχιούχου Ιατρικής Πανεπιστημίου Lund Σουηδίας
Ειδικότητα στην Γενική Ιατρική στο Linkoping Σουηδίας.
Καταρχήν πρέπει πάντα να έχουμε υπόψιν ότι πριν κάνεις
οποιαδήποτε ειδικότητα στην Σουηδία (συμπεριλαμβανομένης της ειδικότητας
της Γενικής Ιατρικής ) πρέπει για να πάρεις άδεια ασκήσεως επαγγέλματος (
μετά από τα 5 1/12 έτη προπτυχιακών σπουδών Ιατρικής ). Για να πάρεις λοιπόν
μετά το προπτυχιακό μέρος την άδεια ασκήσεως του επαγγέλματος πρέπει να
δουλέψεις (κανονικά με μισθό αλλά υπό supervision) για 21 μήνες (έξι μήνες
Παθολογία, έξι μήνες Χειρουργική, όπου εκεί μπορείς να επιλέξεις και κάποιους
μήνες Ορθοπαιδικής, έξι μήνες Κέντρο Υγείας και 3 μήνες Ψυχιατρικής ). Αυτούς
τους 21 μήνες στην Σουηδία τους λένε AT. Αφού ολοκληρώσεις το ΑΤ (και δώσεις
και γραπτές εξετάσεις) μπορείς να ξεκινήσεις ειδικότητα. Επειδή στην Ελλάδα
παίρνει κανείς άδεια ασκήσεως επαγγέλματος αυτόματα με την λήψη του Πτυχίου
Ιατρικής, οι Έλληνες που πάνε για ειδικότητα στην Σουηδία δεν κάνουν σχεδόν
ποτέ το ΑΤ αλλά χάνουν, γιατί στο ΑΤ μαθαίνεις πάρα πολλά. Όπως λοιπόν
καταλαβαίνετε όλοι όσοι έχουν πάρει άδεια ασκήσεως Ιατρικού Επαγγέλματος στην
Σουηδία (που έχουν κάνει ΑΤ εκεί δηλαδή) ανεξαρτήτως τι ειδικότητα θα πάρουν
μετά, έχουν ήδη εργαστεί ως Ιατροί σε Κέντρο Υγείας (υπό supervision) για
τουλάχιστον 6 μήνες.
Αφού λοιπόν ολοκληρώσει κανείς τους 21 μήνες του ΑΤ που περιέγραψα παραπάνω, μπορεί να ξεκινήσει και ειδικότητα. Η ειδικότητα της Γενικής Ιατρικής είναι διάρκειας 5 ετών από τα οποία τουλάχιστον τα 2 έτη είναι σε Κέντρο Υγείας. Ξεκινούν συχνά με 6 μήνες Κέντρο Υγείας για να καταλάβουν πρώτα το νόημα της Γενικής Ιατρικής και να πάρουν μια αίσθηση τι χρειάζεται να αποκομίσουν από το κάθε rotation ώστε να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις του Γενικού Ιατρού (εννοείται βέβαια ότι εκεί ο ρόλος του Γενικού Ιατρού είναι κάτι πολύ περισσότερο από συνταγογράφηση).
Επιδιώκουν επίσης μετά από 5-6 εβδομάδες εργασίας σε μια κλινική να γυρνούν για 1 εβδομάδα στο Κέντρο Υγείας τους, και να βλέπουν τότε με προκαθορισμένα ραντεβού παλιούς ασθενείς τους με χρόνιες ασθένειες, ώστε να μάθουν τι σημαίνει συνέχεια στην σχέση Ιατρού - Ασθενούς. Έτσι έχουν μια δικιά τους λίστα ασθενών που, συχνά, την ακολουθούν για 5 χρόνια. Το Κέντρο Υγείας του ειδικευόμενου μπορεί να είναι και ιδιωτικό Κέντρο Υγείας που έχει όμως σύμβαση με το Ασφαλιστικό Ταμείο της Σουηδίας (η Σουηδία έχει ένα τέτοιο Ταμείο, μόνο ).
Μαθαίνουν ακόμη στους ειδικευόμενους της Γενικής Ιατρικής ότι όταν μπαίνουν για rotation σε μια κλινική πρέπει να έχουν προαποφασίσει μαζί με τον εποπτεύοντα εκπαιδευτή Γενικό Ιατρό τι θέλουν να μάθουν από αυτή την κλινική. Υπάρχει και εκεί (όπως και στην Ελλάδα, log book) και αυτό βοηθά πολύ. Όσο σημαντικό είναι για τον Γενικό Ιατρό να γνωρίζει τι πρέπει να ξέρει, άλλο τόσο σημαντικό είναι να γνωρίζει τι δεν πρέπει να να ξέρει και πότε να παραπέμπει.
Το να ξέρει κανείς μέχρι πού ”τον παίρνει” να κρατήσει τον ασθενή και από πιο σημείο και μετά πρέπει να τον παραπέμψει, ή να ρωτήσει κάποιον άλλον συνάδελφο, είναι ένα σημαντικό μέρος της τέχνης του Γενικού Ιατρού.
Πολλά διεθνή περιοδικά Γενικής Ιατρικής, όπως π.χ. το BMJ, αναφέρονται συχνά, στα διάφορα review articles που δημοσιεύουν, ακριβώς και σε αυτό: Δηλαδή στο πότε και πού πρέπει κανείς να παραπέμψει, ως Γενικός Ιατρός.
Βέβαια μερικοί Γενικοί Ιατροί (Γ.Ι.) απλοποιούν τα πράγματα και παραπέμπουν σχεδόν τους πάντες. Τότε όμως ο ρόλος του Γ.Ι. αυτοαναιρείται. Σε στατιστικές που έχουν γίνει σε καλά εκπαιδευμένους Γενικούς Ιατρούς στην Βόρεια Ευρώπη υπολογίζεται ότι από τους 100 ασθενείς που προσέρχονται σε ένα καλά εκπαιδευμένο Γενικό Ιατρό (χωρίς στο μεταξύ να έχουν πάει σε κάποιον άλλο Ιατρό) μόνο οι 10 χρειάζονται να παραπεμπθούν.
Θυμάμαι ότι ο supervisor Γενικός Ιατρός που είχα όταν έκανα ειδικότητα Γενικής Ιατρικής στην Σουηδία έκανε μερικές φορές στατιστικές για το τι ποσοστό των ασθενών μου, είχα παραπέμψει και προς ποιες ειδικότητες και αναλόγως μου έλεγε π.χ. : ”Έχεις στείλει πολλούς σε Δερματολόγο, μήπως πρέπει να διαβάσεις λίγο περισσότερο Δερματολογία ή να κάνεις λίγο περισσότερο rotation σε Δερματολογική κλινική;” (εκεί λόγο για την επιλογή και την διάρκεια του rotation σε κάθε κλινική έχει και ο ειδικευόμενος σε συνεργασία με τον supervisor).
Η κάθε κλινική που δέχεται για rotation ειδικευόμενο στην Γενική Ιατρική είναι υποχρεωμένη να ορίσει ένα supervisor για τον ειδικευόμενο αυτό. Ο supervisor αυτός είναι ειδικός Ιατρός της κλινικής αυτής. Σε αυτόν τον supervisor αποτείνεται κατά κύριο λόγο ο ειδικευόμενος για τις διάφορες ερωτήσεις του και πρέπει κατά τακτά χρονικά διαστήματα να αφιερώνουν οι δυο τους κάποια ώρα όπου συζητούν Ιατρικά θέματα αυτής της ειδικότητας στην οποία κάνει κάποιος rotation. Επίσης σε αυτόν τον supervisor απευθύνεται και ο εποπτεύων εκπαιδευτής Γενικός Ιατρός του Κέντρου Υγείας από το οποίο προέρχεται ο ειδικευόμενος, ο οποίος εποπτεύων εκπαιδευτής ρωτά για την πρόοδο του ειδικευόμενου στην συγκεκριμένη κλινική.
Αυτός ο εποπτεύων εκπαιδευτής Γενικός Ιατρός του Κέντρου Υγείας είναι αυτός που έχει εποπτικό ρόλο καθόλη την εκπαίδευση του ειδικευόμενου, καθώς και τον πιο σημαντικό λόγο για το αν ο ειδικευόμενος είναι έτοιμος να πάρει τον τίτλο της ειδικότητας της Γενικής Ιατρικής μετά από τα 5 χρόνια (δεν είναι αυτονόητο ότι δίνει πάντα το ΟΚ).
Ο μισθός του ειδικευόμενου προέρχεται από έναν ξεχωριστό κωδικό από ότι για το υπόλοιπο Κέντρο Υγείας. Είναι φυσικά και ξεχωριστός κωδικός από ότι αυτός από τον οποίο πληρώνονται οι ειδικοί Ιατροί των κλινικών στις οποίες κάνει rotation. Έτσι και το Κέντρο Υγείας αλλά και οι Κλινικές δεν θεωρούν αυτονόητο ότι ο ειδικευόμενος θα τους προσφέρει την εργασία του χωρίς και αυτοί να προσφέρουν κάτι ( = γνώσεις) στον ειδικευόμενο. Αν ο ειδικευόμενος θεωρήσει ότι δεν του παρέχεται η εκπαίδευση που πρέπει σε μια κλινική, μπορεί να ζητήσει να αλλάξει και να πάει σε αντίστοιχη κλινική άλλου Νοσοκομείου. Έτσι η κάθε κλινική (αλλά και Κέντρο Υγείας) έχουν άμεσο ενδιαφέρον να παρέχουν καλή εκπαίδευση και καλούς όρους εργασίας στον ειδικευόμενο ώστε να μην τους φύγει.
Κατά την διάρκεια της ειδικότητας υπάρχει log book (όπως και στην Ελλάδα) που είναι όντως πολύ βοηθητικό.
Επίσης το τι ζητούν να κατέχει στο τέλος ένας ειδικευόμενος Γενικής Ιατρικής το γράφουν εδώ (από σελίδα 179 έως και 197) http://sfamportal.s3.amazonaws.com/files/56a770f6644b260300669f3c/l%C3%A4karnas%20spec%20tj%C3%A4nstg%C3%B6ring.pdf
Κατά την διάρκεια της ειδικότητας πρέπει να περάσει κανείς από κάποια courses (διάρκειας από μία ημέρα έως και μία εβδομάδα το καθένα), που τα διοργανώνει η Ένωση Γενικών Ιατρών Σουηδίας ( www.sfam.se ), και ΔΕΝ σπονσάρονται από Φαρμακευτικές εταιρείες. Τα λένε στα Σουηδικά, SK-kurser. Δεν πάνε όλοι στα ίδια courses. Κάνεις αίτηση για πας σε τέτοια course, συχνά μήνες πιο μπροστά και σε παίρνουν ανάλογα με τα μόρια που έχεις (όσο παλιώνεις σαν ειδικευόμενος μαζεύεις πιο πολλά μόρια και σε παίρνουν πιο εύκολα. Αν θα βρεις θέση όμως ή όχι εξαρτάται και από το πόσο δημοφιλές είναι ένα τέτοιο course ) Πριν ξεκινήσεις την ειδικότητα του, σου λέει εξαρχής η Νομαρχία στην οποία θα κάνεις την ειδικότητα (ουσιαστικά μιλάμε για το Σουηδικό κράτος) ότι σου δίνει ένα συνολικό ποσό χρημάτων, τα οποία είναι προορισμένα για να τα χρησιμοποιήσεις για να πας σε τέτοια courses (Τα courses αυτά δεν είναι δωρεάν αλλά κοστίζουν λεφτά και μάλιστα αρκετά λεφτά κιόλας. Εκτός αυτού πρέπει με αυτά τα λεφτά να πληρώσεις μεταξύ άλλων και τα μεταφορικά σου έξοδα αλλά και την διαμονή σου, γιατί γίνονται συχνά σε πόλεις μακριά από την δική σου). Τα λεφτά αυτά, σου δίνουν την δυνατότητα να τα αξιοποίησεις για την εκπαίδευσή σου, μέσω courses, όπως εσύ νομίζεις. Τα λένε ryggsäckspengar (δηλαδή λεφτά που τα κουβαλάς μαζί σου στο δισάκι σου (στην πορεία σου για να γίνεις ειδικός) ) Π.χ. μπορεί να επιλέξεις να πας σε κάποια courses που είναι πολύ ακριβά, και να θες να μείνεις σε πλουσιοπάροχα ξενοδοχεία, και να ταξιδέψεις 1η θέση στο τραίνο, αλλά τότε τα λεφτά θα σου φτάσουν για λιγότερα courses... Προσωπικά προτιμούσα να μένω σε hostels (που στην Σουηδία είναι αξιοπρεπέστατα) για μπορέσω να πάω σε όσο πιο πολλά courses μπορούσα). Τα SK-kurser ανά ειδικότητα μπορεί να τα βρει κανείς εδώ: https://utbildning.socialstyrelsen.se/totara/reportbuilder/report.php?id=76
Οι εξετάσεις για να πάρεις την ειδικότητα είναι προαιρετικές !!! Αυτός που έχει τον τελικό λόγο για το αν έχεις ολοκληρώσει επιτυχώς την εκπαίδευση της ειδικότητάς σου είναι ο supervisor Γενικός Ιατρός που έχεις στο Κέντρο Υγείας σου, σε συνδυασμό με τον Supervisor των Supervisors !!! του νομού σου. ( Οι supervisors είναι Ιατροί που δουλεύουν κανονικά, κλινικά δηλαδή, απλά έχουν κάνει, οι πιο πολλοί τουλάχιστον, ένα course για να να εκπαιδεύουν ειδικευόμενους Ιατρούς στην Γενική Ιατρική, και τους αφήνουν στο πρόγραμμά τους κάποιες ώρες τον μήνα να τις αφιερώνουν στην εκπαίδευση των ειδικευόμενων που έχουν αναλάβει. Υπάρχει όμως για κάθε νομό και ένας supervisor των supervisors που το 50% του εργάσιμου χρόνου του αφιερώνεται στο να εποπτεύει συνολικά την εκπαίδευση των ειδικευόμενων Γενικών Ιατρών του Νομού).
Εμένα πάντως όταν έκανα ειδικότητα στο Κέντρο Υγείας του Ryd στο Linkoping, κατά κάποιο τρόπο μου το επέβαλαν να δώσω και εξετάσεις ειδικότητας δηλαδή μου είχαν πει (παρόλο που ήταν ευχαριστημένοι μαζί μου όλα αυτά τα χρόνια που ήμουν εκεί) ότι δεν θα μου υπέγραφαν να πάρω τίτλο ειδικότητας αν δεν έδινα και τις εξετάσεις. Αυτό, η αλήθεια είναι ότι μου το είπαν εξαρχής όταν ξεκίνησα εκεί. Ήταν πολιτική του Κέντρου Υγείας τους. Τέλος πάντων εγώ θεώρησα (και ακόμη θεωρώ) ότι ήταν άδικο. Ή δίνουν όλοι ή κανένας...Ευτυχώς πάντως τις πέρασα με την πρώτη. Δεν ήταν και και τόσο εύκολες. Τις έδωσα το 2004. Είχε πολύ δουλειά το πράγμα:
Χρειαζόταν, σαν μέρος των εξετάσεων αυτών, να γράψεις μια επιστημονική εργασία που αντιστοιχεί σε πλήρη εργασία (full time job) 7,5 διδακτικών εβδομάδων. (Οι απαιτήσεις ήταν τέτοιες που σε άλλες χώρες αυτό ίσως να το ονόμαζαν και διδακτορικό...)
Χρειαζόταν επίσης να γράψεις γραπτές εξετάσεις οι οποίες είναι αλήθεια ότι επικεντρώνονται όχι τόσο σε μνημονικές γνώσεις όσο στο να πάρεις θέση σε μια σειρά ερωτημάτων από αληθινά περιστατικά σε Κέντρο Υγείας και να δείξεις ότι μπορείς τα αντιμετωπίσεις με ένα τρόπο σκέψης που να βασίζεται στην πρακτικότητα και στην κοινή λογική, που πρέπει να χαρακτηρίζουν, μεταξύ άλλων, έναν Γενικό Ιατρό (κάποιος όμως που δεν ήξερε Ιατρική δεν γλίτωνε με αοριστολογίες...)
Σου ζητούσαν επίσης να μαγνητοσκοπήσεις σε βιντεοκασέτα (ακόμη ήταν η εποχή της βιντεοκασέτας) έναν αριθμό συνεντεύξεων που είχες πάρει από ασθενείς (νομίζω ήταν 10 τέτοιες συνεντεύξεις) να κάνεις δύο αντίγραφα από τις βιντεοκασέτες και να στείλεις από ένα αντίγραφο σε 2 διαφορετικούς έμπειρους Γενικούς Ιατρούς που δεν σε ξέραν (ζούσαν σε διαφορετικές πόλεις) για να βαθμολογήσουν την ικανότητά σου να επικοινωνείς με τους ασθενείς.
Τέλος λίγους μήνες πριν να τελειώσεις την ειδικότητα ερχόταν στο Κέντρο Υγείας που εργαζόσουν ένας από αυτούς τους προαναφερθέντες έμπειρους Γενικούς Ιατρούς, από άλλο Νομό όμως, και σε ακολουθούσε μια ολόκληρη ημέρα στο Κέντρο Υγείας (από τις 8 το πρωί μέχρι τις 5 το απόγευμα που είναι το συνηθισμένο ωράριο) για να δει πως λειτουργείς συνολικά στην εργασία σου μέσα στο Κέντρο Υγείας. Τότε συνομιλούσε βέβαια και με τον επόπτη Γενικό Ιατρό που είχες σαν βασικό supervisor όλα αυτά τα 5 χρόνια μέσα στο Κέντρο Υγείας. (Είχε σίγουρα συνομιλήσει μαζί του και στο τηλέφωνο προηγουμένως).
Τα τελευταία χρόνια ανάλογη διαδικασία έχουν και στην μέση της ειδικότητας (το ονομάζουν mitt i ST) όπου κάποιος supervisor από άλλο Νομό έρχεται και σε ελέγχει για να δείτε μαζί αν τα πράγματα βαίνουν όπως πρέπει, ώστε να κανονίσεις την πορεία σου για το υπόλοιπο μισό της ειδικότητας.
Για όσους ξέρουν Σουηδικά, την νομοθεσία σχετικά με την εξειδίκευση στην Γενική Ιατρική μπορεί κανείς να την βρει εδώ: http://www.sfam.se/foreningen/s/st-lakare ενώ τα πρακτικά θέματα για τις εξετάσεις τα βρίσκει εδώ:
http://sfamportal.s3.amazonaws.com/files/5818c314a2411c060015b04a/KV-r%C3%A5det%20Examen%20Instruktion%20f%C3%B6r%20examinand%202016-2017%20sept3.pdf
Συνοπτικά πάντως, η προσπάθειά τους όταν κρίνουν αν κάποιος είναι ικανός να πάρει τον τίτλο της Γενικής Ιατρικής είναι να δουν πως τα πας σε επίπεδο, 1) αμιγών Ιατρικών γνώσεων, 2) ικανοτήτων επικοινωνίας, 3) ηγετικών δεξιοτήτων, και 4) επιστημονικού τρόπου σκέψης.
Για να ξαναγυρίσουμε πάντως πίσω στα δικά μας: Είναι σημαντικό να πάει η ειδικότητα στα 5 χρόνια (αν μη τι άλλο για ψυχολογικούς λόγους). Είναι σημαντικό να μπούνε κάποιοι μήνες Νευρολογίας και Ουρολογίας γιατί πολλοί βρίσκουν πάτημα εκεί στο να μην μπορούμε να συνταγογραφούμε Νευρολογικά και Ουρολογικά φάρμακα γιατί αυτές οι ειδικότητες δεν υπάρχουν στην εκπαίδευσή μας της Γενικής Ιατρικής. ( όταν είσαι Δημόσιος Υπάλληλος δεν καίγεσαι, και αν σου αφαιρέσουν το δικαίωμα να συνταγογραφείς κάποιες κατηγορίες φαρμάκων ((καλύτερα κιόλας...)). Όταν όμως είσαι ιδιώτης ((και όλο και περισσότεροι Γενικοί Ιατροί θα γίνονται ιδιώτες)) τότε σε ΚΑΙΕΙ... ((το ίδιο και οι Φυσιοθεραπείες)). Τέλος για ουσιαστικούς λόγους είναι σημαντικό να οργανώνεται κάθε χρόνο μια ημερίδα που να εκπαιδεύει όλους τους ειδικευόμενους (και όχι μόνο) στο πως να ψάχνουν Ιατρικές γνώσεις στο διαδίκτυο με κριτικό τρόπο. Από κει και πέρα αν υπάρχουν κάποια στοιχεία από αυτά που περιέγραψα παραπάνω για την ειδικότητα της Γ.Ι. στην Σουηδία που θα μπορούσαμε επίσης να τα υϊοθετήσουμε, θα ήταν, νομίζω, ευχής έργο.
Αφού λοιπόν ολοκληρώσει κανείς τους 21 μήνες του ΑΤ που περιέγραψα παραπάνω, μπορεί να ξεκινήσει και ειδικότητα. Η ειδικότητα της Γενικής Ιατρικής είναι διάρκειας 5 ετών από τα οποία τουλάχιστον τα 2 έτη είναι σε Κέντρο Υγείας. Ξεκινούν συχνά με 6 μήνες Κέντρο Υγείας για να καταλάβουν πρώτα το νόημα της Γενικής Ιατρικής και να πάρουν μια αίσθηση τι χρειάζεται να αποκομίσουν από το κάθε rotation ώστε να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις του Γενικού Ιατρού (εννοείται βέβαια ότι εκεί ο ρόλος του Γενικού Ιατρού είναι κάτι πολύ περισσότερο από συνταγογράφηση).
Επιδιώκουν επίσης μετά από 5-6 εβδομάδες εργασίας σε μια κλινική να γυρνούν για 1 εβδομάδα στο Κέντρο Υγείας τους, και να βλέπουν τότε με προκαθορισμένα ραντεβού παλιούς ασθενείς τους με χρόνιες ασθένειες, ώστε να μάθουν τι σημαίνει συνέχεια στην σχέση Ιατρού - Ασθενούς. Έτσι έχουν μια δικιά τους λίστα ασθενών που, συχνά, την ακολουθούν για 5 χρόνια. Το Κέντρο Υγείας του ειδικευόμενου μπορεί να είναι και ιδιωτικό Κέντρο Υγείας που έχει όμως σύμβαση με το Ασφαλιστικό Ταμείο της Σουηδίας (η Σουηδία έχει ένα τέτοιο Ταμείο, μόνο ).
Μαθαίνουν ακόμη στους ειδικευόμενους της Γενικής Ιατρικής ότι όταν μπαίνουν για rotation σε μια κλινική πρέπει να έχουν προαποφασίσει μαζί με τον εποπτεύοντα εκπαιδευτή Γενικό Ιατρό τι θέλουν να μάθουν από αυτή την κλινική. Υπάρχει και εκεί (όπως και στην Ελλάδα, log book) και αυτό βοηθά πολύ. Όσο σημαντικό είναι για τον Γενικό Ιατρό να γνωρίζει τι πρέπει να ξέρει, άλλο τόσο σημαντικό είναι να γνωρίζει τι δεν πρέπει να να ξέρει και πότε να παραπέμπει.
Το να ξέρει κανείς μέχρι πού ”τον παίρνει” να κρατήσει τον ασθενή και από πιο σημείο και μετά πρέπει να τον παραπέμψει, ή να ρωτήσει κάποιον άλλον συνάδελφο, είναι ένα σημαντικό μέρος της τέχνης του Γενικού Ιατρού.
Πολλά διεθνή περιοδικά Γενικής Ιατρικής, όπως π.χ. το BMJ, αναφέρονται συχνά, στα διάφορα review articles που δημοσιεύουν, ακριβώς και σε αυτό: Δηλαδή στο πότε και πού πρέπει κανείς να παραπέμψει, ως Γενικός Ιατρός.
Βέβαια μερικοί Γενικοί Ιατροί (Γ.Ι.) απλοποιούν τα πράγματα και παραπέμπουν σχεδόν τους πάντες. Τότε όμως ο ρόλος του Γ.Ι. αυτοαναιρείται. Σε στατιστικές που έχουν γίνει σε καλά εκπαιδευμένους Γενικούς Ιατρούς στην Βόρεια Ευρώπη υπολογίζεται ότι από τους 100 ασθενείς που προσέρχονται σε ένα καλά εκπαιδευμένο Γενικό Ιατρό (χωρίς στο μεταξύ να έχουν πάει σε κάποιον άλλο Ιατρό) μόνο οι 10 χρειάζονται να παραπεμπθούν.
Θυμάμαι ότι ο supervisor Γενικός Ιατρός που είχα όταν έκανα ειδικότητα Γενικής Ιατρικής στην Σουηδία έκανε μερικές φορές στατιστικές για το τι ποσοστό των ασθενών μου, είχα παραπέμψει και προς ποιες ειδικότητες και αναλόγως μου έλεγε π.χ. : ”Έχεις στείλει πολλούς σε Δερματολόγο, μήπως πρέπει να διαβάσεις λίγο περισσότερο Δερματολογία ή να κάνεις λίγο περισσότερο rotation σε Δερματολογική κλινική;” (εκεί λόγο για την επιλογή και την διάρκεια του rotation σε κάθε κλινική έχει και ο ειδικευόμενος σε συνεργασία με τον supervisor).
Η κάθε κλινική που δέχεται για rotation ειδικευόμενο στην Γενική Ιατρική είναι υποχρεωμένη να ορίσει ένα supervisor για τον ειδικευόμενο αυτό. Ο supervisor αυτός είναι ειδικός Ιατρός της κλινικής αυτής. Σε αυτόν τον supervisor αποτείνεται κατά κύριο λόγο ο ειδικευόμενος για τις διάφορες ερωτήσεις του και πρέπει κατά τακτά χρονικά διαστήματα να αφιερώνουν οι δυο τους κάποια ώρα όπου συζητούν Ιατρικά θέματα αυτής της ειδικότητας στην οποία κάνει κάποιος rotation. Επίσης σε αυτόν τον supervisor απευθύνεται και ο εποπτεύων εκπαιδευτής Γενικός Ιατρός του Κέντρου Υγείας από το οποίο προέρχεται ο ειδικευόμενος, ο οποίος εποπτεύων εκπαιδευτής ρωτά για την πρόοδο του ειδικευόμενου στην συγκεκριμένη κλινική.
Αυτός ο εποπτεύων εκπαιδευτής Γενικός Ιατρός του Κέντρου Υγείας είναι αυτός που έχει εποπτικό ρόλο καθόλη την εκπαίδευση του ειδικευόμενου, καθώς και τον πιο σημαντικό λόγο για το αν ο ειδικευόμενος είναι έτοιμος να πάρει τον τίτλο της ειδικότητας της Γενικής Ιατρικής μετά από τα 5 χρόνια (δεν είναι αυτονόητο ότι δίνει πάντα το ΟΚ).
Ο μισθός του ειδικευόμενου προέρχεται από έναν ξεχωριστό κωδικό από ότι για το υπόλοιπο Κέντρο Υγείας. Είναι φυσικά και ξεχωριστός κωδικός από ότι αυτός από τον οποίο πληρώνονται οι ειδικοί Ιατροί των κλινικών στις οποίες κάνει rotation. Έτσι και το Κέντρο Υγείας αλλά και οι Κλινικές δεν θεωρούν αυτονόητο ότι ο ειδικευόμενος θα τους προσφέρει την εργασία του χωρίς και αυτοί να προσφέρουν κάτι ( = γνώσεις) στον ειδικευόμενο. Αν ο ειδικευόμενος θεωρήσει ότι δεν του παρέχεται η εκπαίδευση που πρέπει σε μια κλινική, μπορεί να ζητήσει να αλλάξει και να πάει σε αντίστοιχη κλινική άλλου Νοσοκομείου. Έτσι η κάθε κλινική (αλλά και Κέντρο Υγείας) έχουν άμεσο ενδιαφέρον να παρέχουν καλή εκπαίδευση και καλούς όρους εργασίας στον ειδικευόμενο ώστε να μην τους φύγει.
Κατά την διάρκεια της ειδικότητας υπάρχει log book (όπως και στην Ελλάδα) που είναι όντως πολύ βοηθητικό.
Επίσης το τι ζητούν να κατέχει στο τέλος ένας ειδικευόμενος Γενικής Ιατρικής το γράφουν εδώ (από σελίδα 179 έως και 197) http://sfamportal.s3.amazonaws.com/files/56a770f6644b260300669f3c/l%C3%A4karnas%20spec%20tj%C3%A4nstg%C3%B6ring.pdf
Κατά την διάρκεια της ειδικότητας πρέπει να περάσει κανείς από κάποια courses (διάρκειας από μία ημέρα έως και μία εβδομάδα το καθένα), που τα διοργανώνει η Ένωση Γενικών Ιατρών Σουηδίας ( www.sfam.se ), και ΔΕΝ σπονσάρονται από Φαρμακευτικές εταιρείες. Τα λένε στα Σουηδικά, SK-kurser. Δεν πάνε όλοι στα ίδια courses. Κάνεις αίτηση για πας σε τέτοια course, συχνά μήνες πιο μπροστά και σε παίρνουν ανάλογα με τα μόρια που έχεις (όσο παλιώνεις σαν ειδικευόμενος μαζεύεις πιο πολλά μόρια και σε παίρνουν πιο εύκολα. Αν θα βρεις θέση όμως ή όχι εξαρτάται και από το πόσο δημοφιλές είναι ένα τέτοιο course ) Πριν ξεκινήσεις την ειδικότητα του, σου λέει εξαρχής η Νομαρχία στην οποία θα κάνεις την ειδικότητα (ουσιαστικά μιλάμε για το Σουηδικό κράτος) ότι σου δίνει ένα συνολικό ποσό χρημάτων, τα οποία είναι προορισμένα για να τα χρησιμοποιήσεις για να πας σε τέτοια courses (Τα courses αυτά δεν είναι δωρεάν αλλά κοστίζουν λεφτά και μάλιστα αρκετά λεφτά κιόλας. Εκτός αυτού πρέπει με αυτά τα λεφτά να πληρώσεις μεταξύ άλλων και τα μεταφορικά σου έξοδα αλλά και την διαμονή σου, γιατί γίνονται συχνά σε πόλεις μακριά από την δική σου). Τα λεφτά αυτά, σου δίνουν την δυνατότητα να τα αξιοποίησεις για την εκπαίδευσή σου, μέσω courses, όπως εσύ νομίζεις. Τα λένε ryggsäckspengar (δηλαδή λεφτά που τα κουβαλάς μαζί σου στο δισάκι σου (στην πορεία σου για να γίνεις ειδικός) ) Π.χ. μπορεί να επιλέξεις να πας σε κάποια courses που είναι πολύ ακριβά, και να θες να μείνεις σε πλουσιοπάροχα ξενοδοχεία, και να ταξιδέψεις 1η θέση στο τραίνο, αλλά τότε τα λεφτά θα σου φτάσουν για λιγότερα courses... Προσωπικά προτιμούσα να μένω σε hostels (που στην Σουηδία είναι αξιοπρεπέστατα) για μπορέσω να πάω σε όσο πιο πολλά courses μπορούσα). Τα SK-kurser ανά ειδικότητα μπορεί να τα βρει κανείς εδώ: https://utbildning.socialstyrelsen.se/totara/reportbuilder/report.php?id=76
Οι εξετάσεις για να πάρεις την ειδικότητα είναι προαιρετικές !!! Αυτός που έχει τον τελικό λόγο για το αν έχεις ολοκληρώσει επιτυχώς την εκπαίδευση της ειδικότητάς σου είναι ο supervisor Γενικός Ιατρός που έχεις στο Κέντρο Υγείας σου, σε συνδυασμό με τον Supervisor των Supervisors !!! του νομού σου. ( Οι supervisors είναι Ιατροί που δουλεύουν κανονικά, κλινικά δηλαδή, απλά έχουν κάνει, οι πιο πολλοί τουλάχιστον, ένα course για να να εκπαιδεύουν ειδικευόμενους Ιατρούς στην Γενική Ιατρική, και τους αφήνουν στο πρόγραμμά τους κάποιες ώρες τον μήνα να τις αφιερώνουν στην εκπαίδευση των ειδικευόμενων που έχουν αναλάβει. Υπάρχει όμως για κάθε νομό και ένας supervisor των supervisors που το 50% του εργάσιμου χρόνου του αφιερώνεται στο να εποπτεύει συνολικά την εκπαίδευση των ειδικευόμενων Γενικών Ιατρών του Νομού).
Εμένα πάντως όταν έκανα ειδικότητα στο Κέντρο Υγείας του Ryd στο Linkoping, κατά κάποιο τρόπο μου το επέβαλαν να δώσω και εξετάσεις ειδικότητας δηλαδή μου είχαν πει (παρόλο που ήταν ευχαριστημένοι μαζί μου όλα αυτά τα χρόνια που ήμουν εκεί) ότι δεν θα μου υπέγραφαν να πάρω τίτλο ειδικότητας αν δεν έδινα και τις εξετάσεις. Αυτό, η αλήθεια είναι ότι μου το είπαν εξαρχής όταν ξεκίνησα εκεί. Ήταν πολιτική του Κέντρου Υγείας τους. Τέλος πάντων εγώ θεώρησα (και ακόμη θεωρώ) ότι ήταν άδικο. Ή δίνουν όλοι ή κανένας...Ευτυχώς πάντως τις πέρασα με την πρώτη. Δεν ήταν και και τόσο εύκολες. Τις έδωσα το 2004. Είχε πολύ δουλειά το πράγμα:
Χρειαζόταν, σαν μέρος των εξετάσεων αυτών, να γράψεις μια επιστημονική εργασία που αντιστοιχεί σε πλήρη εργασία (full time job) 7,5 διδακτικών εβδομάδων. (Οι απαιτήσεις ήταν τέτοιες που σε άλλες χώρες αυτό ίσως να το ονόμαζαν και διδακτορικό...)
Χρειαζόταν επίσης να γράψεις γραπτές εξετάσεις οι οποίες είναι αλήθεια ότι επικεντρώνονται όχι τόσο σε μνημονικές γνώσεις όσο στο να πάρεις θέση σε μια σειρά ερωτημάτων από αληθινά περιστατικά σε Κέντρο Υγείας και να δείξεις ότι μπορείς τα αντιμετωπίσεις με ένα τρόπο σκέψης που να βασίζεται στην πρακτικότητα και στην κοινή λογική, που πρέπει να χαρακτηρίζουν, μεταξύ άλλων, έναν Γενικό Ιατρό (κάποιος όμως που δεν ήξερε Ιατρική δεν γλίτωνε με αοριστολογίες...)
Σου ζητούσαν επίσης να μαγνητοσκοπήσεις σε βιντεοκασέτα (ακόμη ήταν η εποχή της βιντεοκασέτας) έναν αριθμό συνεντεύξεων που είχες πάρει από ασθενείς (νομίζω ήταν 10 τέτοιες συνεντεύξεις) να κάνεις δύο αντίγραφα από τις βιντεοκασέτες και να στείλεις από ένα αντίγραφο σε 2 διαφορετικούς έμπειρους Γενικούς Ιατρούς που δεν σε ξέραν (ζούσαν σε διαφορετικές πόλεις) για να βαθμολογήσουν την ικανότητά σου να επικοινωνείς με τους ασθενείς.
Τέλος λίγους μήνες πριν να τελειώσεις την ειδικότητα ερχόταν στο Κέντρο Υγείας που εργαζόσουν ένας από αυτούς τους προαναφερθέντες έμπειρους Γενικούς Ιατρούς, από άλλο Νομό όμως, και σε ακολουθούσε μια ολόκληρη ημέρα στο Κέντρο Υγείας (από τις 8 το πρωί μέχρι τις 5 το απόγευμα που είναι το συνηθισμένο ωράριο) για να δει πως λειτουργείς συνολικά στην εργασία σου μέσα στο Κέντρο Υγείας. Τότε συνομιλούσε βέβαια και με τον επόπτη Γενικό Ιατρό που είχες σαν βασικό supervisor όλα αυτά τα 5 χρόνια μέσα στο Κέντρο Υγείας. (Είχε σίγουρα συνομιλήσει μαζί του και στο τηλέφωνο προηγουμένως).
Τα τελευταία χρόνια ανάλογη διαδικασία έχουν και στην μέση της ειδικότητας (το ονομάζουν mitt i ST) όπου κάποιος supervisor από άλλο Νομό έρχεται και σε ελέγχει για να δείτε μαζί αν τα πράγματα βαίνουν όπως πρέπει, ώστε να κανονίσεις την πορεία σου για το υπόλοιπο μισό της ειδικότητας.
Για όσους ξέρουν Σουηδικά, την νομοθεσία σχετικά με την εξειδίκευση στην Γενική Ιατρική μπορεί κανείς να την βρει εδώ: http://www.sfam.se/foreningen/s/st-lakare ενώ τα πρακτικά θέματα για τις εξετάσεις τα βρίσκει εδώ:
http://sfamportal.s3.amazonaws.com/files/5818c314a2411c060015b04a/KV-r%C3%A5det%20Examen%20Instruktion%20f%C3%B6r%20examinand%202016-2017%20sept3.pdf
Συνοπτικά πάντως, η προσπάθειά τους όταν κρίνουν αν κάποιος είναι ικανός να πάρει τον τίτλο της Γενικής Ιατρικής είναι να δουν πως τα πας σε επίπεδο, 1) αμιγών Ιατρικών γνώσεων, 2) ικανοτήτων επικοινωνίας, 3) ηγετικών δεξιοτήτων, και 4) επιστημονικού τρόπου σκέψης.
Για να ξαναγυρίσουμε πάντως πίσω στα δικά μας: Είναι σημαντικό να πάει η ειδικότητα στα 5 χρόνια (αν μη τι άλλο για ψυχολογικούς λόγους). Είναι σημαντικό να μπούνε κάποιοι μήνες Νευρολογίας και Ουρολογίας γιατί πολλοί βρίσκουν πάτημα εκεί στο να μην μπορούμε να συνταγογραφούμε Νευρολογικά και Ουρολογικά φάρμακα γιατί αυτές οι ειδικότητες δεν υπάρχουν στην εκπαίδευσή μας της Γενικής Ιατρικής. ( όταν είσαι Δημόσιος Υπάλληλος δεν καίγεσαι, και αν σου αφαιρέσουν το δικαίωμα να συνταγογραφείς κάποιες κατηγορίες φαρμάκων ((καλύτερα κιόλας...)). Όταν όμως είσαι ιδιώτης ((και όλο και περισσότεροι Γενικοί Ιατροί θα γίνονται ιδιώτες)) τότε σε ΚΑΙΕΙ... ((το ίδιο και οι Φυσιοθεραπείες)). Τέλος για ουσιαστικούς λόγους είναι σημαντικό να οργανώνεται κάθε χρόνο μια ημερίδα που να εκπαιδεύει όλους τους ειδικευόμενους (και όχι μόνο) στο πως να ψάχνουν Ιατρικές γνώσεις στο διαδίκτυο με κριτικό τρόπο. Από κει και πέρα αν υπάρχουν κάποια στοιχεία από αυτά που περιέγραψα παραπάνω για την ειδικότητα της Γ.Ι. στην Σουηδία που θα μπορούσαμε επίσης να τα υϊοθετήσουμε, θα ήταν, νομίζω, ευχής έργο.
1 comment:
Στις 28/05/2017 ένας Γενικός Ιατρός έγραψε σαν σχόλιο σε αυτό το άρθρο στην ομάδα ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΟΙ ΓΕΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΠΑΓΝΗ στο facebook:
- Ένα τέτοιο εργαλείο σαν αυτό της φωτογραφίας το ζηλεύω....
Η απάντηση του συγγραφέα του άρθρου, κ. Αργυρίου, ήταν:
- Ας, ξεκινήσουμε από αυτά που δεν κοστίζουν τίποτε, και που ανεβάζουν την ποιότητα παροχής υπηρεσιών κατακόρυφα. Π.χ. την κονκάρδα στο πέτο που γράφει ονοματεπώνυμο και ιδιότητα: Για να ξέρει ο Ασθενής, ανά πάσα στιγμή, με ποιον μιλά και για να αναγκάζει τον Γιατρό ( ή το οποιοδήποτε άλλο προσωπικό) να μετρά τα λόγια του. Ή την μπλούζα που είναι δια νόμου μέχρι τον βραχίονα ώστε να μην βρέχεται κάθε φορά που πλένει τα χέρια του ο Γιατρός και πιάνει γλίτζα.
Post a Comment