Του Γενικού - Οικογενειακού Ιατρού
Αργύρη Αργυρίου
Πηγή: Σχετικές Κατευθυντήριες Οδηγίες από την Επιτροπή Φαρμάκου του Νομού της Västra Götalandsregionen, της Σουηδίας.
Benzodiazepiner och bensodiazepinanaloger - in - och utsättning
Τα κύρια Μηνύματα
- Η μείωση ή η ολοκληρωτική απαλοιφή των Βενζοδιαπινών ( BDZ) ή των Αναλόγων των Βενζοδιαζεπινών ( BDZa) θα πρέπει να προτείνεται εάν ο ασθενής ξεπερνά την συνήθη δόση που προτείνει το Εθνικό Συνταγολόγιο ή εάν η θεραπεία έχει ξεπεράσει τις 4 εβδομάδες. Θα πρέπει να γίνεται μια εξατομικευμένη εκτίμηση για το εάν πρέπει να γίνει ολοκληρωτική απαλοιφή των φαρμάκων αυτών για την κάθε περίπτωση.
- Η θεραπεία μ BDZ δεν συνιστάται για καταστάσεις άγχους λόγω κινδύνου ανάπτυξης εξάρτησης. Σε περίπτωση, που κατ' εξαίρεση, χρησιμοποιούνται BDZ, το διάστημα θεραπείας πρέπει να να είναι σύντομο, όχι πάνω από 4 εβδομάδες.
- Η θεραπεία με BDZ πρέπει να αποφεύγεται σε ηλικιωμένα άτομα γιατί είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα για παρενέργειες.
- Άτομα που κάνουν, ή κάναν, κατάχρηση του αλκοόλ, έχουν αυξημένο κίνδυνο εξάρτησης.'
- Ο Γιατρός που γράφει τέτοια φάρμακα πρέπει να έχει πρόσβαση στην συνολική συνταγογράφηση που γίνεται στον ασθενή, και από άλλους Ιατρούς.
Ορισμός
Οι Βενζοδιαζεπίνες ( BDZ) είναι φάρμακα ηρεμιστικά. Τα ανάλογα των Βενζοδιαζεπινών (BDZa) είναι υπνωτικά όπως π.χ. η Ζοπικλόνη και η Ζολπιδέμη.
Υπόβαθρο
Οι BDZ δρούνε γρήγορα και αποτελεσματικά ως ηρεμιστικά και έχουν μικρή τοξικότητα. Οι BDZ και τα BDZa, δρούνε στο σύστημα GABA του εγκεφάλου, κατά ανάλογο τρόπο με το αλκοόλ, και για τον λόγο αυτό η ανάπτυξη ανοχής αλλά και εξάρτησης τους ασθενούς μοιάζουν με αυτή του αλκοόλ. Υπολογίζεται ότι το 25% των ασθενών που παίρνουν τέτοια θεραπεία για πάνω από 6 μήνες αναπτύσσουν εξάρτηση και προβλήματα στερητικού συνδρόμου όταν προσπαθούν να τα σταματήσουν. Επίσης και η θεραπεία με BDZa συνεπάγεται κίνδυνο για εξάρτηση και πρέπει να συνταγογραφούνται με αυστηρά κριτήρια και για μικρό χρονικό διάστημα.
Ο συνταγογράφος Ιατρός πρέπει να προσέχει ιδιαίτερα ασθενείς με αυξημένο κίνδυνο για ανάπτυξη ανοχής και εξάρτησης από αυτά τα φάρμακα. Τέτοιο αυξημένο κίνδυνο έχουν ασθενείς που κάνουν ή κάναν κατάχρηση αλκοόλ ή άλλων ναρκωτικών και σε τέτοιους ασθενείς υπάρχει μια, μερική τουλάχιστον, αντένδειξη για έναρξη θεραπείας με BDZ ή BDZa. Θέλει επίσης προσοχή αν ο συνταγογράφος Ιατρός παρατηρεί στον ασθενή συμπώματα εξάρτησης, ανοχής σε αυτά τα φάρμακα, με απαιτήσεις για να ανεβάσει την δοσολογία ή να τα συνταγογραφεί πιο συχνά ή σημεία στερητικού συνδρόμου.
Σε περίπτωση Κατάθλιψης - Άγχους η πρώτη φαρμακολογική εναλλακτική πρέπει να είναι θεραπεία με αντικαταθλιπτικά του τύπου SSRI. Σε περιπτώσεις αυπνίας πρέπει να προσφέρουμε μη φαρμακολογικές θεραπείες.
Διάγνωση
Κωδικοί ICD10: Κατάχρηση ( F13.1) και Εξάρτηση ( F13.2) από BDZ και BDZa. Εάν υπάρχει υποψία ότι ο ασθενής πάσχει και από άλλα Ψυχιατρικά Νοσήματα υπάρχουν και τεστ όπως το MINI ή εναλλακτικά το SCID-I που τα κάνουν Ειδικοί Ψυχίατροι. Αν υπάρχει η υποψία μικτής κατάχρησης με Αλκοόλ ή Ναρκωτικά τότε συνιστώνται τα τεστ AUDIT και DUDIT αντίστοιχα.
Ξεκινάμε από την συνολική δόση που λέει ο ασθενής ότι έπαιρνε μέχρι την στιγμή που μας επισκέφτηκε.
Μοιράζουμε την δόση ισόποσα κατά την διάρκεια της ημέρας σε συγκεκριμένες ώρες.
Ελαττώνουμε με 10% ανά εβδομάδα.
Όταν ελαττώνουμε την δόση δεν την ξαναανεβάζουμε ποτέ πια.
Σε περίπτωση που ο ασθενής έχει έντονα συμπτώματα στέρησης πρέπει να καθυστερήσουμε την μείωση της δόσης 1 - 2 εβδομάδες μέχρις ότου να περάσουν τα συμπτώματα.
Αυτό το κρίνουμε σε συνεννόηση με τον ασθενή.
Η δόση συνήθως μπορεί να ελαττωθεί πιο γρήγορα στην αρχή της απεξάρτησης και πιο αργά προς το τέλος.
Η απεξάρτηση παίρνει συνήθως 2-3 μήνες και πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέσα σε 6 μήνες.
Συνηθισμένα συμπτώματα κατά την διάρκεια της απεξάρτησης είναι η ανησυχία, οι δυσκολίες στον ύπνο, η τρεμούλα, ο πονοκέφαλος, η πεσμένη διάθεση, ο ιδρώτας, οι μυϊκές κράμπες, η τάση για έμετο, οι διάρροιες, οι παραισθησίες, οι διαταραχές της αντίληψης, ιδιαίτερη ευαισθησία στον ήχο ή στο φως, κρίσεις πανικού, αλλαγές στην διάθεση. Σε περίπτωση που υπάρχει μικτή εξάρτηση (από βενζοδιαζεπίνες και αλκοόλ) πρέπει να κανείς να πάρει θέση αν πρέπει να χορηγήσει και Δισουλφιράμη ενώ το αλκοόλ πρέπει να το αποφεύγει ο ασθενής εντελώς. Όταν αποθεραπευθεί πλήρως ο ασθενής δεν πρέπει να του ξαναδωθεί θεραπεία με βενζοδιαζεπίνες γιατί κινδυνεύει να «ξανακολλήσει».
Η απεξάρτηση από τα ανάλογα των βενζοδιαζεπινών είναι πιο εύκολη και πιο γρήγορη. Σε περίπτωση που ο ασθενής έπαιρνε ανάλογα βενζοδιαζεπινών, με ανορθόδοξο τρόπο, σαν ηρεμιστικό κατά την διάρκεια της ημέρας, τότε μπορεί να μπει σε ένα πρόγραμμα απεξάρτησης όπως με τις κλασικές βενζοδιαζεπίνες..
Κατά την φάση όπου κατεβάζουμε την δόση πρέπει να προσφέρουμε στον ασθενή την δυνατότητα υποστηρικτών συνομιλιών σε τακτική βάση ώστε να βρει στρατηγικές αντιμετώπισης των στερητικών συμπτωμάτων όπως π.χ. του στρες, του άγχους, των δυσκολιών στον ύπνο και να του δίνουμε συμβουλές για φυσική δραστηριότητα. Αυτό μπορεί να γίνει είτε εξατομικευμένα είτε σε ολόκληρες ομάδες ασθενών, και μπορεί να το αναλάβει και μια ειδικά εκπαιδευμένη Νοσηλεύτρια. Μέρος τουλάχιστον αυτών τον υποστηρικτικών συνομιλιών μπορεί να γίνονται και μέσω τηλεφώνου. Μερικές φορές μπορεί να βοηθήσει και η Φυσικοθεραπεία.
Πίνακας μετατροπής για BDZ και BDZa
Δραστική ουσία Ισοδύναμη ημερήσια δόση
Οξαζεπάμη 20 mg
Διαζεπάμη 10 mg
Λοραζεπάμη 1 mg
Αλπραζολάμη 0,5 mg
Νιτραζεπάμη 10 mg
Ζοπικλόνη 15 mg
Ζολπιδέμη 20 mg
Πρόγραμμα μείωσης της δόσης της Διαζεπάμης 15 mg/24ωρο
Εβδομάδα Ώρα 08.00 Ώρα 14.00 Ώρα 20.00
1 5 mg 5 mg 5 mg
2 5 mg 2,5 mg 5 mg
3 5 mg 2,5 mg 2,5 mg
4 2,5 mg 2,5 mg 2,5 mg
5 2 mg 2 mg 2 mg
6 2 mg 1 mg 2 mg
7 2 mg 1 mg 1 mg
8 1 mg 1 mg 1 mg
9 1 mg - 1 mg
10 1 mg - -
11 - - -
No comments:
Post a Comment