Φτώχεια και αρρώστεια πάνε χέρι - χέρι.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ.
01-10-06.

Ενας στους τέσσερις μένει εκτός ΕΣΥ Aνασφάλιστοι, παράνομα εργαζόμενοι, μακροχρόνια άνεργοι, μετανάστες, ομογενείς και τσιγγάνοι στερούνται τη δωρεάν περίθαλψη
Ενας στους τέσσερις κατοίκους στην Ελλάδα είναι κοινωνικά αποκλεισμένος από το δημόσιο σύστημα Υγείας. Το 27,8% του πληθυσμού δεν απολαμβάνουν τη δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, είτε γιατί δεν έχουν δικαίωμα σ' αυτήν είτε γιατί δεν γνωρίζουν τα δικαιώματά τους, φοβούνται ή δυσπιστούν. Οι ανασφάλιστοι, οι παράνομα εργαζόμενοι, οι μακροχρόνια άνεργοι, οι μετανάστες και μια σειρά άλλων κοινωνικά αποκλεισμένων ομάδων, όπως οι ομογενείς και οι τσιγγάνοι, συμπληρώνουν τον πίνακα των πολιτών που δεν προσεγγίζουν τα δημόσια νοσοκομεία. Η ασθένεια στις ομάδες αυτές πυροδοτεί μια άλλη σημαντική συνιστώσα του κοινωνικού αποκλεισμού, την αδυναμία για εργασία. Πέραν της ανθρωπιστικής διάστασης, η πρόσβαση στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σχετίζεται άμεσα με τη δημόσια υγεία, ειδικά όσον αφορά τα λοιμώδη νοσήματα. Σε υπόμνημα της Επιτροπής Συντονισμού Κοινωνικών Φορέων προς το Κέντρο Ελέγχου Ειδικών Λοιμώξεων και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) τον Φεβρουάριο 2006 επισημαίνεται μια σειρά κινδύνων και σοβαρών παρενεργειών από την απαγόρευση πρόσβασης σε ιατροφαρμακευτική αγωγή ομάδων που κατοικούν στη χώρα μας. Το κείμενο που έχει υιοθετηθεί και από την Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στη Βουλή, ύστερα από εισήγηση του Παρατηρητηρίου για την Ξενοφοβία «Αντιγόνη», παραμένει αναπάντητο.
Αποκλεισμένες οι ευπαθείς ομάδες
Μετανάστες και ανασφάλιστοι είναι οι δύο μεγαλύτερες κατηγορίες αποκλεισμένων από το δημόσιο σύστημα Υγείας. Το συνδικαλιστικό όργανο του ΙΚΑ (ΠΟΣΕ-ΙΚΑ-ΕΤΑΜ) σε έρευνά του διαπιστώνει ότι ένας στους έξι εργαζομένους είναι ανασφάλιστος - το 7,9% του πληθυσμού. Κατά την πιο συντηρητική εκτίμηση της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας Ελλάδος, οι ανασφάλιστοι εργαζόμενοι ανέρχονται στο 5,5% του πληθυσμού και οι μακροχρόνια άνεργοι στο 2,8%. Μαζί με τον όγκο των παράνομων μεταναστών (4,5%) δημιουργούν τουλάχιστον ένα 11,8% του πληθυσμού που δεν έχει πρόσβαση σε δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Αγνοια, φόβος, δυσπιστία
Επιπλέον, οι τσιγγάνοι (4%) και οι ομογενείς (5%), δύο κατηγορίες πληθυσμού στις οποίες το ελληνικό κράτος χορηγεί (με ειδικό βιβλιάριο) πλήρη δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, δεν έχουν προσβασιμότητα σε αυτήν. Δηλαδή, δεν καταφεύγουν στα δημόσια νοσοκομεία είτε γιατί αγνοούν τα δικαιώματά τους είτε γιατί δεν εμπιστεύονται το σύστημα Υγείας. Αποκαλυπτικά είναι τα συμπεράσματα μελέτης του Κέντρου Πληροφόρησης και Υποστήριξης «Εύξεινη Πόλη», σύμφωνα με την οποία οι βασικοί λόγοι για τους οποίους οι Ρομ δεν επισκέπτονται εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων είναι ο φόβος και η δυσπιστία απέναντι στις υπηρεσίες Υγείας, η μη ιδιαίτερα φιλική υποδοχή που τους επιφυλάσσεται από το προσωπικό του νοσοκομείου, η δική τους προκατάληψη απέναντι στο σύστημα Υγείας και η άγνοια για τα κοινωνικά τους δικαιώματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ποσοστό εμβολιασμού των παιδιών τους κυμαίνεται, ανάλογα με την κοινότητα, από 0% έως 70%.
Για παρόμοιους λόγους έχουν περιορισμένη προσβασιμότητα στο σύστημα Υγείας οι ομογενείς (εκτιμώνται σε περίπου 200.000 από την πρώην ΕΣΣΔ και σε 150.000 από την Αλβανία).
Γραφειοκρατία και φακελάκι
Το πιο εντυπωσιακό όμως είναι ότι, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΣΥΕ, ανάλογες επιφυλάξεις και φόβους απέναντι στο ΕΣΥ έχει και ένα ποσοστό συμπολιτών μας (ανέρχεται στο 6% του ελληνικού πληθυσμού) που δεν ανήκει σε καμία ευπαθή ομάδα. Δικαιούνται ιατροφαρμακευτική περίθαλψη αλλά δεν πηγαίνουν στον γιατρό όταν έχουν πραγματική ανάγκη, γιατί είναι «πεπεισμένοι» πως δεν θα εξυπηρετηθούν λόγω γραφειοκρατίας ή λόγω της αδυναμίας τους να καταθέσουν το γνωστό «φακελάκι».
Δηλαδή, ένα 12,8% δεν έχει δικαίωμα πρόσβασης στο δημόσιο σύστημα Υγείας και ένα επιπλέον 15% φοβάται να το προσεγγίσει.
Kινδυνεύουμε από φορείς λοιμωδών
Σε υπόμνημα της Επιτροπής Συντονισμού Κοινωνικών Φορέων προς το Κέντρο Ελέγχου Ειδικών Λοιμώξεων και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) υποστηρίζεται ότι οι πρόσφατοι νόμοι και οι εγκύκλιοι του υπ. Υγείας, οι οποίοι απαγορεύουν στο προσωπικό των νοσοκομείων να παρέχουν δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε ανασφάλιστους και παρανόμους, δημιουργούν πληθυσμούς μη ελεγχόμενους, με κόστος όχι μόνο για τους ίδιους αλλά και τη δημόσια υγεία, αν λάβει κανείς υπόψη του τα λοιμώδη και τα χρόνια νοσήματα. Επίσης, επισημαίνεται ότι «αυτού του είδους η προσέγγιση υγείας αποτελεί σαφή παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Γι' αυτό προτείνεται, ειδικά για τα λοιμώδη νοσήματα, η νομοθέτηση δωρεάν ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης όλων, ανεξαρτήτως της νόμιμης ή μη παρουσίας τους στη χώρα, της ύπαρξης ή μη ασφαλιστικής κάλυψης. Ειδικά, μάλιστα, για τον μεταναστευτικό πληθυσμό συστήνεται η τροποποίηση των άρθρων (44 και 84) του μεταναστευτικού νόμου, που στερούν από τους μη νόμιμους μετανάστες τη δυνατότητα να επισκεφθούν νοσοκομείο όταν υπάρχει ανάγκη και διώκουν πειθαρχικά τους ιατρούς οι οποίοι τους εξετάζουν.
Δικαιούχοι περίθαλψης
Σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη δικαιούνται οι μη νόμιμοι αλλοδαποί μόνο στην περίπτωση επειγόντων περιστατικών και οι ανήλικοι. Σε ό,τι αφορά τις μολυσματικές ασθένειες, ενώ ο νόμος λέει ότι πρέπει να παρέχονται ιατρικές υπηρεσίες στους λαθρομετανάστες που εντοπίζονται κατά την παράνομη είσοδό τους στη χώρα, δεν ισχύει το ίδιο για τους παράνομους μετανάστες που δεν έχουν συλληφθεί κατά την άφιξή τους. Επίσης, δεν έχουν δικαίωμα δωρεάν ιατρικών υπηρεσιών τα θύματα εμπορίας ανθρώπων που έχουν χαρακτηριστεί ως τέτοια από την Εισαγγελία.
Σε μείζον θέμα αναδεικνύεται και η έλλειψη εκπαίδευσης των ιατρών σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Συχνά, οι κοινωνικές υπηρεσίες των νοσοκομείων δεν γνωρίζουν ότι μπορούν να διεκδικήσουν χρήματα από άλλους φορείς για τη νοσηλεία ανασφάλιστων.
Πρόσφυγας γέννησε παιδί με έιτζ λόγω άγνοιας
Η Γκλόρια, από τη Σιέρα Λεόνε, έφθασε 22 ετών στην Ελλάδα, με καραβιά διακινητών από την Κω, προερχόμενη από τη Συρία. Εκανε αίτηση για παροχή ασύλου. Κατά την παραμονή της εδώ συνάντησε τον άντρα της και έμεινε έγκυος. Επειδή κανείς δεν την πληροφόρησε ότι ως αιτούσα άσυλο είχε δικαίωμα δωρεάν ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, δεν απευθύνθηκε σε γιατρό κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της, ενώ δούλευε καθώς ο σύζυγός της συνελήφθη να πουλάει CD και απελάθηκε στην Τουρκία. Επίτοκη, λιποθύμησε στην είσοδο της πολυκατοικίας όπου έμενε και μεταφέρθηκε στο μαιευτήριο του Νοσ. Αλεξάνδρα όπου και γέννησε. Της έγινε HIV τεστ και απέβη θετικό. Παρά το γεγονός ότι είχε πυρετό, το νοσοκομείο επέμενε στο εξιτήριό της. Η νεαρή μητέρα παρακάλεσε να φιλοξενήσουν για λίγο το παιδί της μέχρι να βρει τρόπο να το φροντίζει κάποιος ώστε να δουλεύει. Με μόνη συμπαραστάτιδα την κοινωνική λειτουργό του νοσοκομείου, παρεπέμφθη στη Μονάδα Ειδικών Λοιμώξεων του Ν. «Α. Συγγρός». Ψυχίατρος, μέλος της Act Up HELLAS, που δουλεύει εθελοντικά στη ΜΕΛ, ανέλαβε τη διαπραγμάτευση με τη ΓΑΔΑ προκειμένου να επισπευσθεί η διαδικασία παροχής ασύλου και για ανθρωπιστικούς λόγους λόγω της οροθετικότητάς της. Ενώ τα μέλη της Act Up HELLAS έκαναν προσπάθειες να εκδοθούν χαρτιά για το παιδί, η μητέρα νοσηλευόταν με υψηλό πυρετό, αναιμία και αιμορραγία από το γεννητικό σύστημα στο Ν. «Α. Συγγρός». (Το «Ελενα», που την είχε εξετάσει ως επείγον περιστατικό, είχε αρνηθεί να τη νοσηλεύσει.) Τελικά, με τη βοήθεια των μελών της οργάνωσης κατάφερε να βγάλει χαρτιά, να πάρει το παιδί και με την παρέμβαση των ιατρών της ΜΕΛ να εγκατασταθεί στον ξενώνα για οροθετικούς στα Καμίνια. Αργότερα, μαθαίνοντας ότι είχε δικαίωμα σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη ως πρόσφυγας, θύμωσε πολύ. Αν το γνώριζε, θα είχε ως έγκυος επισκεφθεί γιατρό και θα είχαν μειωθεί οι πιθανότητες μετάδοσης της HIV λοίμωξης στο παιδί της.


http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100032_01/10/2006_199601