Το να μην κάνεις "τίποτε".

Ποια είναι η πιο δύσκολη (και συχνά η πιο σοφή) απόφαση για ένα Γιατρό;
Το να μην κάνει "τίποτε". Το να καθήσει, να ακούσει προσεκτικά τον ασθενή.
Να τον εξετάσει προσεκτικά. Και μετά αν αποφανθεί ότι αυτό που έχει ο Ασθενής είναι κάτι που θα περάσει από μόνο του, να του δώσει τον χρόνο του. Άραγε όμως δεν κάναμε τίποτε τότε; Και όμως, κάναμε ένα σωρό πράγματα: Ακούσαμε τον Ασθενή προσεκτικά (το σημαντικότερο). Απλώσαμε το χέρι και τον εξετάσαμε. Κάναμε διάγνωση. Διαλέξαμε και θεραπεία (αφήσαμε την φύση να κάνει καλά τον Ασθενή από μόνη της). Είναι τίποτε όλα αυτά; Ή είναι τόσο απλό να έχει κανείς τις γνώσεις και την κρίση για να δει πότε ”τον παίρνει” να αφήσει την φύση μόνη της και πότε όχι; Ίσως να είναι τίποτε για τον φαρμακοποιό ή για τον φαρμακευτικό αντιπρόσωπο (που θα πολεμήσουν τον Γιατρό λυσσαλέα για αυτό). Όχι όμως για τον Ασθενή ούτε και για τον Ιατρό. Το αποδεικνύουν οι αντιδράσεις που βλέπει κανείς από τον Ασθενή του σε τέτοιες περιπτώσεις, όταν ο Ασθενής φεύγοντας λέει ευχαριστώ και το βλέπει κανείς ότι το εννοεί. Εμείς οι Ιατροί ξεχνάμε συχνά το πόσο σημαντικό φάρμακο είναι ο ίδιος ο εαυτός μας. Η αποχή από ενεργητική θεραπευτική αγωγή όμως, μπορεί σε περιπτώσεις με ασαφή διάγνωση να έχει και διαγνωστική χρησιμότητα: Προλαβαίνουν δηλαδή να αποκαλυφθούν χαρακτηριστικά συμπτώματα ή σημεία, που μας διευκολύνουν στην σωστή διάγνωση. Στο σημείο αυτό εμείς σαν Γενικοί Ιατροί έχουμε ένα προβάδισμα σε σχέση με τις υπόλοιπες ειδικότητες το οποίο μας δίνει την δυνατότητα να είμαστε πιο "υπομονετικοί": Όντας πιο "κοντά" στον Ασθενή μπορούμε πιο εύκολα να παρακολουθήσουμε την πορεία της υγείας του σε σχέση π.χ. με ένα νοσοκομειακό Ιατρό που "χάνει " τον Ασθενή από την στιγμή που ο Ασθενής εγκαταλείψει το Νοσοκομείο.