Πώς είναι οργανωμένη η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας των παιδιών στη Σουηδία.

Στη Σουηδία τους εμβολιασμούς, το συμπλήρωμα του βιβλιαρίου ανάπτυξης του παιδιού (π.χ. μέτρηση βάρους, ύψους, περιμέτρου κεφαλής), και συμβουλές για το τι πρέπει να τρώνε τα παιδιά κ.τ.λ. τα αναλαμβάνουν ειδικά εκπαιδευμένες νοσηλεύτριες που δουλεύουνε στα Κέντρα Υγείας. Αυτές επίσης αναλαμβάνουν να στέλνουν στους γονείς γράμμα σε προκαθορισμένες ηλικίες του παιδιού, για να έρθουν οι γονείς με το παιδί στο Κέντρο Υγείας για έλεγχο της ανάπτυξης του παιδιού. Αν οι γονείς δεν έρθουν (παρόλο που οι επισκέψεις στο Κέντρο Υγείας για τα παιδιά είναι δωρεάν), τότε οι νοσηλεύτριες ξαναστέλνουν γράμμα ή παίρνουν τηλέφωνο.

Οι Γενικοί Ιατροί έρχονται σαν σύμβουλοι στις νοσηλεύτριες αυτές, σε μερικές μόνο από τις προκαθορισμένες επισκέψεις ελέγχου του παιδιού στο Κέντρο Υγείας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι Γενικοί Ιατροί του Κέντρου Υγείας ζητούνε βέβαια και τη βοήθεια των Παιδιάτρων.

Αυτό που δεν κάνει και τόσο συχνά καμιά από τις παραπάνω επαγγελματικές κατηγορίες, είναι να προτείνει ξένο γάλα για το παιδί. Τουναντίον στη Σουηδία, πριν ακόμη και από τον τοκετό, τονίζουνε στους μέλλοντες γονείς την χρησιμότητα, του να τρέφεται το παιδί με το γάλα της μαμάς του, και γύρω στο 80% των παιδιών θηλάζει μέχρι και την ηλικία των 6 μηνών. Βέβαια το να μπορεί κανείς να στηρίξει με συμβουλές την μαμά που θηλάζει απαιτεί κάποια εκπαίδευση που οι παραπάνω νοσηλεύτριες την έχουν.

Όσον αφορά άρρωστα παιδιά, οι Γενικοί Ιατροί στην Σουηδία βλέπουνε όλες τις ηλικίες ακόμη και τα νεογέννητα.

Ποιός τη ζωή μου.

Χθες πήγα με ένα φίλο στο μπαρ "Θαλασσογραφία". Είχε ζωντανή μουσική. Έπαιζε το καλύτερο, κατά τη γνώμη μου συγκρότημα Ελληνικής μουσικής της Καβάλας. Οι δύο Θόδωροι (Ο Θόδωρος ο Βαλσαμίδης κιθάρα και φωνή, ο Θόδωρος ο Κατάκαλος πλήκτρα), ο Κυριάκος ο Μιμίδης μπουζούκι και η Τουρκάλα τραγουδίστρια Οσλέμ που τραγουδά τα Ελληνικά ομορφότερα από πολλές Ελληνίδες τραγουδίστριες.

Χθες είχαν αφιέρωμα σε έναν από τους αγαπημένους μου Στιχουργούς, τον Μάνο Ελευθερίου.

Παραθέτω τους στίχους από ένα του ποίημα που μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης:

Ποιος τη ζωή μου, ποιος την κυνηγά
να την ξεμοναχιάσει μες στη νύχτα;
ουρλιάζουν και σφυρίζουν φορτηγά
σαν ψάρι μ' έχουν πιάσει μες στα δίχτυα

Για κάποιον μες στον κόσμο είν' αργά
ποιος τη ζωή μου, ποιος την κυνηγά;

Ποιος τη ζωή μου, ποιος παραφυλά
στου κόσμου τα στενά ποιος σημαδεύει;
πού πήγε αυτός που ξέρει να μιλά
που ξέρει πιο πολύ και να πιστεύει;

P.B.L. (Problem Based Learning).

Στην Βόρεια Αμερική και στην Βόρεια Ευρώπη όλο και περισσότερες Ιατρικές Σχολές ενστερνίζονται στο εκπαιδευτικό τους πρόγραμμα την μέθοδο PBL. PBL είναι τα αρχικά του Problem Based Learning. Τί σημαίνει αυτό;

Αυτό σημαίνει ότι οι φοιτητές έχουν καθόλου ή μόνο λίγες διαλέξεις καθ έδρας. Αντ’ αυτού τους φοιτητές, τους χωρίζουν από την αρχή κάθε μαθήματος σε μικρές ομάδες των 5 – 7 ατόμων η κάθε μία, συν ένα επιβλέποντα (supervisor) για κάθε ομάδα. Ο επιβλέπων είναι κάποιος Ιατρός ή ακόμη και κάποιος άλλος επαγγελματίας στο τομέα της Υγείας αναλόγως με το μάθημα. Η ομάδα συναντιέται συνήθως δύο φορές την εβδομάδα. Στην πρώτη συνάντηση της εβδομάδας ο επιβλέπων δίνει γραπτώς στους φοιτητές ένα clinical case δηλαδή ένα κλινικό περιστατικό, που πρέπει να το λύσουν μέχρι το τέλος της εβδομάδας. Οι φοιτητές αφού πρώτα εκλέξουν μεταξύ τους για την συγκεκριμένη συνάντηση, ένα πρόεδρο που θα διευθύνει την συζήτηση, κάνουν τότε ένα brainstorming. Brainstorming θα πεί ότι οι φοιτητές κάνουν ο καθένας ελεύθερους συνειρμούς γύρω από το κλινικό περιστατικό. Οι ελεύθεροι αυτοί συνειρμοί καταγράφονται στον πίνακα, από ένα γραμματέα που έχουν εκλέξει μεταξύ τους για την συγκεκριμένη συνάντηση, τα μέλη της ομάδας. Στο τέλος αυτοί οι ελεύθεροι συνειρμοί συστηματοποιούνται και οι φοιτητές καταλήγουν στο ποιά ερωτήματα θα πρέπει να απαντήσουν μέχρι το τέλος της εβδομάδος. Στο μεταξύ βέβαια μπορεί να επεμβεί και ο επιβλέπων για να δώσει κάποιες ιδέες στους φοιτητές έτσι ώστε η επιλογή των ερωτημάτων να καλύπτει όσο το δυνατόν περισσότερο το γνωστικό αντικείμενο που πρέπει να βγεί. Ο επιτηρητής (όπως και ο πρόεδρος) φροντίζει επίσης να μη μονοπωλούν την συζήτηση μόνο μερικοί και προσπαθεί να δίνει την ευκαιρία και σε αυτούς που είναι από φύση τους κάπως σιωπηλοί να πουν την γνώμη τους. Κατά την διάρκεια της εβδομάδος οι φοιτητές ψάχνουν σε διάφορα επίσημα Ιατρικά βιβλία, σε επίσημες σελίδες στο διαδίκτυο, σε έγγραφα από διάφορες υπηρεσίες αλλά και κάνοντας ερωτήσεις σε Ιατρούς ή παλαιότερους φοιτητές για να βρούνε λύση στα ερωτήματα που τέθηκαν. Στην δεύτερη συνάντηση της εβδομάδος οι φοιτητές έρχονται με μια γραπτή αναφορά με τις απαντήσεις που έχει συντάξει ο καθένας τους για το κάθε ερώτημα και λένε βέβαια και από πού βρήκαν τις διάφορες αυτές πληροφορίες. Τις απαντήσεις αυτές τις συγκρίνουν μεταξύ τους και εδώ επεμβαίνει και ο επιβλέπων για να πεί την γνώμη του για την εγκυρότητα των απαντήσεων.

Σε μερικά μαθήματα που καλύπτουν αντικείμενα κοινά για διάφορα επαγγέλματα της υγείας οι ομάδες αποτελούνται από φοιτητές διαφορετικών σχολών, σαν μια προσπάθεια να προωθηθεί και η διεπαγγελματική εκπαίδευση.

Οι φοιτητές δεν διαλέγουν μόνοι τους σε ποιά ομάδα θα ανήκουν αλλά μπαίνουν στην κάθε ομάδα μετά από κλήρωση. Έτσι μαθαίνουν να συνεργάζονται με ανθρώπους που δεν τους έχουν επιλέξει οι ίδιοι, και που ίσως έχουν και διαφορετικές γνωστικές κατευθύνσεις όπως άλλωστε θα κληθούν να κάνουν αργότερα και στην επαγγελματική τους ζωή. Για τον ίδιο λόγο οι ομάδες αλλάζουν σύνθεση από μάθημα σε μάθημα.

Εγώ είχα μια συμβατική πανεπιστημιακή Ιατρική εκπαίδευση στο Πανεπιστήμιο του Lund Σουηδίας, αλλά μετά το πτυχίο εργάστηκα σαν επιβλέπων σε ομάδες PBL και στο Πανεπιστήμιο του Lund αλλά αργότερα και στο πανεπιστήμιο του Linkoping. Προσωπικά εμένα μου ταιριάζει καλύτερα η συμβατική εκπαίδευση αλλά δεν μπορώ να αρνηθώ ότι το PBL έχει και αυτό τα πλεονεκτήματά του.

Τα πλεονεκτήματα του PBL είναι ότι προετοιμάζει καλύτερα τους φοιτητές για τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να λειτουργούν αργότερα σαν επαγγελματίες.
Τότε που θα πρέπει μόνοι τους να αποφασίσουν τί και πώς θα μάθουν κάτι. Τότε που θα πρέπει να συνεργαστούν με τους τριγύρώ τους ανεξάρτητα αν τους συμπαθούν ή όχι, και μάλιστα θα πρέπει να μάθουν από αυτούς αλλά και να μπορέσουν να κάνουν πράξη μαζί τους πέντε πράγματα.
Το PBL είναι επίσης μια σαφώς δημοκρατικότερη μέθοδος μάθησης και οι φοιτητές μαθαίνουν ακόμη ότι δεν είναι κακό να σκέφτεται κανείς ελεύθερα, τουναντίον.
Μαθαίνουν επίσης ότι δεν υπάρχουν και τόσο πολλές απόλυτες αλήθειες και δόγματα.

Τα μειονεκτήματα του PBL είναι ότι, όπως και να το κάνουμε, οι γνώσεις συστηματοποιούνται πιο δύσκολα από ότι με τον συμβατικό τρόπο.
Θα έλεγα μάλιστα ότι το PBL θέλει πιο πολύ δουλειά και ωριμότερους φοιτητές γιατί οι φοιτητές πρέπει και να απαντούν στα ερωτήματα που τίθονται στις συνάξεις αλλά, κατά την γνώμη μου, πρέπει και να διαβάζουν από την αρχή μέχρι το τέλος το βασικό βιβλίο του μαθήματός που πρέπει να καλυφθεί.
Ένα βασικό μειονέκτημα επίσης είναι ότι το PBL είναι ακριβότερο για το Πανεπιστήμιο γιατί πρέπει να πληρωθούν και ένα σωρό επιβλέποντες οι οποίοι πρέπει πρώτα να εκπαιδευτούν στο PBL.

Βέβαια μπορεί κανείς να συνδυάσει μέχρι ενός σημείου ένα συμβατικό σύστημα Ιατρικής εκπαίδευσης με το PBL.



Παραθέτω παρακάτω απόσπασμα από ένα άρθρο από το BMJ που περιγράφει το PBL:

ABC of learning and teaching in medicine: Problem based learning
Diana F Wood
BMJ 2003;326:328-330, doi: 10.1136/bmj.326.7384.328

http://www.bmj.com/cgi/content/extract/326/7384/328


Παραθέτω επίσης και πάλι το κείμενο
” Όχι στον πολυμαθή ηλίθιο” του συγγραφέα Νίκου Δήμου που κατά την γνώμη μου θα έπρεπε να είναι στην βασική βιβλιογραφία όλων των πανεπιστημιακών σχολών και φυσικά και των Ιατρικών:

http://nikosdimou.blogspot.com/2006/02/blog-post.html

Τέλος παραθέτω ένα παλαιότερο κείμενο που έγραψα
σχετικά με την διεπαγγελματική εκπαίδευση:

http://www.pfy.gr/forum/index.php/topic,179.0.html

Σε ποιόν απευθύνονται τελικά οι δημοσιογράφοι;

Παίρνω αφορμή από το πιπίλισμα από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης της λέξης debate λόγω της επικείμενης προεκλογικής τηλεοπτικής συζήτησης μεταξύ του κ. Καραμανλή και του κ. Παπανδρέου. Και κάθομαι και σκέφτομαι κάτι που με απασχολεί από παλιά:

Τι ποσοστό άραγε του πληθυσμού στην Ελλάδα ξέρει τι θα πουν ξένες λέξεις όπως debate, real estate ή celebrity. Είναι 10%; 20%; Πάντως δε νομίζω ότι είναι πάνω από 50% σε καμιά περίπτωση.

Γιατί λοιπόν οι δημοσιογράφοι μας, επιμένουν να χρησιμοποιούν από τηλεόρασης, ραδιοφώνου και του Τύπου τέτοιες ξένες λέξεις που ξέρουν προκαταβολικά ότι δεν θα τις κατανοήσει ούτε ο ένας στους δύο Έλληνες;

Τι προσπαθούν να αποδείξουν;

Το χειρότερο είναι ότι αυτό το κάνουν ακόμη και οι δημοσιογράφοι της δημόσιας τηλεόρασης, που την στηρίζουμε οικονομικά όλοι οι πολίτες μέσω των φόρων μας.

Για ποιούς είναι τελικά η ενημέρωση που μας προσφέρουν οι δημοσιογράφοι μας;

Μόνο για μας που οι γονείς μας είχαν λεφτά και μας στείλανε και πήραμε το Lower και το Proficiency;

Προσπαθώντας να διαλευκάνουμε το είδος της ζάλης/ιλίγγου για το οποίο παραπονείται ένας Ασθενής.

Λέμε στον Ασθενή:

"Προσπάθησε να περιγράψεις το πώς νιώθεις χωρίς να χρησιμοποιήσεις τις λέξεις ζάλη ή ίλιγγος."