Στρ. Ψάλτου: Παραμείναμε στη συλλογική φαντασίωση

24/01/2016 Καθημερινή.
Συνέντευξη του Στρατή Ψάλτου στον Αντώνη Παγκράτη.

Σε μια εποχή κατά την οποία οι θρησκείες φαίνεται να συμμετέχουν καθοριστικά στη χάραξη διεθνών και εθνικών πολιτικών, τι ρόλο παίζει η ορθόδοξη πίστη; Σε ποιο βαθμό οι «γέροντες» του Αγίου Ορους συνιστούν «παραδειγματικό βίο», όπως ονομάζονται οι βίοι των Αγίων στην ορθόδοξη παράδοση; Υφίστανται και λειτουργούν άραγε ως υπόδειγμα συμφιλίωσης με την έλλειψη της οποιασδήποτε εγωκεντρικής ικανοποίησης ή έχουν διολισθήσει σε πρακτικές ικανοποίησης ατομικών και συλλογικών φαντασιώσεων για δύναμη και ηδονή; Τι σχέση έχει με όλα αυτά ο γέροντας Παΐσιος;

Ερωτήματα και μερικές απαντήσεις σε ζητήματα που, αν και υποσυνειδήτως, επηρεάζουν σημαντικά την καθημερινότητά μας, αφού αποτελούν και κρυφές αιτίες της ελληνικής κρίσης, σε μια συζήτηση με τον Στρατή Ψάλτου, θεολόγο και συγγραφέα, στον χώρο της βιβλιοθήκης της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών: ένα νεοκλασικό δημιούργημα του Χριστιανού Χάνσεν στην περιοχή του Ψυρρή, το οποίο οικοδομήθηκε πάνω στα θεμέλια του ενοριακού ναού της Αγίας Ελεούσης, υπήρξε έδρα του Κακουργοδικείου το 1835, αστυνομικός σταθμός, ληξιαρχείο και αποθήκες μέχρι που περιήλθε στην Εκκλησία της Ελλάδος και αποκαταστάθηκε με δωρεά του Ιδρύματος «Σταύρος Σ. Νιάρχος».

– Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στον Φρόυντ και στον Λακάν;

– Ο Φρόυντ στηρίζεται στην κατανόηση του ψυχικού γίγνεσθαι μιλώντας για ένστικτα, ενώ ο Λακάν μιλώντας πια για συγκρότηση του υποκειμένου μέσα στη γλώσσα και με την αναφορά του στη θεμελιώδη φαντασίωση ως βασικό συστατικό του ασυνειδήτου. Η συγκρότηση του υποκειμένου με αναφορά στον βιολογικό παράγοντα και στα ένστικτα δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι επιβεβαιώνεται πια από την εμπειρία, αλλά μέσα στη γλώσσα και σε σχέση με τη φαντασίωση. Γιατί η θεμελιώδης φαντασίωση είναι η πρωταρχική φαντασίωση μέσα στην οποία συγκροτείται το ανθρώπινο υποκείμενο σε σχέση με το πρωταρχικό σημαίνον του άλλου, τη μητέρα. Είναι μια πρωταρχική φαντασίωση πληρότητας δύναμης και ηδονής και πρέπει να γίνει κατανοητή, όχι ως μία καθολική αναλυτική αρχή αλλά ως μία σταθερή δυνατότητα του ψυχικού γίγνεσθαι, που ενεργοποιείται από κάποιους πολιτισμικούς λόγους μέσα στο ιστορικό γίγνεσθαι, οι οποίοι λειτουργούν στην υπηρεσία της ή ενδεχομένως αμβλύνεται από κάποιους άλλους, που εξυπηρετούν ένα είδος διέλευσής της.

– Η διέλευση τι είναι;

– Διέλευση είναι να συμφιλιωθούμε με την έλλειψη. Δηλαδή, να αναγνωρίσουμε τον εαυτό μας όχι στον τόπο που επιδιώκει την πληρότητα, αλλά στον τόπο όπου συμφιλιώνεται με ένα είδος πένθους οπότε η πληρότητα αυτή δεν υπάρχει. Οτι αναπόφευκτα πρέπει να έρθουμε αντιμέτωποι με την αρρώστια, την απουσία, τον θάνατο.

Οι μοναχοί

– Πώς σχετίζονται τώρα οι μοναχοί της Ορθοδοξίας με αυτούς τους όρους;

– Πριν από 50 χρόνια περίπου οι γέροντες κι ένα ολόκληρο λεξιλόγιο της ασκητικής παράδοσης απουσίαζαν μέσα από το στερέωμα της θρησκευτικής και ευρύτερης κοινωνικής ζωής, κυρίως της μεταπολεμικής περιόδου μέχρι την πτώση της δικτατορίας, όπου επικρατούν χριστιανικές οργανώσεις, όπως η «Ζωή». Ο ανερχόμενος λόγος αμφισβήτησης (Κόντογλου, Νεορθοδοξία), προκαλεί στις οργανώσεις ένα είδος κρίσης και απώλειας ανθρώπων, κάποιοι εκ των οποίων στρέφονται στο Αγιον Ορος, με αποτέλεσμα τη σταδιακή εδραίωση του γεροντισμού ως τη σημαντικότερη μορφή θρησκευτικού λόγου στη σύγχρονη Ελλάδα. Ετσι, έρχεται στην επιφάνεια το ασκητικό λεξιλόγιο. Μια από τις βασικές κατηγορίες του είναι η κατηγορία της μετάνοιας, ως αλλαγής του κέντρου της επιθυμίας, ως υπέρβαση της εγωκεντρικής ικανοποίησης και πληρότητας του ανθρώπου. Η μετάνοια ως ένας τρόπος, μέσω της άσκησης, αναγνώρισης του υποκειμένου στον τόπο της έλλειψης φέρνει το υποκείμενο πιο κοντά στον άλλον που βρίσκεται σε μια παρόμοια εμπειρία και από μια ανταγωνιστική σχέση δημιουργεί μια κατάσταση συγχώρησης, δηλαδή περιχώρησης.

– Αυτό δεν συνέβαινε από το 1900 και πριν μέχρι τον 4ο αιώνα, δηλαδή για 17 αιώνες;

– Δεν είναι του παρόντος μια αναδρομή της περιπέτειας του Ορθόδοξου ασκητικού λόγου από τον 4ο αιώνα μέχρι τις αρχές του 20ού. Αναφέρομαι απλώς σε ένα δεδομένο, ότι μέσα στον 10ο αιώνα ο λόγος αυτός ήταν παρηκμασμένος και αναδύθηκε από το 1950 και μετά, παρά εξαιρέσεις, όπως το φιλοκαλικό κίνημα των Κολλυβάδων, όπου έγινε μια προσπάθεια επαναφοράς αυτού του λόγου. Ο ασκητικός λόγος επιχειρεί να συμφιλιώσει τον άνθρωπο με την έλλειψη αλλά η θεμελιώδης φαντασίωση έχει τρόπους να ανακαταλαμβάνει το έδαφος ακόμα κι εκεί που φαινομενικά έχει κατά κάποιο τρόπο επιτευχθεί μια διέλευσή της. Ετσι, με την αναγέννηση του ασκητικού λόγου και με την κατηγορία της μετάνοιας, έχουμε παρόλα αυτά μέσα στο ίδιο λεξιλόγιο κατηγορίες, που αντί να είναι στην υπηρεσία μιας διέλευσης της επιθυμίας για πληρότητα, ουσιαστικά έρχονται να μπουν ξανά στην υπηρεσία της. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι η κατηγορία του χαρίσματος και των χαρισματούχων γερόντων, που δύνανται να βλέπουν ή να κάνουν τα πάντα. Δεν είναι τυχαίο ότι ο δημοφιλέστερος ήρωας των σύγχρονων γεροντικών αφηγήσεων είναι ο γέροντας Παΐσιος, ο οποίος είναι γνωστός για το χάρισμά του να κάνει θαύματα, δηλαδή να έρχεται αντιμέτωπος με την έλλειψη που δημιουργεί η ασθένεια και να την εξαλείφει. Ή να προβλέπει την επανάκτηση της Πόλης, το διαχρονικό συλλογικό τραύμα μέσα στη συλλογική μνήμη, να προβλέπει την εξάλειψή του.

– Οι Δυτικοί έχουν επιλύσει το ζήτημα ή όχι;

– Ενώ οι περισσότερες δυτικές χώρες επιδιώκουν την ικανοποίηση της θέλησης για δύναμη με οργανωμένους και παραγωγικούς τρόπους, εμείς την επιδιώξαμε με έναν τρόπο που βασιζόταν εν μέρει στην παραγωγή και εν μέρει στη διαφθορά και στον δανεισμό, με αποτέλεσμα και το σημερινό οικονομικό αδιέξοδο. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι γέροντες και ο λόγος του χαρίσματος δεν κατάφεραν να αποτελέσουν ένα είδος εναλλακτικού αντίποδα, αντιθέτως έδειξαν να λειτουργούν με έναν τρόπο συνάφειας. Ενώ όταν πρωτοεμφανίστηκε, τη δεκαετία του ’50 ή με τη μορφή των νεορθοδόξων, φαινόταν να υπόσχεται μια πολιτισμική αντίσταση, τελικά αποδείχθηκε από το ’80 και μετά και με την κυριαρχία του χαρίσματος, να έρχεται να εξυπηρετήσει μια σειρά ατομικών και συλλογικών φαντασιώσεων για δύναμη κι απόλαυση, είτε της κοινωνικής πλειονότητας που αρχίζει να έρχεται σε επαφή με τους γέροντες, διότι ο γεροντισμός έχει καταστεί πια η κυρίαρχη μορφή του θρησκευτικού λόγου στην Ελλάδα, είτε και των ίδιων των γερόντων, οι οποίοι αρχίζουν και διαπλέκονται με την οικονομική και πολιτική ελίτ και τις παθογένειές της, με αποτέλεσμα να συνδεθούν και με σκάνδαλα. Εν κατακλείδι, ενώ οι γέροντες θα μπορούσαν να συμβάλουν σε ένα είδος εναλλακτικής οργάνωσης της επιθυμίας απέναντι στο παιχνίδι της θέλησης για δύναμη, όπως ενσαρκώνεται λ.χ. στον προτεσταντισμό και τις αντίστοιχες εκκοσμικευμένες πραγματικότητες, ουσιαστικά συνέβαλαν στο να παραμείνει η ελληνική κοινωνία στον ρόλο ενός παρία μέσα στο παιχνίδι της δύναμης.

Ποιος είναι

O Στρατής Ψάλτου γεννήθηκε στη Μυτιλήνη, σπούδασε στη Θεολογική Σχολή Αθηνών και διδάσκει στη Μέση Εκπαίδευση. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’90 παρακολούθησε τις παραδόσεις του Στέλιου Ράμφου για τη Φιλοκαλία και τους πλατωνικούς διαλόγους του Φαίδρου και της Πολιτείας. Εκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του University College of London, με το πρόγραμμα Erasmus και του Πανεπιστημίου Αιγαίου, στο οποίο εκπόνησε με υποτροφία του ΙΚΥ και την επίβλεψη του καθηγητή Ευθύμιου Παπαταξιάρχη τη διδακτορική διατριβή του με θέμα τους Γέροντες του Αγίου Ορους στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία. Εχει συμμετάσχει στη συγγραφή συλλογικών έργων, μεταξύ των οποίων το Θρησκειολογικό Λεξικό με την επιμέλεια του καθηγητή Μάριου Μπέγζου από τις εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα. Από τις εκδόσεις Νεφέλη πρόκειται να κυκλοφορήσει το βιβλίο του «Στη σκιά της θεμελιώδους φαντασίωσης».

http://www.kathimerini.gr/846581/gallery/proswpa/synentey3eis/str-yaltoy-parameiname-sth-syllogikh-fantasiwsh

Όταν κάποιοι ξένοι ξέρουν καλύτερα τι γίνεται στην Ελλάδα από τους ίδιους τους Έλληνες.

Πείτε ότι θέλετε για την Σουηδία. Η Σουηδική Δημοσιογραφία πάντως εξακολουθεί να είναι παρασάγγας καλύτερη από την Ελληνική. Το καταλαβαίνει κανείς όταν διαβάζει άρθρα όπως το παρακάτω.
( Μελετώ τα Ελληνικά ΜΜΕ από κοντά καθημερινώς. Και όμως συμβαίνει μια στο τόσο, μια φορά τον μήνα ίσως και αραιότερα, να διαβάζω ένα Σουηδικό άρθρο για την κατάσταση της Ελλάδα από το οποίο μαθαίνω περισσότερα για το τι συμβαίνει με την Ελλάδα από όλα τα άρθρα των Ελληνικών εφημερίδων μαζί. )

http://www.dn.se/ekonomi/lattad-skuldborda-ger-ett-valkommet-andrum

Υστερόγραφο: Για να το διαβάσουν, όσοι δεν μιλούν Σουηδικά, τους προτείνω να χρησιμοποιήσουν το https://translate.google.com/ αλλά τους προτείνω να πάνε από τα Σουηδικά στα Αγγλικά, γιατί το google είναι πιο εξασκημένο σε αυτό, παρά από τα Σουηδικά στα Ελληνικά.

Σύντομη παρουσίαση για την ερμηνεία των βασικότερων ευρημάτων στην ακτινογραφία θώρακος.

http://www.slideshare.net/drlor/e-12174504

Εισαγωγή στην Γενική Ιατρική ( ηλεκτρονικό βιβλίο για μη εμπορική χρήση ).

Συγγραφείς: Αθηνά Τατσιώνη, Βασίλειος Καραθάνος, Αριστέα Μίσσιου.


https://repository.kallipos.gr/bitstream/11419/3810/7/FINAL_BOOK-KOY.pdf

We’ve killed the way physicians should be.

Michael P. Jones, MD

December 28, 2015

Every now and then, more often when on call, I experience what I think it was like to be a physician when I was a boy.

I remember the era of the house call. I remember the physician as a part of the community. You saw him around town, school, and at church. You knew his wife and went to school with his kids. I remember that. And I remember the physician being summoned to the home as we’ve always done. It’s our role to be there when needed. And often, physicians have not known all they needed to know about disease. And often, we haven’t had great cures.

But we could always listen and counsel and console. And in that way we cared, and sometimes we healed. But we offered something beyond pills.  We offered help with life and sometimes death, too. We were there for the person, and we were there for their families. And we did our best and tried and sometimes made mistakes. But people were OK with less than perfect because they knew we cared and we were trying and doing our best. And sometimes it wasn’t good enough, and sometimes it harmed and even killed people.

But they knew life was imperfect and that we were only human and that we were truly trying. And sometimes they consoled us when things didn’t go well because they knew how badly we wanted to help and how sad we were that things didn’t work out and how gutted and nauseous we were when we harmed someone.

And now I sit at the nurses station waving to administrators walking down the hallway and I document what I did using some click-box program that exists primarily as a billing and inventory receipt. It contains nothing that speaks to what we really do.  We look at documents that are all cut-and-paste, largely fictitious, and made fat with needless information so more money can be made: Look how hard we worked!

And I see that this is health care today. All the marrow is sucked from the bone. There is no life in it. And we pay ridiculous amounts of money to people who are businessmen and could not possibly care less about your health. And our outcomes are not good compared to the rest of the world.

I sit in my office and look at a copy of Sir Luke Fildes’ painting, “The Doctor.” The 19th-century physician staring at that dying child knew almost nothing compared to what we know today. And, yes, there have been many amazing medical and technical advances that have saved countless lives.  But our profession was built upon that man at the child’s bedside. And we’ve killed him.

Michael P. Jones is a gastroenterologist.

http://www.kevinmd.com/blog/2015/12/weve-killed-way-physicians.html

Μη τσιμεντάρετε τις αυλές των σχολείων.

Του Θεόδωρου Μήτρα,

Καρδιολόγου

(ο οποίος έζησε με την γυναίκα και τα παιδιά του για αρκετά χρόνια στην Σουηδία).

Στη Σουηδία που ζούσα κάποτε, όταν ένα γέρικο δέντρο στον δήμο αρρώσταινε και οι αρχές αποφάσιζαν ότι έπρεπε να κοπεί, τις περισσότερες φορές κλαδεύονταν κατάλληλα και κατέληγε στην αυλή κάποιου δημοτικού σχολείου σαν παιχνίδι. Ζούσα δίπλα σε παιδικό σταθμό και δημοτικό σαν φοιτητής και θυμάμαι ακόμα πώς τα παιδάκια έπαιζαν ώρες ολόκληρες με ένα τόσο απλό παιχνίδι σε μια τόσο πλούσια χώρα. Κόστος, 0 ευρώ, άντε κανα πενηντάρικο με τα μεταφορικά. Αξία στα μάτια των παιδιών, ανεκτίμητη. Εδώ παλεύουμε με νόμους να πιστοποιήσουμε παιδικές χαρές και να συντηρήσουμε πανάκριβα παιχνίδια που χαλάνε μετά από μερικές μέρες. Ένας κορμός δέντρου δεν χαλάει.... Κάτι και για μας;;; Δεν θέλει κόπο, θέλει τρόπο... Και κάτι ακόμα. Στη βάρβαρη και βροχερή Σουηδία, με τις λάσπες και τα χώματα ΚΑΜΙΑ αυλή από σχολείο δεν ήταν τσιμεντένια. ΜΟΝΟ χώμα......και ας λασπώνεται η τάξη...βάρβαροι βίκινγκς, τι να καταλάβουν από ακριβό πλακάκι και τσιμέντο ...

Μη φαρμακευτική αντιμετώπιση της Αρτηριακής Υπέρτασης.

Του Αντώνη Καφάτου

Καθηγητή Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής.                                                                      
Κλινική Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής στην Ιατρική Σχoλή Πανεπιστημίου Κρήτης.

Μέτρηση και όρια της αρτηριακής πίεσης

Η υπέρταση αποτελεί μεγάλο πρόβλημα δημόσιας υγείας για τον πληθυσμό της χώρας μας διότι το πρώτο αίτιο θανάτου είναι τα καρδιαγγειακά νοσήματα τα οποία έχουν ως κύριο παράγοντα κινδύνου την αυξημένη αρτηριακή πίεση.

Η αρτηριακή πίεση μετριέται σε δύο τιμές: την υψηλότερη, που ονομάζεται συστολική και τη χαμηλότερη που είναι η διαστολική. Η συστολική πίεση είναι η εσωτερική πίεση στα τοιχώματα των αρτηριών κατά τη διάρκεια της συστολής της καρδιάς. Η διαστολική πίεση είναι η εσωτερική πίεση στα τοιχώματα των αρτηριών μεταξύ δύο κτύπων, κατά τη χαλάρωση της καρδιάς. Η συστολική αρτηριακή πίεση πρέπει κανονικά να κυμαίνεται μεταξύ 110-130 χιλιοστά στήλης υδραργύρου (mmHg) στους ενήλικες, ενώ η διαστολική πρέπει να είναι κάτω από 85 mmHg.

Στον πίνακα 1 παρουσιάζονται οι φυσιολογικές τιμές της αρτηριακής πίεσης στους ενήλικες και οι βαθμίδες της υπέρτασης: βλ. ΠΙΝΑΚΑ 1

Στα περισσότερα άτομα παρατηρείται αύξηση της αρτηριακής πίεσης με την ηλικία. Η αύξηση της αρτηριακής πίεσης πάνω από τα φυσιολογικά όρια ονομάζεται υπέρταση. Το επίπεδο της συστολικής πίεσης είναι ο δείκτης της υπέρτασης που παρακολουθούμε.

Δυστυχώς η αύξηση της αρτηριακής πίεσης, δηλαδή η υπέρταση, δεν είναι πρόβλημα μόνο των ενηλίκων. Οι ρίζες της υπέρτασης βρίσκονται στην παιδική ηλικία. Οι περισσότεροι ενήλικες που αρρωσταίνουν πρόωρα με εγκεφαλικά επεισόδια ή άλλες επιπλοκές της υπέρτασης έχουν συνήθως αυξημένη αρτηριακή πίεση από την παιδική ηλικία χωρίς να το ξέρουν. Έτσι δεν λαμβάνουν προληπτικά μέτρα (βελτίωση του σωματικού βάρους, της διατροφής τους, αύξηση της σωματικής άσκησης και λήψη αντιυπερτασικής αγωγής).

Η αυξημένη αρτηριακή πίεση δεν προκαλεί συνήθως συμπτώματα – ιδιαίτερα όταν είναι ελαφρά ή μέτρια υπέρταση – ώστε να αναγκάζεται το άτομο να ζητήσει ιατρική βοήθεια. Γι’ αυτό πρέπει σε κάθε παιδί να μετριέται η αρτηριακή πίεση από τη βρεφική ηλικία ακόμη. (Για τα βρέφη και τα παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας υπάρχουν ειδικές περιχειρίδες για το σφυγμομανόμετρο ώστε να καλύπτονται περίπου τα δύο τρίτα του δεξιού βραχίονα).



Παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση της υπέρτασης



Η υπέρταση είναι ένας από τους σπουδαιότερους παράγοντες κινδύνου που σχετίζεται αιτιολογικά με το έμφραγμα της καρδιάς, τα εγκεφαλικά επεισόδια τα οποία είναι συνέπεια εγκεφαλικής αιμορραγίας, ενώ μπορεί να προκαλέσει νεφρική βλάβη και τελικά νεφρική ανεπάρκεια. Οι θάνατοι από τα νοσήματα αυτά ήταν παλαιότερα σχετικά λίγοι στη χώρα μας, ωστόσο τώρα έχουν αυξητική τάση σε σύγκριση με άλλες ανεπτυγμένες χώρες που παρουσιάζουν μια εντυπωσιακή μείωση.

Τα δυσάρεστα αυτά δεδομένα, ιδιαίτερα για τους άνδρες της χώρας μας, οφείλονται στις άσχημες συνθήκες ζωής και διατροφής που έχουμε υιοθετήσει τις τελευταίες δεκαετίες. Εγκαταλείψαμε τον παραδοσιακό τρόπο ζωής και διατροφής που τώρα πια ίσως διατηρείται μόνο σε κάποια απομονωμένα χωριά της ελληνικής υπαίθρου. Έτσι, οι περισσότεροι Έλληνες σήμερα, με την άνοδο του οικονομικού τους επιπέδου, απολαμβάνουν άφθονο κρέας, αλλαντικά, γαλακτοκομικά προϊόντα και αυγά, ενώ έχουν μειώσει σημαντικά το μαύρο ψωμί, τα όσπρια, τα λαχανικά, τα φρούτα και τα παραδοσιακά τρόφιμα όπως το ελαιόλαδο. Οι αλλαγές αυτές δεν αφορούν μόνο στην ποιότητα του φαγητού αλλά και στην ποσότητα Δηλαδή, παίρνουμε υπερβολικά μεγάλη ποσότητα θερμίδων, ενώ καταναλώνουμε ελάχιστες αφού αποφεύγουμε τη σωματική άσκηση. Στις θερμίδες αυτές που παίρνουμε προστίθενται και οι θερμίδες από οινοπνευματώδη ποτά, των οποίων η χρήση έχει επίσης σημαντικά αυξηθεί. Όλοι αυτοί οι παράγοντες δηλαδή η παχυσαρκία, η υπερβολική κατανάλωση αλατιού, και θερμίδων, από κρέας και κονσερβοποιημένα ή συντηρημένα τρόφιμα, αναψυκτικά και οινοπνευματώδη ποτά με παράλληλη ελάττωση της σωματικής άσκησης, είναι οι σπουδαιότεροι παράγοντες που γνωρίζουμε καλά σήμερα ότι σχετίζονται με την υπέρταση και τις συνέπειες της. Όταν μαζί μ’ αυτούς τους παράγοντες συνυπάρχουν και γενετικοί παράγοντες, η υπέρταση μπορεί να γίνει ακόμη σοβαρότερη.

Οι παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση της υπέρτασης αναλυτικά



Παχυσαρκία



Φαίνεται ότι όσο υψηλότερος είναι ο Δείκτης Μάζας Σώματος τόσο υψηλότερη, και μάλιστα σε σημαντικό επίπεδο, είναι και η συστολική και διαστολική αρτηριακή πίεση, γεγονός που μάλλον δεν είναι τυχαίο. Σε υγιή άτομα στην Κρήτη, περισσότεροι από μισούς άνδρες και γυναίκες έχει πρόβλημα παχυσαρκίας.

Σε πρόσφατη μελέτη παιδιών στην Κρήτη διαπιστώθηκε ότι παιδιά που είχαν κεντρική παχυσαρκία με αυξημένη περίμετρο μέσης είχαν σημαντικά υψηλότερη συστολική και διαστολική αρτηριακή πίεση σε σύγκριση με τα παιδιά που είχαν μικρότερη περίμετρο μέσης. Όταν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό υπέρτασης τα παιδιά έχουν διπλάσια πιθανότητα να εμφανίσουν υπέρταση σε σύγκριση με τα παιδιά άλλων οικογενειών χωρίς οικογενειακό ιστορικό υπέρτασης. Όταν όμως τα παιδιά με το βεβαρημένο οικογενειακό ιστορικό υπέρτασης έχουν επιπλέον παχυσαρκία η πιθανότητα εμφάνισης υπέρτασης αυξάνεται κατά 3-4 φορές.

Επιδημιολογικές έρευνες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι σε πληθυσμούς που το βάρος του σώματος δεν αυξάνει με την ηλικία, δεν παρουσιάζεται και αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Επίσης, η ελάττωση του βάρους σώματος (έστω κατά 5% μόνο), με περιορισμό της πρόσληψης θερμίδων, μειώνει σημαντικά την αρτηριακή πίεση των υπερτασικών ατόμων, ενώ το ένα τρίτο των ατόμων αυτών μπορούν να ελαττώσουν ή και να διακόψουν τελείως τα αντιυπερτασικά φάρμακα. Παράλληλα με την ελάττωση του σωματικού βάρους και της αρτηριακής πίεσης μειώνεται και η χοληστερόλη, το ουρικό οξύ, το σάκχαρο στο αίμα ενώ βελτιώνεται η σακχαραιμική καμπύλη και ελαττώνεται ο κίνδυνος για σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.



Αλάτι-Χλωριούχο νάτριο



Το αλάτι και συγκεκριμένα το χλωριούχο νάτριο, που είναι το κύριο συστατικό του, είναι ένα απαραίτητο θρεπτικό συστατικό για κάθε άνθρωπο. Κάθε φυσικό προϊόν του ζωικού και φυτικού βασιλείου περιέχει μια ορισμένη ποσότητα αλατιού. Έχει βρεθεί ότι για τη φυσιολογική λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού χρειάζονται περίπου 2 γραμμάρια νατρίου την ημέρα, που ισοδυναμούν με ένα κοφτό κουταλάκι του γλυκού αλάτι. Αυτή την ποσότητα την παίρνουμε από της φυσικές ζωικές και φυτικές τροφές όταν δεν προσθέτουμε καθόλου αλάτι ούτε στο μαγείρεμα ούτε στο τραπέζι την ώρα του φαγητού.

Η κατάχρηση αλατιού είναι σχεδόν βέβαιο σήμερα ότι θα προκαλέσει υπέρταση, ιδιαίτερα στα άτομα εκείνα που είναι γενετικά ευαίσθητα. Υπεύθυνο στοιχείο για την αύξηση της αρτηριακής πίεσης είναι το νάτριο, το οποίο εκτός από το από το αλάτι, μπορεί να ληφθεί και από το διττανθρακικό νάτριο, το οποίο υπάρχει στα αναψυκτικά και από το νιτρικό νάτριο που προστίθεται στα αλλαντικά και καπνιστά κρέατα.

Η υπερκατανάλωση αλατιού δυστυχώς αρχίζει από την βρεφική ηλικία για τα βρέφη εκείνα που δεν θηλάζουν και παίρνουν γάλα αγελάδας. Το μη τροποποιημένο γάλα αγελάδας περιέχει τετραπλάσια ποσότητα χλωριούχου νατρίου σε σύγκριση με το γάλα της μητέρας. Στα εξανθρωποποιημένα βρεφικά γάλατα έχει ελαττωθεί η ποσότητα αυτή του χλωριούχου νατρίου. Οι παιδικές τροφές είναι επίσης πλούσιες πηγές αλατιού.

Με την προσθήκη αλατιού κατά την παρασκευή του φαγητού και με επιλογή συντηρημένων και βιομηχανοποιημένων τροφίμων η ποσότητα του αλατιού που παίρνουμε υπερβαίνει συνήθως τα 10-15 γραμμάρια την ημέρα. Με τη βιομηχανική επεξεργασία, την κονσερβοποίηση και διάφορες άλλες μεθόδους συντήρησης των τροφίμων πολλαπλασιάζεται συνήθως το αλάτι στα διάφορα τρόφιμα. Το 75% του αλατιού που παίρνουμε καθημερινά προέρχεται από επεξεργασμένα βιομηχανικά τρόφιμα και τα αναψυκτικά με ανθρακικό. Το ψωμί που παρασκευάζουν οι φούρνοι συμβάλλει επίσης σε μεγάλο βαθμό στην αυξημένη λήψη αλατιού.

Από πληθυσμιακές μελέτες φαίνεται ότι η ελάττωση του νατρίου σε λιγότερο από ένα κοφτό κουταλάκι του γλυκού την ημέρα σε υπερτασικούς προκαλεί ελάττωση της αρτηριακής πίεσης που διαρκεί από λίγες εβδομάδες μέχρι και λίγα χρόνια. Η ελάττωση αυτή της αρτηριακής πίεσης είναι μεγαλύτερη σε ηλικιωμένους υπερτασικούς. Στα αυτά άτομα δίαιτα χαμηλή σε αλάτι βρέθηκε να έχει μεγάλα πλεονεκτήματα, όπως η ελάττωση των αντιυπερτασικών φαρμάκων, πιθανή ελάττωση της υπερτροφίας της αριστερής κοιλίας της καρδιάς και προστασία από την οστεοπόρωση και τους λίθους του ουροποιητικού συστήματος δια της ελάττωσης της αποβολής ασβεστίου στα ούρα.

Επιδημιολογικές έρευνες επίσης δείχνουν ότι στους πληθυσμούς που δε χρησιμοποιούν αλάτι, παίρνουν δηλαδή το νάτριο και χλώριο που χρειάζονται καθημερινά από τις φυσικές τροφές, η αρτηριακή πίεση είναι χαμηλή και δεν αυξάνεται με την ηλικία. Η χαμηλή αυτή πίεση δεν αποδίδεται σε υποθρεψία, σε έλλειψη άγχους, σε αστικό τρόπο ζωής ή στο βάρος σώματος αλλά κυρίως στην πολύ μικρή κατανάλωση αλατιού. Επομένως το καλύτερο είναι να μην προστίθεται καθόλου αλάτι στο φαγητό και των απιδιών και των ενηλίκων.



Κάλιο



Το κάλιο είναι ένα θρεπτικό συστατικό απαραίτητο στην καθημερινή διατροφή του ανθρώπου σε ποσότητες περί τα 90mmol/ημέρα. Οι σπουδαιότερες πηγές καλίου στη διατροφή μας είναι τα λαχανικά, φρούτα, όσπρια, δημητριακά και ανάλατοι ξηροί καρποί. Όταν το καθημερινό διαιτολόγιο περιέχει επαρκή ποσότητα καλίου, βελτιώνεται η αρτηριακή πίεση και ελαττώνεται ο κίνδυνος εμφάνισης υπέρτασης και γίνεται αποτελεσματικότερη η δράση των αντιυπερτασικών φαρμάκων στα υπερτασικά άτομα. Αντίθετα η ανεπαρκής λήψη καλίου στην καθημερινή διατροφή μπορεί να συμβάλει στην αύξηση της αρτηριακής πίεσης.



Ασβέστιο, Μαγνήσιο



Τελευταίες ερευνητικές εργασίες δείχνουν ότι αυξημένο ασβέστιο στη διατροφή μας ελαττώνει την αρτηριακή πίεση. Η ελάττωση όμως αυτή της αρτηριακής πίεσης δεν είναι γενική για όλους τους υπερτασικούς. Οι υπερτασικοί που φαίνεται να ωφελούνται από τα συμπλήρωματα ασβεστίου είναι αυτοί που έχουν χαμηλά επίπεδα ιονισμένου ασβεστίου στο αίμα και χαμηλά επίπεδα ρενίνης. Κύρια πηγή ασβεστίου είναι τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Κάθε άτομο χρειάζεται περίπου 800-1200mg ασβεστίου την ημέρα. Ένα ποτήρι γάλα περιέχει 385mg ασβεστίου. Επομένως με 2-3 περίπου ποτήρια άπαχου γάλατος καλύπτουμε τις ανάγκες της ημέρας σε ασβέστιο. Εξάλλου ορισμένα δημητριακά ,λαχανικά και μικρά ψάρια περιέχουν αρκετή ποσότητα ασβεστίου.

Το μαγνήσιο είναι ένα άλλο μέταλλο που βρίσκεται επίσης στα τρόφιμα και φαίνεται να ελαττώνει την αρτηριακή πίεση , ιδιαίτερα στους υπερτασικούς εκείνους που έχουν ανεπάρκεια μαγνησίου. Η ανεπάρκεια αυτή δημιουργείται εύκολα με τη χρήση διουρητικών (θειαζίνες) γιατί μαζί με το νάτριο αποβάλλεται και μαγνήσιο στα ούρα.



Οινόπνευμα



Οι περισσότερες έρευνες δείχνουν ότι όσο αυξάνεται η ποσότητα του οινοπνεύματος που παίρνουμε, τόσο αυξάνεται και η αρτηριακή πίεση. Το οινόπνευμα προκαλεί υπέρταση όταν η ποσότητα καθαρού οινοπνεύματος υπερβαίνει τα 10-30 γραμμάρια την ημέρα (30gr καθαρού οινοπνεύματος – αιθανόλης περιέχονται σε 60gr ουίσκι ή ρακής ή σε 240 gr κρασιού ή σε 720gr μπύρας).

Υπερτασικά άτομα που πίνουν συστηματικά, επιτυγχάνουν με τη διακοπή του ποτού να επαναφέρουν την αρτηριακή τους πίεση στα φυσιολογικά τους όρια. Ένα ποσοστό μόνο 9% παραμένουν υπερτασικοί. Στους αλκοολικούς που σταματούν το ποτό παρατηρείται στην περίοδο της αποστέρησης οινοπνεύματος προσωρινή άνοδος της αρτηριακής πίεσης που οφείλεται σε ορμονικά αίτια. Μετά όμως ακολουθεί σημαντική μείωση της συστολικής και διαστολικής αρτηριακής πίεσης.



Καφεΐνη και Νικοτίνη



Παρά το γεγονός ότι η αρτηριακή πίεση αυξάνεται κατά 5-15mmHg μέσα σε 15 λεπτά από τη λήψη 2-3 φλιτζανιών καφέ (150mg καφεΐνης) και παραμένει αυξημένη για 2 ώρες, η χρόνια λήψη αυτής της δόσης καφεΐνης δεν προκαλεί υπέρταση. Ακόμη και μεγαλύτερες δόσεις καφεΐνης, π.χ. 500mg δεν προκαλούν χρόνια αύξηση της αρτηριακής πίεσης σε φυσιολογικά ή υπερτασικά άτομα.

Η επίδραση της νικοτίνης στον οργανισμό του ανθρώπου είναι παρόμοια με αυτήν της καφεΐνης. Αν και η νικοτίνη δεν προκαλεί χρόνια υπέρταση, οι θάνατοι από υπέρταση είναι πολύ πιο συχνοί στους καπνιστές. Οι καπνιστές έχουν πιο συχνά κακοήθη υπέρταση και υπαραχνοειδή αιμορραγία, σε σύγκριση με τους μη καπνιστές. Επιπλέον το κάπνισμα (η νικοτίνη) επηρεάζει τον μεταβολισμό των αντιυπερτασικών φαρμάκων και οι καπνιστές χρειάζονται μεγαλύτερες δόσεις αυτών των φαρμάκων σε σύγκριση με τους μη καπνιστές για να επιτύχουν παρόμοια ελάττωση της αρτηριακής πίεσης.



Κορεσμένα λιπαρά οξέα (ζωικά λίπη)



Επιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι όταν ελαττωθεί το ποσοστό της ενέργειας που παίρνουμε από λίπος στο 23% και η σχέση πολυακόρεστων (φυτικών λιπών) προς κορεσμένα (ζωικά) είναι πάνω από 0.98, ελαττώνεται η θνησιμότητα από καρδιαγγειακά νοσήματα κατά 47%. Η διαιτητική αυτή παρέμβαση ελαττώνει τις ανάγκες του πληθυσμού σε φάρμακα κατά 50% και οι ανάγκες για αντιυπερτασικά φάρμακα μειώνονται κατά 30%.

Πιο συγκεκριμένα, δίαιτα πλούσια σε ακόρεστα λιπαρά οξέα (ψάρι-ελαιόλαδο-ελιές-καρύδια-φυστίκια), με σχέση πολυακόρεστων προς κορεσμένα (ζωικά) λίπη 1,2 βρέθηκε ότι ελαττώνει σε ομάδα υπερτασικών ατόμων τη συστολική πίεση κατά 7,5 mmHg και τη διαστολική κατά 3 mmHg, σε σύγκριση με την περίοδο που έπαιρναν δίαιτα πλούσια σε ζωικά λίπη. Τα αποτελέσματα των πειραμάτων αυτών χρειάζεται να επιβεβαιωθούν. Τα πολυακόρεστα όμως λιπαρά οξέα και συγκεκριμένα τα ω-3 λιπαρά οξέα είναι πρόδρομες ουσίες των προσταγλανδινών που ελαττώνουν την αρτηριακή πίεση.



Σωματική άσκηση



Η συστηματική καθημερινή αερόβια σωματική άσκηση μπορεί να ελαττώσει την αρτηριακή πίεση σε υπερτασικά άτομα με αποτελέσματα παρόμοια των αντιυπερτασικών φαρμάκων. Αυτό φαίνεται να ισχύει για τη συνήθη αερόβια άσκηση (π.χ. γρήγορο περπάτημα, τρέξιμο, κολύμπι, ποδήλατο κ.λ.π) ενώ με την αναερόβια ή στατική άσκηση (π.χ. άρση βαρών ή δρόμος 100 μέτρων) συμβαίνει το αντίθετο, δηλαδή αυξάνεται η συστολική και διαστολική αρτηριακή πίεση.

Με τη συστηματική μακροχρόνια αερόβια σωματική άσκηση βρέθηκε ότι αυξάνονται οι προσταγλανδίνες που προκαλούν αγγειοδιαστολή, ενώ ελαττώνεται η ρενίνη στο αίμα καθώς και η γλοιότητα του αίματος. Αυτά σημαίνουν μείωση της αρτηριακής πίεσης και ελάττωση του κινδύνου για σχηματισμό θρόμβων στα αιμοφόρα αγγεία, με συνέπεια ελάττωση του κινδύνου για έμφραγμα και εγκεφαλικά επεισόδια.

Η συστηματική έντονη σωματική άσκηση μπορεί επίσης να προλάβει την εμφάνιση υπέρτασης σε φυσιολογικά άτομα. Τελευταίες μελέτες δείχνουν ότι σε άτομα με μικρό ή μέτριο βαθμό παχυσαρκίας, που έχουν αυξημένη αρτηριακή πίεση, η σωματική άσκηση μόνη της ή σε συνδυασμό με απώλεια βάρους μπορεί να ελαττώσει την αρτηριακή πίεση τόσο σε κατάσταση ηρεμίας όσο και σε κατάσταση ψυχολογικής έντασης.



Γενετικοί παράγοντες



Αυξημένη συχνότητα υπέρτασης παρατηρείται σε μέλη οικογενειών, πράγμα το οποίο υποδηλώνει την πιθανή επίδραση γενετικών παραγόντων στην υπέρταση. Το 20-40% της μεταβλητότητας της αρτηριακής πίεσης σ’ ένα πληθυσμό μπορεί να αποδοθεί σε γενετικούς παράγοντες. Έτσι η υπέρταση φαίνεται να είναι πολυγονιδιακή και πολυπαραγοντική διαταραχή στην οποία η αλληλεπίδραση των γονιδίων μεταξύ τους και με το περιβάλλον επηρεάζουν τα επίπεδα της. Γενετικά ευαίσθητα άτομα στην αυξημένη λήψη αλατιού κινδυνεύουν περισσότερο για υπέρταση σε σύγκριση με τα άτομα που δεν έχουν το σχετικό γονίδιο. Όταν βέβαια στους γενετικούς παράγοντες προστεθούν οι παράγοντες του περιβάλλοντος που αναφέρθηκαν πιο πάνω (π.χ.αλάτι, παχυσαρκία, οινόπνευμα, ζωικά λίπη, κάπνισμα και έλλειψη σωματικής άσκησης) η πιθανότητα υπέρτασης είναι μεγάλη σε πολύ νεαρή ηλικία.



Ψυχολογικοί παράγοντες



Το άγχος, η ένταση, η έντονη πνευματική προσπάθεια και οι συναισθηματικές διαταραχές μπορούν να προκαλέσουν αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Έτσι, η υπέρταση παρατηρείται πιο συχνά στους αστικούς πληθυσμούς, σε επαγγέλματα με έντονο ρυθμό ζωής και πολλές ευθύνες ενώ είναι σπανιότερη σε ομάδες ατόμων που ζουν ήρεμο τρόπο ζωής σε αγροτικό περιβάλλον. Οι κοινωνικές μεταβολές φαίνεται επίσης ότι σχετίζονται με την υπέρταση, όπως γρήγορη κοινωνική άνοδος, αστικοποίηση κ.α. Η ακριβής όμως επιστημονική εκτίμηση της επίδρασης των ψυχολογικών παραγόντων στην αρτηριακή πίεση είναι πολύ δύσκολη, δεδομένου ότι μπορεί να συνυπάρχουν πολλοί άλλοι παράγοντες στο ίδιο άτομο που ευθύνονται επίσης για την αύξηση της αρτηριακής πίεσης.

http://www.patris.gr/articles/87244/41044?PHPSESSID=#.Vy5U_vmLSUk

( Σημείωση του ιδιοκτήτη αυτού του blog, Αργύρη Αργυρίου: Οι δύο τελευταίες φωτογραφίες δεν προέρχονται από το άρθρο του κ. Καφάτου αλλά από παρόμοια εργασία του κ. Γεώργιου Χρούσου και της κ. Χριστίνας Δαρβίρη).

Τα δρομολόγια των αεροπλάνων της Olympic Air από Καβάλα προς Αθήνα.

Για τα δρομολόγια των αεροπλάνων της Olympic Air
από το Αεροδρόμιο της Καβάλας προς το Αεροδρόμιο της Αθήνας,
ισχύει μέχρι και τις 29/10/2016 το παρακάτω πρόγραμμα:


Δευτέρα       09.30 και 19.50
Τρίτη           09.30 και 19.50
Τετάρτη       09.30 και 19.50
Πέμπτη        09.30 και 19.50
Παρασκευή 09.30 και 19.50
Σάββατο      09.30 και 19.50
Κυριακή      09.30 και 19.50

Διεθνής Αερολιμένας Καβάλας
"Μέγας Αλέξανδρος"
Τηλέφωνο: 25910 53400