Σκέψεις γύρω από την έννοια του επαγγελματισμού.

Πολλές φορές λέμε για κάποιον ότι είναι καλός επαγγελματίας αλλά αν το καλοσκεφτεί κανείς η λέξη επαγγελματισμός είναι μια αρκετά αόριστη έννοια. Τί είναι τελικά ο επαγγελματισμός; Ποιά είναι τα χαρακτηριστικά εκείνα που βλέποντάς τα κανείς σε κάποιον λέει: Αυτός είναι Επαγγελματίας (με έψιλον κεφαλαίο..).

Η ερώτηση αυτή με απασχόλησε ιδιαίτερα ίσως και λόγω της προσωπικής μου ιστορίας. Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Ελλάδα. Έφυγα όμως 19 ετών για την Σουηδία όπου και σπούδασα εκεί Ιατρική και μετά εργάστηκα σαν Ιατρός εκεί για άλλα 12 περίπου χρόνια πριν επιστρέψω στην Ελλάδα.

Έβλεπα λοιπόν κάθε φορά που πηγαινοερχόμουνα μεταξύ των δύο αυτών χωρών μια διαφορά στον τρόπο που εργαζόντουσαν οι Σουηδοί, ανεξαρτήτως επαγγέλματος, σε σχέση με τους αντίστοιχους Έλληνες και κάθε φορά έλεγα: Οι Σουηδοί είναι πιο επαγγελματίες από τους Έλληνες. Γιατί όμως; Τί είναι αυτό που χαρακτηρίζει ένα επαγγελματία; Το ερώτημα έγινε πιο επιτακτικό για μένα όταν όντας εργαζόμενος σαν Γενικός Ιατρός στην πόλη Λίνκοπινκ της Σουηδίας μου προτείναν να συμμετέχω στην εκπαίδευση των πρωτοετών φοιτητών Ιατρικής της τοπικής Ιατρικής Σχολής και μάλιστα μου προτείναν να αναλάβω μια ομιλία με τον τίτλο: Τι είναι επαγγελματισμός.

Σκέφτηκα από μέσα μου: Βρήκατε άνθρωπο, εμένα τον Έλληνα, να μιλήσει για επαγγελματισμό (να πώς γεννιούνται οι προκαταλήψεις ακόμη και για τον ίδιο μας τον εαυτό...). Παρόλα αυτά δέχτηκα και άρχισα να ψάχνω σε βιβλία, στο διαδίκτυο, να ρωτώ συναδέλφους που τους θεωρούσα καλούς επαγγελματίες, αλλά πάνω από όλα να ρωτώ τον ίδιο τον εαυτό μου: Ποιά χαρακτηριστικά είναι αυτά που βλέποντάς τα λέω για κάποιον ”Αυτός είναι καλός επαγγελματίας”.

Προσωπικά νομίζω ότι η λέξη κλειδί είναι η λέξη Εμπιστοσύνη.

Όταν ο άλλος με τον τρόπο του δημιουργεί στον ”πελάτη” την αίσθηση της εμπιστοσύνης τότε για μένα είναι καλός επαγγελματίας. Είναι σχετικό ίσως το τί δημιουργεί εμπιστοσύνη στον καθένά μας. Εγώ πάντως κοιτάζω τα εξής πράγματα στον εργαζόμενο που με εξυπηρετεί:

Να είναι αποτελεσματικός και να παράγει ποιοτικό έργο.

Να είναι διαβασμένος και να φροντίζει να ενημερώνεται για τις νέες εξελίξεις στον τομέα του στην προσπάθεια μιας συνεχούς βελτίωσης του έργου του.

Να ακολουθεί κάποιους κανόνες και ηθικές αρχές.

Να ξέρει να βάζει όρια (πολλοί λένε ότι κάποιος είναι καλός γιατί δεν λέει ποτέ όχι. Αυτό όμως που μου έκανε εντύπωση κυρίως σε Σουηδούς που τους θεωρούσα καλούς επαγγελματίες ήταν ότι συχνά λέγαν όχι αλλά με τρόπο βέβαια που δεν πρόσβαλε τον άλλον...Ξέραν επίσης να προστατεύουν την προσωπική τους ζωή).

Να είναι προβλέψιμος.

Να έρχεται στην ώρά του.

Να καθησυχάζει με τον ήρεμο και σίγουρο τρόπο του και να έχει γενικότερα επικοινωνιακές δεξιότητες.

Να μη μιλά στον ”πελάτη” για προσωπικά προβλήματα ή στεναχώριες.

Να μη μιλά άσχημα για συναδέλφους.

Να προστατεύει την ιδιωτική ζωή / το απόρρητο, των ”πελατών” του.

Να δουλεύει με συστηματικό και δοκιμασμένο τρόπο. Τα περισσότερα πράγματα που πρέπει να κάνει κατά την διάρκεια της εργασιακής του ημέρας να του είναι γνωστά από πριν και να του φαίνονται εύκολα.

Το σπουδαιότερο όμως χαρακτηριστικό του κατά την γνώμη μου είναι να είναι ακριβολόγος. Να ξέρεις ότι όταν απαντά σε μια σου ερώτηση τότε γνωρίζει πραγματικά την απάντηση αλλιώς να λέει ”Δεν γνωρίζω” ή ”Δεν είμαι βέβαιος αλλά.....” Αυτό βέβαια προυποθέτει και μια ωριμότητα από την μεριά του ”πελάτη” ο οποίος αντιλαμβάνεται ότι όταν ένας εργαζόμενος λέει ”Δεν γνωρίζω” ή ”Δεν είμαι βέβαιος αλλά..” δεν είναι δείγμα ότι αυτός ο εργαζόμενος είναι κακός επαγγελματίας αλλά μάλλον το αντίθετο.

Είναι ίσως ουτοπικό να περιμένουμε να βρούμε όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά σε έναν και τον αυτό εργαζόμενο αλλά όσο περισσότερα τέτοια χαρακτηριστικά βρίσκουμε τόσο το καλύτερο.

Θυμάμαι πάντως ακόμη μια ερώτηση που μου έκανε ένας φοιτητής μόλις ολοκλήρωσα μια ατελείωτη λίστα με χαρακτηριστικά ενός καλού επαγγελματία. Σήκωσε το χέρι και με ρώτησε: ”Εσύ είσαι καλός επαγγελματίας;”

Του απάντησα: ”Όχι αλλά το προσπαθώ.”

Mamma mia.

Ένα μιούζικαλ για όσους τυχαίνει να αγαπούν ταυτόχρονα

τους ABBA, το Αιγαίο και την Meryl Streep.

http://www.youtube.com/watch?v=FKx_14vJNZg

Θα είναι μια επανάσταση: Εκτύπωση των συνταγών μέσω υπολογιστή.

Το παρακάτω κείμενο γράφτηκε κατά βάση το 2005, λίγους μήνες μετά την επιστροφή μου στην Ελλάδα μετά από αρκετά χρόνια στην Σκανδιναβία. Το ξαναδιάβασα όμως και φέτος και συμπλήρωσα την τελευταία παράγραφο:

Σπούδασα Ιατρική στην Σουηδία και έκανα αγροτικό εκεί καθώς επίσης και ειδικότητα Γενικής Ιατρικής. Μετά δούλεψα σαν ειδικός Γενικής Ιατρικής στην Σουηδία αλλά και στην Νορβηγία.

Από τα τέλη του 2005, εργάζομαι στο ΙΚΑ Καβάλας.Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα όταν άρχισα να δουλεύω στο ΙΚΑ ήταν ακριβώς ότι πάνω από το 80% της εργασίας μου ήταν το να ανανεώνω παλιές συνταγές ασθενών.

Αυτή λοιπόν τη δουλειά που εδώ την κάνω από τις 08.00 έως και τις 13.00 την έκανα στην Σουηδία και στην Νορβηγία από τις 08.00 μέχρι και τις 09.00 με την βοήθεια του υπολογιστή. Όχι μόνο προλάβαινα τότε να εξυπηρετώ περισσότερους ασθενείς αλλά οι συνταγές έβγαιναν ευανάγνωστες και ήταν καταχωρημένες στον υπολογιστή εύκολες και για στατιστική επεξεργασία αν χρειαζόταν.

Πώς ακριβώς δούλευα λοιπόν εκεί με την ανανέωση παλιών συνταγών; (μιλώ για την Σουηδία αλλά και για την Νορβηγία):
Πηγαίναμε στο Κέντρο Υγείας λίγο πριν τις 08.00.
Από τις 08.00 μέχρι και τις 09.00 καθόμουν στο Ιατρείο μου μπροστά στον υπολογιστή μου όπου ήταν αποθηκευμένοι οι φάκελοι των ασθενών μου. Έβαζα στα αυτιά μου ακουστικά σαν αυτά που έχουν οι DJ, συνδεδεμένα με το τηλέφωνο για να μην κουράζομαι να κρατώ στα χέρια μου το ακουστικό. Οι ασθενείς που ήθελαν να ανανεώσουν την συνταγή τους μόνο, και δεν χρειαζόταν εξέταση, ήξεραν ότι αυτό μπορούσε να γίνει τηλεφωνικά από τις 08.00 μέχρι και τις 09.00 και μου τηλεφωνούσαν. Έμπαινα στον φάκελό τους έβλεπα τα φάρμακα τους και αν θεωρούσα ότι η συνταγή μπορούσε να ανανεωθεί μόνο με βάση αυτά που μου έλεγαν από το τηλέφωνο, μάρκαρα τα φάρμακα που ήθελα και εκτύπωνα τις αντίστοιχες συνταγές. Έβαζα μια υπογραφή και μετά τις 09.00 ερχόταν μια γραμματέας που έπαιρνε τις συνταγές του κάθε ασθενούς, τις έβαζε σε φακέλους και τις έστελνε στα σπίτια τους. Έτσι μετά τις 09.00 είχαμε τον χρόνο να ασχοληθούμε με καθαρή ιατρική πλέον.

Γενικά νομίζω ότι το πιο σημαντικό πράγμα για βελτιωθεί η ποιότητα παροχής υπηρεσιών Υγείας στην Ελλάδα είναι η ΜΗΧΑΝΟΡΓΑΝΩΣΗ.

Συνεχίζοντας τις εντυπώσεις μου από την μηχανοργάνωση στην Σουηδία θα έπρεπε ίσως να πω και για μια αστοχία των Σουηδών:
Άφησαν το κάθε Κέντρο Υγείας και Νοσοκομείο να επιλέξει το δικό του λογισμικό χωρίς να λάβουν υπ’ όψη ότι πολλά από αυτά τα λογισμικά δεν είναι συμβατά μεταξύ τους.

Το αποτέλεσμα είναι ότι δεν μπορούν να επικοινωνήσουν ηλεκτρονικά όλα τα Κέντρα Υγείας και τα Νοσοκομεία μεταξύ τους. Αυτό συνεπάγεται πολύ κόπο και παραπανίσια εργασία. Π.χ. τα εργαστηριακά που έρχονται από το Νοσοκομείο, ή τα εξιτήρια ασθενών από το Νοσοκομείο, πρέπει να καταχωρηθούν με το χέρι στον ηλεκτρονικό φάκελο του ασθενούς στο Κέντρο Υγείας. Και το αντίστροφο: Πολλές πληροφορίες που υπάρχουν στον ηλεκτρονικό φάκελο του ασθενούς στο Κέντρο Υγείας και που θα μπορούσαν να είναι πολύ χρήσιμες στους Νοσοκομειακούς Ιατρούς που αναλαμβάνουν ένα ασθενή, πηγαίνουν άχρηστες γιατί οι γιατροί του Νοσοκομείου δεν μπορούν να δουν τον φάκελο του ασθενούς στο Κέντρο Υγείας.

Πρόσφατα διάβασα ότι το Σουηδικό Κράτος προτίθεται να δώσει ένα πολύ μεγάλο κονδύλι ώστε Κέντρα Υγείας και Νοσοκομεία να αποκτήσουν λογισμικά που είναι συμβατά μεταξύ τους.

Μακροπρόθεσμα πάντως είμαι αισιόδοξος όσον αφορά την μηχανοργάνωση στην Ελλάδα αλλά και παγκοσμίως.

Αυτό γιατί οι νέοι γιατροί που βγαίνουν έχουν όλο και μεγαλύτερη εξοικείωση με τους υπολογιστές.

Σε πιο βραχυπρόθεσμο ορίζοντα υπάρχει ένα πράγμα που μπορεί να προκαλέσει επανάσταση, αλλά και να κάνει πλούσιους αυτούς που το ξεκινήσουν:

Αν καθίσουν μαζί ένας καλός κομπιουτερίστας και ένας ψαγμένος γιατρός και βρούν ένα τρόπο να εκτυπώνουν τις συνταγές στο βιβλιάριο του ασθενούς (χωρίς να απαιτήσουν από το αντίστοιχο ταμείο του ασθενούς να αλλάξει την μορφή του βιβλιαρίου).

Αν το πετύχουν αυτό, τότε πιστεύω ότι πολλοί συνάδελφοι θα θέλουν να αποκτήσουν το πρόγραμμα και τον εκτυπωτή, ακόμη και πληρώνοντας από την τσέπη τους. Γιατί; Γιατί θα ξαλαφρύνουν τα χέρια τους, θα τελειώνουν με τους ασθενείς τους πιο γρήγορα από τους άλλους γιατρούς, άσε που και οι ασθενείς τους θα είναι πιο ευχαριστημένοι. Αν αυτό γίνει μόδα, μετά οι Δεινόσαυροι από μόνοι τους θα αναγκαστούν να το υιοθετήσουν. Όσοι από αυτούς δεν το κάνουν θα θεωρούνται ξεπερασμένοι.

Θα ήταν βέβαια πολύ καλό να γίνει και μια Ομάδα Εργασίας από την Ελληνική Ένωση Γενικής Ιατρικής που να αγωνιστεί για μια νομοθετική μεταρρύθμιση. Μια μεταρρύθμιση που να στοχεύει σε μια ενιαία για όλη την Ελλάδα, Ηλεκτρονική Κάρτα Υγείας ή τουλάχιστον μια ενιαία μορφή εκτύπωσης συνταγών για όλα τα ταμεία. Αυτό θα μπορούσε σε μια πρώτη φάση να είναι προαιρετικό για όσους γιατρούς θέλουν. Όσο για την Kάρτα Υγείας δεν χρειάζεται σώνει και καλά να υποστηρίζεται από ένα και μόνο λογισμικό. Θα ήταν μάλιστα καλύτερα να υποστηρίζεται από διάφορα λογισμικά, ώστε να υπάρχει ανταγωνισμός μεταξύ προγραμματιστών και να κατεβαίνει η τιμή αλλά να ανεβαίνει η ποιότητα. Αρκεί τα διάφορα λογισμικά να είναι συμβατά μεταξύ τους.

Αν μια τέτοια μεταρρυθμιστική πρωτοβουλία – τομή την πάρουν Γενικοί Ιατροί, θα είναι και μια έμμεση διαφήμιση για την Γενική Ιατρική σε όλο το Πανελλήνιο. Γιατί οι Γενικοί Ιατροί και όχι άλλοι; Γιατί είναι οι Γενικοί Γιατροί που κουβαλούν το μεγαλύτερο φορτίο ανανέωσης της συνταγογράφησης στην Ελλάδα.

Για να διευκολύνουμε το κράτος να πάρει την απόφαση, καλό θα ήταν να προετοιμάσουμε σαν επαγγελματική Ένωση Ελλήνων Γενικών Ιατρών μια έτοιμη πρόταση ακόμη και ως προς τα πρακτικά ζητήματα: Μια έτοιμη πρόταση π.χ. για την μορφή και το περιεχόμενο της Κάρτας Υγείας και συγκεκριμένη πρόταση για την μορφή και το περιεχόμενο της φόρμας συνταγών.

Ένα σοβαρό πρόβλημα στην Ελλάδα είναι και το φαινόμενο της αυτοφαρμακίας: Οι Ασθενείς πάνε και παίρνουν σχεδόν ότι φάρμακο θέλουν από τον φαρμακοποιό τους και μετά έχουν την απαίτηση να τους το γράψει σε συνταγή ο Γιατρός τους ώστε να πάρουν λεφτά πίσω από το ασφαλιστικό τους ταμείο.
Να τονιστεί λοιπόν ότι και στο θέμα της αυτοφαρμακίας θα μπεί μια τάξη αν εφαρμοστεί η ηλεκτρονική συνταγογράφηση.

Το γεγονός δε ότι με την μηχανοργάνωση θα είναι πιο εύκολο να αναζητηθούν εύθυνες από τον Ιατρό που εκδίδει ηλεκτρονικά μια συνταγή,ίσως να κάνει αυτόν τον Ιατρό να μην συνταγογραφεί άκριτα και να τολμά να αρνείται που και που...

Δεν είμαστε γραμματείς. Είμαστε Ιατροί.

Εν τω μεταξύ από το 2007 στα πιο πολλά Κέντρα Υγείας στη Σουηδία δεν χρειάζεται καν να εκτυπώνουν τις συνταγές από τον υπολογιστή.
Τις στέλνουν ηλεκτρονικά στο φαρμακείο και πηγαίνει ο ασθενής και παραλαμβάνει τα φάρμακα από εκεί με την επίδειξη ταυτότητος.
Ταυτόχρονα κατάργησαν και την ειδική συνταγή που εκτυπώναν παλιά για τα ναρκωτικά φάρμακα γιατί θεωρούν ότι το καινούριο σύστημα δεν αφήνει πολλά περιθώρια πλαστογράφησης.

Το Sintrom δεν είναι απλά ένα φάρμακο.

Από την εμπειρία μου:

Όταν συναντάς για πρώτη φορά έναν Ασθενή που έρχεται για ανανέωση συνταγογράφησης και μέσα στα φάρμακά του έχει το αντιπηκτικό Sintrom ( acenocoumarol ) μη ξεχάσεις τότε να τον ρωτήσεις με τι δοσολογία παίρνει το Sintrom, πόσο συχνά ελέγχει το αίμα του με την εξέταση INR, και ποιος Γιατρός έχει αναλάβει να του λέει κάθε φορά την καινούρια δοσολόγηση αυτού του φαρμάκου.

Μου έχουν τύχει αρκετοί Ασθενείς που νομίζουν ότι το Sintrom το παίρνει κανείς εφ όρου ζωής με σταθερή δοσολογία …

Σε περίπτωση που έχεις αναλάβει εσύ την θεραπεία με Sintrom τότε παρακάλεσε τον Ασθενή να αγοράσει ένα τετράδιο που θα το έχει ειδικά για το Sintrom. Εκεί θα γράψει αρχικά ο Γιατρός, την διάγνωση για την οποία παίρνει ο ασθενής το Sintrom, για πόσο καιρό θα κρατήσει η θεραπεία, και σε ποιό θεραπευτικό εύρος του INR πρέπει να στοχεύουμε. Ο Ασθενής θα γράφει επίσης κάθε μέρα την ποσότητα του Sintrom που πήρε, καθώς και τις τιμές του INR όταν κάνει τέτοια εξέταση. Τότε είναι πολύ πιο εύκολο για τον Γιατρό να αποκτήσει μια εμπειρική ιδέα του πόσο Sintrom χρειάζεται ο Ασθενής για να είναι το INR σε θεραπευτικά επίπεδα. Μετά γράφει ο Γιατρός ή ο Ασθενής στο τετράδιο τη νέα δοσολογία και το πότε πρέπει να γίνει η επόμενη εξέταση INR.

Αν ο Ασθενής δεν φαίνεται να έχει ιδιαίτερη τάξη, τότε θα πρέπει ίσως να αναθεωρηθεί η απόφαση να παίρνει Sintrom. Τις πρώτες εβδομάδες της θεραπείας με Sintrom καλύτερα να ελέγχει κανείς το INR λίγο πιο συχνά παρά λίγο ποιο αραιά…

Τις πρώτες 2 – 3 εβδομάδες το ελέγχω σχεδόν κάθε 3 – 4 ημέρες και σιγά σιγά αραιώνω τα διαστήματα. Τις πιο πολλές φορές το θεραπευτικό εύρος του INR ορίζεται να είναι μεταξύ 2 και 3. Εγώ προτιμώ να είμαι λίγο πιο χαμηλά στο INR παρά λίγο πιο ψηλά…

Το Sintrom δεν είναι απλά ένα φάρμακο:

Οι ασφαλιστικές δικλίδες για την σωστή χορήγηση του, απεικονίζουν κατά την γνώμη μου με αρκετά αξιόπιστο τρόπο την ποιότητα παροχής Υγειονομικών υπηρεσιών σε μια χώρα.

Σαβίνα Γιαννάτου

Ξεκίνησε στην Καβάλα το φεστιβάλ Παπαιωάννου και φιλοξένησε προχθές στο Πάρκο Φαλήρου την τραγουδίστρια Σαβίνα Γιαννάτου με το συγκρότημα Primavera en Salonico. Τραγουδήσαν τραγούδια των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, των Εβραίων της Ισπανίας του 16ου αιώνα αλλά και τραγούδια αμιγώς Ισπανικά από εκείνη την περίοδο, καθώς και κάποιο ή κάποια τραγούδια από την Ιταλία και ένα ή δύο Ελληνικά.

Δεν την είχα ξανακούσει την Σαβίνα και μου έκανε μεγάλη εντύπωση. Δεν είναι μόνο οι φωνητικές της δυνατότητες που θυμίζουν Loreena Mckennitt αλλά προς το καλύτερο. Είναι και το θάρρος και η δουλειά αυτής της γυναίκας να επιλέξει και να βρεί αυτά ακριβώς τα τραγούδια.

Οι μουσικοί που την περιβάλλανε πολύ καλοί τεχνίτες. Το φωτισμένο κάστρο της Καβάλας να προβάλει πίσω από την σκηνή και να φτιάχνει και αυτό την ατμόσφαιρα. Τριγύρω καλοί φίλοι από την Χρυσούπολη αλλά και μια αναπάντεχη συνάντηση στο ακροατήριο με ένα μουσικό του ρεμπέτικου που τον έχω ακούσει να παίζει αρκετές φορές στην Σουηδία και τον θεωρώ πολύ καλό. Τον Χρήστο τον Δεσποινιάδη που παίζει κιθάρα και τραγουδά στο συγκρότημα Ταξίμι στην Σουηδία και ο οποίος ήρθε χθες στην Καβάλα για να ακούσει του φίλους του τους Primavera en Salonico.

Ιατρείο και Τέχνη.

Εδώ και αρκετά χρόνια με προβληματίζει το πώς πρέπει να διακοσμεί κανείς ένα Ιατρείο και το τι μουσική θα πρέπει να παίζει στην αίθουσα αναμονής των ασθενών.


Γενικά νομίζω ότι η τέχνη μπορεί να συνεισφέρει στην ίαση ή την ανακούφιση των ασθενών. Με ποιο τρόπο; Με το να τους βοηθήσει να χαλαρώσουν και να ηρεμήσουν αλλά ταυτόχρονα με το να τους δώσει και μια νότα ζωντάνιας και αισιοδοξίας.

Για τον λόγο αυτό προτιμώ να έχω στους χώρους του Ιατρείου πίνακες με ήρεμα τοπία από την φύση, τέτοια όμως που να μη μελαγχολούν.

Είμαι αντίθετος στο να βάζει κανείς αφίσες από φαρμακευτικές εταιρείες αφενός γιατί καταντά κανείς το ιατρείο του χώρο διαφήμισης εταιρειών αλλά και γιατί συνήθως αυτές οι αφίσες παραπέμπουν σε αρρώστιες και όχι σε υγεία πράγμα το οποίο δεν θέλω. Αντιθέτως αφίσες από κρατικές υπηρεσίες με μηνύματα που συχνά έχουν να κάνουν με την προώθηση της υγείας πιστεύω ότι έχουν μια θέση. Έχουν άλλωστε και το πλεονέκτημα να βοηθούν αυτόν που έρχεται στο Ιατρείο να καταλαβαίνει ότι δεν είναι απλά ένα καλά διακοσμημένο σπίτι αλλά ένας επαγγελματικός χώρος. Αρκεί να είναι αφίσες που δεν τρομάζουν τον ασθενή. Δεν διστάζω επίσης να βάζω ένα ταμπελάκι στο δωμάτιο αναμονής που γράφει ”Παρακαλώ μην καπνίζετε”. Αφενός έχω δει τότε ότι οι ασθενείς όντως δεν καπνίζουν μέσα στο Ιατρείο, αφετέρου τονίζεται και πάλι ότι ο χώρος είναι επαγγελματικός.

Στο θέμα μας ίσως εμπίπτει και το θέμα των εντύπων που μπορεί να έχει κανείς στον χώρο αναμονής. Εκεί πιστεύω ότι χρειαζόμαστε έντυπα τα οποία κινούν το ενδιαφέρον χωρίς όμως να παίρνουν ξεκάθαρη πολιτική ή θρησκευτική θέση και χωρίς φυσικά να ταράζουν ιδιαίτερα ή να προκαλούν απαισιόδοξα αισθήματα. Αποφεύγω επίσης τα lifestyle περιοδικά τα οποία κατά την γνώμη μου σχετίζονται περισσότερο με καταναλωτισμό και καταναγκασμό, και λιγότερο με ελευθερία σκέψης και δράσης.

Στα πλαίσια αυτά, είμαι αρκετά επιφυλακτικός στο να διακοσμώ το ιατρείο μου με εικόνες θρησκευτικού περιεχομένου και αν το κάνω, προσπαθώ να είναι διακριτικές.

Όσον αφορά την μουσική προσπαθώ να ακολουθώ τις ίδιες αρχές. Δηλαδή ψάχνω μουσική που να χαλαρώνει και να ηρεμεί. Δεν θέλω όμως να φέρνει μελαγχολία ή να είναι ιδιαίτερα αισθησιακή. Προτιμώ επίσης να είναι μουσική χωρίς λόγια για να μπορεί κανείς να συγκεντρώνεται ευκολότερα στις δικές του σκέψεις. Επιδιώκω επίσης η ένταση της μουσικής να είναι τέτοια ώστε να μπορεί κανείς να διαβάζει, αν θέλει, χωρίς να ενοχλείται από αυτή.

Όλα αυτά μπορεί να ακούγονται καλά στην θεωρία. Στην πράξη όμως δεν είναι και τόσο εύκολο να τα βρει κανείς όλα μαζί μέσα σε ένα έργο. Πάντως μέχρι τώρα η μουσική που φαίνεται να ταιριάζει περισσότερο στα κριτήρια μου είναι ο Μότσαρτ. Αλλά όχι οποιοσδήποτε Μότσαρτ. Ψάχνω να βρω έργα του που να είναι σε μείζονα κλίμακα (ματζόρε/dur) και αποφεύγω αυτά που είναι σε ελάσσονα (μινόρε/minor). Οι μείζονες κλίμακες έχουν γενικά στην μουσική ένα πιο αισιόδοξο και ζωντανό τόνο ενώ οι ελάσσονες κλίμακες είναι μεν γλυκές αλλά ρέπουν περισσότερο στην αναπόληση και την μελαγχολία.

Θα μου πει κανείς γιατί σώνει και καλά να βάλουμε μουσική στο χώρο αναμονής. Πιστεύω ότι εκτός από το ότι η προσεκτικά διαλεγμένη μουσική μπορεί να ηρεμήσει και να αναπτύξει θετικά αισθήματα, έχει και άλλο πρακτικό σκοπό: Δηλαδή το να μην ακούγεται στον χώρο αναμονής το τι συζητιέται μέσα στο εξεταστήριο μεταξύ του Ιατρού και του Ασθενούς. Βέβαια για τον λόγο αυτό θα μπορούσε να έχει κανείς μια τηλεόραση και υπάρχουν τώρα πια πολλοί γιατροί πού έχουν στο χώρο αναμονής μια συσκευή. Εμένα η τηλεόραση με βρίσκει αντίθετο αν παίζει ειδήσεις ή κουτσομπολίστικα προγράμματα γιατί δεν νομίζω ότι προκαλούν ψυχική ανάταση, ούτε και ηρεμία. Αντίθετα θα μπορούσα να φανταστώ να παίζει η τηλεόραση βιντεοκασέτες με ντοκιμαντέρ που έχουν θέματα παρμένα από την φύση, καθώς και ταξιδιωτικά ή μουσικά ντοκιμαντέρ. Ένα από τα θετικά βέβαια της τηλεόρασης είναι ότι σε περίπτωση που στο χώρο αναμονής κάθεται και η γραμματέας του Ιατρείου, αυτή αισθάνεται λιγότερο υποχρεωμένη να πιάσει κοινωνική κουβέντα με τους ασθενείς.

Προτίμησα πάντως να γράψω το κείμενο αυτό σε πρώτο πρόσωπο, έχοντας συναίσθηση του πόσο υποκειμενικά είναι όλα αυτά: Ιδιαίτερα τα θέματα που άπτονται της τέχνης και γενικότερα της αισθητικής, νομίζω ότι δεν επιδέχονται δογματισμούς.