Το παρακάτω κείμενο και φωτογραφίες, προέρχονται από την προσωπική σελίδα στο facebook του Καβαλιώτη, στην καταγωγή, Οφθαλμιάτρου, Συμεών Λάκε. Γράφτηκαν στις 14/05/2015. Ο κ. Λάκε ο οποίος είναι Καθηγητής Οφθαλμολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, μου έδωσε την άδειά του να τα αναδημοσιεύσω στο blog μου.
Επέλεξα να τα δημοσιεύσω, αφενός γιατί με συγκίνησαν, αφετέρου γιατί αποτελούν ένα μέρος της σύγχρονης ιστορίας της Καβάλας για το οποίο, κατά την γνώμη μου, δεν έχουν γραφτεί αρκετά.
Τα μεσάνυχτα της 4ης Μαρτίου του 1943 οι Βουλγαροι κατα εντολη των Γερμανων ξεσπίτωσαν 1484 Καβαλιώτες Εβραίους για να τους μεταφέρουν στο στρατόπεδο εξοντώσεως στην Τρεμπλινκα. Στα βαγόνια προς την Τρεμπλίνκα επιβιβάστηκαν και τα μελη της οικογενείας μου. Δεν επέστρεψαν ποτε. Την Κυριακη, στις 17 Μαιου 2015, 72 χρονια μετα την αποφράδα εκείνη νύχτα, θα γίνουν τα αποκαλυπτήρια του μνημείου Ολοκαυτώματος των Εβραίων της Καβάλας.
Αισθάνομαι βαθύτατη συγκίνηση και ικανοποίηση δεδομένου ότι με αυτό το μνημείο τιμάται η μνήμη των οκτώ αδελφών και των γονέων της μητέρας μου, Κλαρας. Μονο αυτή και μια αδελφη της στο Βέλγιο επέζησαν. Αν προσθέσουμε και τους πλησιέστερους συγγενείς, τουλάχιστον πενήντα άτομα της οικογένειας μου οδηγήθηκαν στους θαλάμους εξόντωσης εκείνο το βράδυ. Ολόκληρες οικογένειες ξεκληρίστηκαν σε ένα μόνο βράδυ. Όσοι γλίτωσαν δεν βρήκαν κανέναν την επόμενη μέρα. Το ιδιο και η μητέρα μου η οποία , τυχερή μεσα στην ατυχία της, φυγαδεύτηκε και κρύφτηκε με την βοήθεια του Κωνσταντίνου Βλητου και των σύγαμπρων του, Ευαγγελου Κουγιουμτζογλου και Γεωργιου Σερεμετη. Την έκρυψαν στην Θεσσαλονίκη παρά το θανάσιμο κίνδυνο που διέτρεχαν οι ίδιοι κ οι οικογένειες τους. Υπήρξαν και τέτοιοι άνθρωποι.
Οι προσπάθειες για να γινει αυτό το μνημείο ξεκίνησαν το 2004. Απο τοτε εως και σήμερα ακούστηκαν πολλες φωνές οι οποιες αντιτάχθηκαν στην ανέγερση του και καθυστέρησαν την δημιουργία του 11 ολόκληρα χρονια . Σε αντίθεση με αυτούς που με αυταπάρνηση έκρυψαν κ προστάτεψαν τοτε την μητερα μου, σημερα κάποιοι σηκώνουν το δάκτυλο και ρητορεύουν συνδέοντας την τραγική μοίρα αυτων των ανθρώπων που χάθηκαν το ‘43 με γεγονότα στο Λίβανο κ στη Γαζα. Αδυνατούν να κατανοήσουν ότι όσοι εκτοπίστηκαν κ θανατώθηκαν τοτε ηταν κάτοικοι της πολης, ανηκαν στον ιστο της κοινωνίας και ζούσαν αρμονικά με τους διπλανούς τους ειτε αυτοί ηταν χριστιανοί ειτε ηταν μουσουλμάνοι. Η εξωτερική πολιτική του Ισραηλ, που χρησιμοποιούνταν ως πρόσχημα για την αναβολή της δημιουργίας του μνημείου, κρύβει ωμό αντισημιτισμό και μισος. Οι 1484 Καβαλιώτες Εβραίοι που χάθηκαν δεν ειχουν σχεση με το Ισραηλ. Το Ισραήλ δεν υπήρχε το 1943! Οι 1484 εβραιοι που χάθηκαν ηταν άνθρωποι κ κάτοικοι της Καβαλας! Άνηκαν σε όλα τα στρώματα της κοινωνίας. Ηταν καπνεργάτες, εργάτες, καπνέμποροι, αστοί, αριστεροί , δεξιοί, αθλητές (Λεων Παση – Βαλκανιονίκης) ενώ ανάμεσα σε αυτους που χαθηκαν υπήρχαν και 150 μαθητές (το σχολειό των οποίων εγινε δωρεά από την Ισραηλιτική κοινότητα Καβάλας στο λύκειο Ελληνίδων). Θα μπορούσαν ποτέ αυτοι οι άνθρωποι να εχουν άποψη κ ευθύνη για τις πολιτικές εξελίξεις στην Μ.Ανατολή το 2014;
Η βάφτιση της Λυδίας από τον Απόστολο Παύλο το 50 μ.Χ μαρτυράει ότι ο εβραϊκός πληθυσμός υπηρχε στην περιοχη από την αρχαιότητα. Το 1492 , εμπλουτίστηκε από τους Εβραίους που εκδιώχθηκαν απο την Ιερα Εξέταση της Ισπανίας και λίγα χρόνια αργότερα, το 1527, από τους εβραίους της Ουγγαρίας τους οποίους οι Οθωμανοί μετέφεραν στην περιοχή της Καβάλας ως σκλάβους. Μέχρι και το 1943 το εβραϊκό στοιχείο δημιουργούσε, ζούσε και αναπτυσσόταν στην Καβάλα. Σημερα δεν υπαρχει ουτε ενας Εβραίος, ουτε μια Εβραία για να θυμίζει ότι αυτοι οι άνθρωποι υπήρξαν εκεί.
Το μνημειο αυτό δεν είναι θεμα της αποδεκατισμενης τοτε και ανύπαρκτης σημερα εβραϊκής κοινότητας, δεδομένου ότι ο τελευταίος Εβραίος πεθανε προ ολίγων ετων, αλλα είναι θεμα της πολης προς τους πολιτες της, του ανθρώπου προς τον συνάνθρωπο. Αυτοί οι άνθρωποι υπηρξαν, εζησαν και δημιουργησαν στην Καβαλα και πληρωσαν με τον πιο απανθρωπο τροπο την εβραϊκή τους καταγωγή. Ας μην τους γυρίσουμε την πλάτη για δεύτερη φορα. Τους το οφείλουμε.
(Στην πρωτη φωτογραφία που επισυνάπτω απεικονίζονται οι γονεις της μητερας μου Δαυιδ κ Ελβιρα Μπεριση με τα 10 παιδια τους, εκ των οποιων διεσωθηκαν μονο τα δυο. Στην δευτερη φωτογραφια παραθετω την πλαστη ταυτοτητα που εβγαλε η μητερα μου κατα την διαρκεια της κατοχης.)
https://www.facebook.com/simon.lake.186/posts/363100790566244
Επέλεξα να τα δημοσιεύσω, αφενός γιατί με συγκίνησαν, αφετέρου γιατί αποτελούν ένα μέρος της σύγχρονης ιστορίας της Καβάλας για το οποίο, κατά την γνώμη μου, δεν έχουν γραφτεί αρκετά.
Τα μεσάνυχτα της 4ης Μαρτίου του 1943 οι Βουλγαροι κατα εντολη των Γερμανων ξεσπίτωσαν 1484 Καβαλιώτες Εβραίους για να τους μεταφέρουν στο στρατόπεδο εξοντώσεως στην Τρεμπλινκα. Στα βαγόνια προς την Τρεμπλίνκα επιβιβάστηκαν και τα μελη της οικογενείας μου. Δεν επέστρεψαν ποτε. Την Κυριακη, στις 17 Μαιου 2015, 72 χρονια μετα την αποφράδα εκείνη νύχτα, θα γίνουν τα αποκαλυπτήρια του μνημείου Ολοκαυτώματος των Εβραίων της Καβάλας.
Αισθάνομαι βαθύτατη συγκίνηση και ικανοποίηση δεδομένου ότι με αυτό το μνημείο τιμάται η μνήμη των οκτώ αδελφών και των γονέων της μητέρας μου, Κλαρας. Μονο αυτή και μια αδελφη της στο Βέλγιο επέζησαν. Αν προσθέσουμε και τους πλησιέστερους συγγενείς, τουλάχιστον πενήντα άτομα της οικογένειας μου οδηγήθηκαν στους θαλάμους εξόντωσης εκείνο το βράδυ. Ολόκληρες οικογένειες ξεκληρίστηκαν σε ένα μόνο βράδυ. Όσοι γλίτωσαν δεν βρήκαν κανέναν την επόμενη μέρα. Το ιδιο και η μητέρα μου η οποία , τυχερή μεσα στην ατυχία της, φυγαδεύτηκε και κρύφτηκε με την βοήθεια του Κωνσταντίνου Βλητου και των σύγαμπρων του, Ευαγγελου Κουγιουμτζογλου και Γεωργιου Σερεμετη. Την έκρυψαν στην Θεσσαλονίκη παρά το θανάσιμο κίνδυνο που διέτρεχαν οι ίδιοι κ οι οικογένειες τους. Υπήρξαν και τέτοιοι άνθρωποι.
Οι προσπάθειες για να γινει αυτό το μνημείο ξεκίνησαν το 2004. Απο τοτε εως και σήμερα ακούστηκαν πολλες φωνές οι οποιες αντιτάχθηκαν στην ανέγερση του και καθυστέρησαν την δημιουργία του 11 ολόκληρα χρονια . Σε αντίθεση με αυτούς που με αυταπάρνηση έκρυψαν κ προστάτεψαν τοτε την μητερα μου, σημερα κάποιοι σηκώνουν το δάκτυλο και ρητορεύουν συνδέοντας την τραγική μοίρα αυτων των ανθρώπων που χάθηκαν το ‘43 με γεγονότα στο Λίβανο κ στη Γαζα. Αδυνατούν να κατανοήσουν ότι όσοι εκτοπίστηκαν κ θανατώθηκαν τοτε ηταν κάτοικοι της πολης, ανηκαν στον ιστο της κοινωνίας και ζούσαν αρμονικά με τους διπλανούς τους ειτε αυτοί ηταν χριστιανοί ειτε ηταν μουσουλμάνοι. Η εξωτερική πολιτική του Ισραηλ, που χρησιμοποιούνταν ως πρόσχημα για την αναβολή της δημιουργίας του μνημείου, κρύβει ωμό αντισημιτισμό και μισος. Οι 1484 Καβαλιώτες Εβραίοι που χάθηκαν δεν ειχουν σχεση με το Ισραηλ. Το Ισραήλ δεν υπήρχε το 1943! Οι 1484 εβραιοι που χάθηκαν ηταν άνθρωποι κ κάτοικοι της Καβαλας! Άνηκαν σε όλα τα στρώματα της κοινωνίας. Ηταν καπνεργάτες, εργάτες, καπνέμποροι, αστοί, αριστεροί , δεξιοί, αθλητές (Λεων Παση – Βαλκανιονίκης) ενώ ανάμεσα σε αυτους που χαθηκαν υπήρχαν και 150 μαθητές (το σχολειό των οποίων εγινε δωρεά από την Ισραηλιτική κοινότητα Καβάλας στο λύκειο Ελληνίδων). Θα μπορούσαν ποτέ αυτοι οι άνθρωποι να εχουν άποψη κ ευθύνη για τις πολιτικές εξελίξεις στην Μ.Ανατολή το 2014;
Η βάφτιση της Λυδίας από τον Απόστολο Παύλο το 50 μ.Χ μαρτυράει ότι ο εβραϊκός πληθυσμός υπηρχε στην περιοχη από την αρχαιότητα. Το 1492 , εμπλουτίστηκε από τους Εβραίους που εκδιώχθηκαν απο την Ιερα Εξέταση της Ισπανίας και λίγα χρόνια αργότερα, το 1527, από τους εβραίους της Ουγγαρίας τους οποίους οι Οθωμανοί μετέφεραν στην περιοχή της Καβάλας ως σκλάβους. Μέχρι και το 1943 το εβραϊκό στοιχείο δημιουργούσε, ζούσε και αναπτυσσόταν στην Καβάλα. Σημερα δεν υπαρχει ουτε ενας Εβραίος, ουτε μια Εβραία για να θυμίζει ότι αυτοι οι άνθρωποι υπήρξαν εκεί.
Το μνημειο αυτό δεν είναι θεμα της αποδεκατισμενης τοτε και ανύπαρκτης σημερα εβραϊκής κοινότητας, δεδομένου ότι ο τελευταίος Εβραίος πεθανε προ ολίγων ετων, αλλα είναι θεμα της πολης προς τους πολιτες της, του ανθρώπου προς τον συνάνθρωπο. Αυτοί οι άνθρωποι υπηρξαν, εζησαν και δημιουργησαν στην Καβαλα και πληρωσαν με τον πιο απανθρωπο τροπο την εβραϊκή τους καταγωγή. Ας μην τους γυρίσουμε την πλάτη για δεύτερη φορα. Τους το οφείλουμε.
(Στην πρωτη φωτογραφία που επισυνάπτω απεικονίζονται οι γονεις της μητερας μου Δαυιδ κ Ελβιρα Μπεριση με τα 10 παιδια τους, εκ των οποιων διεσωθηκαν μονο τα δυο. Στην δευτερη φωτογραφια παραθετω την πλαστη ταυτοτητα που εβγαλε η μητερα μου κατα την διαρκεια της κατοχης.)
https://www.facebook.com/simon.lake.186/posts/363100790566244
No comments:
Post a Comment