Το” Εθνικό Αρχείο Σακχαρώδους Διαβήτη” στην Σουηδία.

Στη Σουηδία από το 1996, υπάρχει μια μεγάλη βάση δεδομένων με το όνομα “Εθνικό Αρχείο Διαβήτη” ( Nationella Diabetes Registret = N.D.R.). Όλοι οι Γιατροί αλλά και Νοσηλεύτριες που έχουν ασθενείς που τους παρακολουθούν για Σακχαρώδη Διαβήτη (Σ.Δ. ) τύπου 1, τύπου 2 ή και άλλων μορφών, μπορούν να πάρουν Όνομα χρήστη και Κωδικό για να μπαίνουν σε αυτή την βάση δεδομένων μέσω του διαδικτύου στην διεύθυνση www.ndr.nu . Όταν εισέλθεις σε αυτή την βάση δεδομένων αρκεί να χτυπήσεις τον προσωπικό αριθμό του Ασθενούς (κάτι σαν το ΑΜΚΑ). Μετά βγαίνει μια λίστα με στοιχεία και μετρήσεις που πρέπει να συμπληρώνεις κάθε φορά που βλέπεις τον Ασθενή σου για τον Σ.Δ. του (κάποια από αυτά τα στοιχεία ωστόσο αρκεί να τα συμπληρώσεις μόνο την πρώτη φορά). Εννοείται ότι πρώτα πρέπει να δώσει ο Ασθενής την συγκατάθεσή του. Εννοείται επίσης ότι ο Ασθενής μπορεί να δει ανά πάσα στιγμή τι στοιχεία έχουν καταχωρηθεί για αυτόν, και ότι αν το μετανιώσει αργότερα μπορεί να ζητήσει να βγει από το αρχείο. Περίπου το 50% των ασθενών στη Σουηδία που έχουν την διάγνωση “Σακχαρώδης Διαβήτης”, υπάρχουν σε αυτή την βάση δεδομένων. Τα στοιχεία αυτά χρησιμοποιούνται κατά κύριο λόγο για ερευνητικά προγράμματα αλλά και για να συγκρίνονται τα διάφορα Κέντρα Υγείας και Κλινικές μεταξύ τους ώστε να ανεβαίνει η ποιότητα παροχής υπηρεσιών προς τους Διαβητικούς. Δεν υπάρχει ένας γενικός νόμος που να υποχρεώνει τους Γιατρούς, τα Κέντρα Υγείας ή τις σχετικές Κλινικές να συμμετέχουν στο N.D.R. αν και σε νομαρχιακό ή δημοτικό επίπεδο αρκετά Κ.Υ. ή κλινικές είναι υποχρεωμένα άμεσα ή έμμεσα να συμμετέχουν (π.χ. αν συμμετέχουν επιδοτούνται με πιο πολλά χρήματα ανά εγγεγραμμένο ασθενή).

Στα πιο πολλά Σουηδικά Κέντρα Υγείας και Νοσοκομεία, όταν όλα βαίνουν καλώς, οι Σακχαροδιαβητικοί ελέγχονται για τον Σ.Δ. τους κάθε 12 μήνες από Ιατρό και κάθε 12 μήνες από ειδικά εκπαιδευμένη Νοσηλεύτρια (με 6 μήνες διαφορά ο έλεγχος του Γιατρού από αυτόν της Νοσηλεύτριας). Ο Γιατρός κοιτά φυσικά πιο πολύ το Ιατρικό μέρος του διαβήτη π.χ. διαγνώσεις και φαρμακοθεραπεία ενώ η νοσηλεύτρια ελέγχει πιο πρακτικά θέματα όπως π.χ. την τεχνική που έχει ο Ασθενής για να μετρά το σάκχαρό του, ή την τεχνική που έχει για να κάνει την ινσουλίνη του ή το πώς διαιτάται ο Ασθενής, αν έχει φυσική άσκηση στη ζωή του, πόσο καπνίζει και πόσο αλκοόλ καταναλώνει. Εκτός από αυτό, τους Σακχαροδιαβητικούς τους φωνάζουν για έλεγχο και από την τοπική οφθαλμολογική κλινική, συνήθως μια φορά κάθε 3 χρόνια. Επίσης συνήθως στα Κέντρα Υγείας έχουν και ποδοθεραπευτή για να φροντίζει τα πόδια του Σακχαροδιαβητικών. Ο ποδοθεραπευτής, όταν όλα βαίνουν καλώς φωνάζει τον Διαβητικό για έλεγχο μια φορά τον χρόνο. Πριν περιποιηθεί τα πόδια του Διαβητικού κάνει μια επισκόπηση των ποδιών π.χ. για να δει αν τα πόδια έχουν τρίχες (δείγμα συχνά καλής κυκλοφορίας του αίματος) ή αν έχουν πληγές. Ελέγχει την αισθητικότητα των ποδιών με monofilament σε 3 διαφορετικά σημεία του κάθε ποδιού. Ελέγχει επίσης ψηφιακά με την βοήθεια ενός μηχανήματος που λέγεται neurothesiometer αν ο Ασθενής αισθάνεται δονήσεις στα πόδια και σε τι βαθμό. Ψηλαφεί επίσης αμφοτερόπλευρα την Ραχιαία Αρτηρία του Ποδιού και τα αποτελέσματα των εξετάσεων του, τα καταγράφει στο αρχείο του ασθενούς.

Από την στιγμή που ανακαλύψεις σαν Ιατρός, Σακχαρώδη Διαβήτη στον ασθενή σου και δηλώσεις μια φορά τον Σ.Δ. του Ασθενούς σου στην ειδικά εκπαιδευμένη νοσηλεύτρια, την τοπική οφθαλμολογική κλινική και στον συμβεβλημένο με το Κ.Υ. ποδοθεραπευτή, αυτοί καλούν αυτόματα τον Ασθενή σου για έλεγχο στα παραπάνω χρονικά διαστήματα ή συχνότερα αν χρειάζεται.

Παρακάτω παραθέτω σε Ελληνική μετάφραση την λίστα που συμπληρώνουμε στο N.D.R, γιατί αποτελεί μια προσεκτικά σχηματοποιημένη περίληψη του τι πρέπει να κοιτά κανείς κάθε φορά που ελέγχει έναν Σακχαροδιαβητικό. (Βέβαια την ανθρώπινη διάσταση στην συνάντηση Ασθενούς – Ιατρού ξέχασαν να την αναφέρουν. Ίσως να τη θεωρούν δεδομένη αν και δεν θα έπρεπε, ειδικά όταν είσαι υποχρεωμένος στη συνάντηση που έχεις με τον ασθενή να συμπληρώσεις όλα αυτά τα στοιχεία και αριθμούς).

Ημερομηνία εξέτασης: ………… Κωδικός του Θεράποντος Ιατρού/Νοσηλεύτριας: ……………… Προσωπικός Αριθμός Ασθενούς: ………………………

1. Ημερομηνία εμφάνισης του Διαβήτη (η διάγνωση γίνεται βάσει των κριτηρίων του WHO. O Διαβήτης της Κύησης εξαιρείται.): ……………………………………

2. Τύπος Διαβήτη (κλινική διάγνωση): Τύπος 1 (συμπεριλαμβανομένου και του LADA)……. Τύπος 2 ….... Δευτερογενής (π.χ. μετά από παγκρεατίτιδα) …….. Αβέβαιο ………..

3α.Θεραπεία του Σ.Δ. : Μόνο με διατροφή …… Ινσουλίνη …… Δισκία ……. Δισκία και Ινσουλίνη ……. Ενέσεις GLP-1 ……..

3β. Μέθοδος χορήγησης της ινσουλίνης : Ενέσεις ………. Αντλία Ινσουλίνης ………………….

4. HBA1C …………….. σε mmol/mol

5.Βάρος (σε kg χωρίς παλτό, σακάκι και παπούτσια) : ……………………..

6. Ύψος (σε cm χωρίς τα παπούτσια) : …………………….

7. Περίμετρος της μέσης (σε cm)* : ………………………….

8. Αρτηριακή Πίεση (σε mmHg καθιστός ή ξαπλωμένος μετά από ανάπαυση 2 λεπτών) : …….…./…………

9. Αντιυπερτασικά φάρμακα Ναι …………. Όχι ………….. Άγνωστο ……………

10. Λιπίδια στο αίμα (mmol/l): Χοληστερίνη…………. Τριγλυκερίδια …………. HDL-Χοληστερίνη ……………..

11. Αντιλιπιδαιμικά φάρμακα: Ναι : ……… Όχι : …….. Άγνωστο : ……….

12α. Μακροαλβουμινουρία** : Ναι: ………. Όχι : ……….. Άγνωστο : …………...

12β. Κρεατινίνη ορού (σε μmol/lt ) : ……………

13. Μικροαλβουμινουρία*** Ναι : …………. Όχι : ……………. Άγνωστο : ……….. Μικροαλβουμινουρία που εξαφανίστηκε μετά από φαρμακοθεραπεία : ……………

14. Ισχαιμική Καρδιακή Νόσος**** Ναι : ………. Όχι: ……… Άγνωστο : ………….

15. Α.Ε.Ε. (Αν έτυχε ποτέ στον ασθενή Παροδικό Α.Ε.Ε. ή Stroke) Ναι : ……… Όχι : ……… Άγνωστο : ………..

16. Ασπιρίνη (ή κάποιος άλλος αναστολέας συνάθροισης αιμοπεταλίων) Ναι: ……… Όχι : ……. Άγνωστο: ……….. Βαρφαρίνη ή Ασενοκουμαρόλη : …………….

17α. Βυθοσκόπηση (φωτογραφία ή έλεγχος από οφθαλμίατρο) Ημερομηνία : …………………

17β. Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια Ναι : …………Όχι : ………… Άγνωστο : …………….

18. Έκπτωση της όρασης (λόγω του Διαβήτη <0,3 στο καλύτερο μάτι μετά από διόρθωση) Ναι : ……………. Όχι : …………….. Άγνωστο : ………………

19α. Εξέταση των ποδιών (το τελευταίο έτος) Ναι ………. Όχι …….. Άγνωστο ……... Ημερομηνία εξέτασης …………………….

19β. Κατηγορία επικινδυνότητας για το πόδι ***** 1)Υγιές πόδι ………… 2)Νευροπάθεια και/ή αγγειοπάθεια ……… 3)Είχε παλαιότερα διαβητικό έλκος ………. 4) Έχει τώρα σοβαρή ασθένεια στο πόδι/στα πόδια ………


20. Καπνιστής (1 τσιγάρο /ημέρα ή περισσότερο ή καπνίζει πίπα ή σταμάτησε το κάπνισμα πριν από λιγότερο από 3 μήνες) Ναι ………. Όχι ………. Άγνωστο ………….

21.Φυσική Δραστηριότητα (30 λεπτά περίπατου ή κάτι ανάλογο. Ατομικά προσαρμοσμένη και λαμβάνονται υπ'όψιν όλα τα είδη φυσικών δραστηριοτήτων): Ποτέ ……. <1 φορά/εβδομάδα ……….. Συστηματικά 1-2 φορές/εβδομάδα ………… Συστηματικά 3-5 φορές την εβδομάδα …….. Καθημερινά ………….

22.Σοβαρά συμβάματα υπογλυκαιμίας ******(αριθμός τους το τελευταίο έτος): Κανένα …….. 1-2 …….. 3-5 …….. >5 ……………


Επεξηγήσεις:

*Περίμετρος της μέσης : Μετριέται με τον ασθενή σε όρθια στάση μετά από συνηθισμένη εκπνοή, οριζοντίως μεταξύ των πιο χαμηλών πλευρών και των υψηλότερων σημείων των λαγόνιων οστών δηλαδή των υψηλότερων σημείων των οστών της πυέλου.

**Μακροαλβουμινουρία: Για την διάγνωση απαιτείται υπολογισμός της ποσότητας δηλαδή ο λόγος αλβουμίνης/κρεατινίνης >30 mg/mmol (ή η Αλβουμίνη των ούρων >200 μg/λεπτό, ή >300 mg/λίτρο).

***Μικροαλβουμινουρία: Για την διάγνωση απαιτείται υπολογισμός της ποσότητας, όπου δύο από τις τρεις εξετάσεις που γίνονται μέσα σε ένα έτος πρέπει να είναι θετικές δηλαδή ο λόγος αλμπουμίνης/κρεατινίνης 3 – 30 mg/mmol (ή η αλμπουμίνη των ούρων 20 – 200 μg/λεπτό, ή 20 -300 mg/λίτρο). (Στην Ελλάδα αυτή η εξέταση ούρων για μικροαλβουμινουρία μπορεί να γίνει σε μικροβιολογικά εργαστήρια. Στις 10 Ιουνίου του 2011 που ρώτησα Μικροβιολόγο εδώ στην Καβάλα κόστιζε γύρω στα 20 ευρώ και δεν την κάλυπτε κανένα Ταμείο. Παίρνει περίπου 6-7 λεπτά μέχρι να βγουν τα αποτελέσματα).

****Ισχαιμική Καρδιακή Νόσος: Εδώ βάζουμε σταυρουδάκι στο “Ναι”, αν ο Ασθενής είχε ποτέ Στηθάγχη, αν πέρασε ποτέ Οξύ Έμφραγμα του Μυοκαρδίου, αν έκανε PTCA (μπαλονάκι), ή αν έκανε ποτέ εγχείρηση by-pass.

*****Κατηγορία επικινδυνότητας για το πόδι: Επίπεδο 1: Υγιές πόδι – Διαβήτης χωρίς επιπλοκές. Επίπεδο 2: Νευροπάθεια και / ή αγγειοπάθεια – περιφερική αγγειακή νόσος. Επίπεδο 3: Είχε παλαιότερα διαβητικό έλκος, παραμορφώσεις του ποδιού, σοβαρούς κάλους, ή του έγινε κάποιος ακρωτηριασμός. Επίπεδο 4: Έχει σοβαρή ασθένεια του ποδιού αυτή την στιγμή που μιλούμε – έλκος, κριτική ισχαιμία, λοίμωξη, σοβαρή οστεοαρθροπάθεια, ή πόδι charcot.

******Σοβαρό επεισόδιο Υπογλυκαιμίας: Να χρειάστηκε κάποια στιγμή βοήθεια από άλλους ανθρώπους λόγω υπογλυκαιμίας.