Παρακάτω παραθέτω τον σύνδεσμο από ένα βιντεάκι διάρκειας 1,5 λεπτού που δείχνει πως κολλάμε και πως ξεκολλάμε ένα αυτοκόλλητο φεντανύλης σε έναν ασθενή.
Τα αυτοκόλλητα της φεντανύλης στην Ελλάδα έχουν διάφορα εμπορικά ονόματα όπως π.χ. Durogesic, Matrifen, Fentanyl/Mylan ή Fentadur.
H διάρκεια δράσης του αυτοκόλλητου φεντανύλης είναι 3 εικοσιτετράωρα ( 72 ώρες ). Είναι χρήσιμο να γράφουμε σε ένα τετράδιο, την ημέρα και ώρα που το κολλήσαμε στον ασθενή (όπως επίσης ημέρα και ώρα που δώσαμε και τα υπόλοιπα φάρμακα) για να μην ξεχνιόμαστε.
Το αυτοκόλλητο το κολλούμε σε ένα όσο το δυνατόν άτριχο σημείο του δέρματος (για να μην ξεκολλά εύκολα).
Πριν το κολλήσουμε στεγνώνουμε, από πιθανό ιδρώτα, την περιοχή του δέρματος που μας ενδιαφέρει με την βοήθεια χαρτιού κουζίνας.
Συνήθως ξεκινούμε από ένα αυτοκόλλητο που εκλύει λίγα μικρογραμμάρια φεντανύλης και σταδιακά δίνουμε πιο δυνατό.
Όταν το κολλάτε στον ασθενή σας μην φοβηθείτε εάν κολλήσει το αυτοκόλλητο για λίγο στα δάκτυλά σας. Δεν παθαίνετε τίποτε. Καλό βέβαια είναι μετά την διαδικασία να πλύνετε τα χέρια σας με νερό και σαπούνι.
Η φεντανύλη προκαλεί πάντα και δυσκοιλιότητα. Για τον λόγο αυτό πρέπει ταυτόχρονα να ξεκινούμε και θεραπεία με σιρόπι Duphalac (η δοσολογία του Duphalac είναι συνήθως 1-2 κουταλιά/-ες της σούπας Duphalac κάθε πρωί μαζί με ένα ποτήρι νερό ή ανακατεμένο σε ένα ποτήρι νερό, με ή χωρίς φαγητό). Το Duphalac το αγοράζουμε από το Φαρμακείο χωρίς συνταγή.
Ενδεχομένως για την δυσκοιλιότητα να χρειαστεί να προσθέτουμε δύο - τρεις φορές την εβδομάδα και 10 σταγόνες Guttalax το βράδυ (η μέγιστη δόση είναι 20 σταγόνες/24ωρο)
Επίσης η φεντανύλη μπορεί να προκαλέσει ναυτία και έμετο. Τότε μπορούμε να δίνουμε κατά περίσταση Primperan. Π.χ. Σιρόπι Primperan από 1 κουταλάκι του γλυκού (5 ml) τρεις φορές την ημέρα με ή χωρίς φαγητό.
Σε περίπτωση που υπάρχει έλλειψη του Primperan στα φαρμακεία, μπορούμε να δώσουμε διασπειρόμενο δισκίο Oroperidys που ο ασθενής το αφήνει να λιώσει πάνω στην γλώσσα του. Μπορούμε να δώσουμε 1 τέτοιο δισκίο Oroperidys έως και 3 φορές το 24ωρο ανάλογα με το πόσο ναυτία/τάση για έμετο έχει ο ασθενής.
Βέβαια η τάση αυτή για ναυτία και έμετο είναι συνήθως πιο έντονη στην αρχή της θεραπείας με φεντανύλη και σιγά σιγά αμβλύνεται ή και εξαφανίζεται εντελώς.
Το ότι δίνουμε φεντανύλη σε αυτοκόλλητη μορφή δεν σημαίνει ότι σταματούμε με τα άλλα αναλγητικά φάρμακα που δίνονται από του στόματος:
Έτσι, προτείνω ο ασθενής να παίρνει και από ΔΥΟ χάπια Depon 500 mg ΚΑΘΕ ΕΞΙ ΩΡΕΣ με ή χωρίς φαγητό. (Εναλλακτικά μπορεί τα δύο χάπια Depon 500 mg μπορεί να τα αντικαταστήσει με ένα χάπι Depon 500 mg + 1 χάπι Buscopan Plus. Π.χ. 1 χάπι Depon 500 mg + 1 χάπι Buscopan Plus κάθε έξι ώρες με ή χωρίς φαγητό).
Ενδεχομένως μεταξύ των δόσεων του Depon ο ασθενής να χρειάζεται να παίρνει και ΜΙΣΟ χάπι Algofren 600 mg κατά προτίμηση μαζί με λίγο φαγητό (έως και τέσσερις φορές ανά 24ωρο).
Αν παίρνει Algofren καλό είναι να παίρνει και ένα φάρμακο που προστατεύει το στομάχι π.χ. το Helides, το Berlex, το Controloc, το Nexium ή το Losec, 1 φορά/ημέρα κατά προτίμηση 30 λεπτά προ φαγητού.
Το σημαντικότερο μυστικό με την θεραπεία κατά του πόνου είναι να δίνουμε τα φάρμακα σε τακτά χρονικά διαστήματα (« με το ρολόι») και να μην περιμένουμε να πονέσει πρώτα ο άλλος για να τα δώσουμε.
How to apply an Fentanyl transdermal patch
https://www.youtube.com/watch?v=ySCFLhWyI0I
Και μερικές πρακτικές, μη φαρμακολογικές, λεπτομέρειες:
Πιθανόν, από ένα σημείο και πέρα ο ασθενής μας να μην μπορεί να σηκώνεται για να πηγαίνει στην τουαλέτα. Δείτε εδώ ένα βιντεάκι 3 λεπτών που δείχνει πως αλλάζουμε πάνα σε έναν κατακεκλιμένο ενήλικο. Το "ζουμί" είναι από το 0:25 έως και το 3:25
3. How to change adult diapers
https://www.youtube.com/watch?v=cIx7mOV8FM8
Καλό είναι να προμηθευτούμε, από κατάστημα ορθοπεδικών ειδών, ένα αερόστρωμα, που βοηθά στο να μην "ανοίξει" ο ασθενής, δηλαδή στο να μη γίνουν πληγές σε σημεία του σώματός του που είναι συνέχεια σε επαφή με το κρεββάτι. Σε περίπτωση που ο ασθενής είναι ασφαλισμένος, ένα μέρος του κόστους του αεροστρώματος, το καλύπτει ο ΕΟΠΥΥ, αν το συνταγογραφήσει ο Οικογενειακός σας Ιατρός. Ρωτήστε το κατάστημα Ορθοπεδικών ειδών για περισσότερες λεπτομέρειες. Το Α και το Ω, βέβαια για να μην "ανοίξει" ο ασθενής είναι η συχνή αλλαγή θέσεων, π.χ. τις ώρες τις ημέρας που είμαστε ξυπνητοί να του αλλάζουμε θέση κάθε μία ώρα (π.χ. μια ώρα ανάσκελα, μια ώρα κάπως προς τα δεξιά (π.χ. με την βοήθεια κάποιων μικρών μαξιλαριών ή ειδικής "σφήνας" από αφρολέξ που πουλούν τα καταστήματα ορθοπεδικών ειδών), μια ώρα κάπως προς τα αριστερά και ούτω καθεξής. Καταγράφουμε σε ένα τετράδιο μέρα και ώρα που έχουμε βάλει τον ασθενή μας σε μια συγκεκριμένη θέση και βάζουμε ξυπνητήρι στο κινητό μας, για να θυμηθούμε να του αλλάξουμε θέση και πάλι π.χ. σε μία ώρα.
Στο τετράδιο αυτό καταγράφουμε και άλλες λεπτομέρειες π.χ. ώρα και μέρα που κολλήσαμε στον ασθενή μας το αυτοκόλλητο, ή που δώσαμε στον ασθενή μας κάποιο άλλο φάρμακο.
Μια και μιλούμε για φάρμακα, να πούμε ότι στην φάση αυτή, συχνά δεν έχει νόημα να δίνουμε όλα τα φάρμακα που δίναμε στον ασθενή μας παλαιότερα. Συζητήστε με τον Γενικό σας Οικογενειακό Ιατρό ή Παθολόγο, για το αν υπάρχουν φάρμακα που, ενδεχομένως, να μην χρειάζεται να τα παίρνει πλέον ο ασθενής μας. Ενδεχομένως, και να μην χρειάζεται πλέον κανένα από τα φάρμακα που έπαιρνε παλιά παρά μόνο τα παυσίπονα. Αν κρίνει ο Ιατρός σας, ότι κάποια φάρμακα πρέπει να τα παίρνει, μια λύση ανάγκης είναι να θρυματίζουμε ένα χάπι π.χ. στο γουδί (ή πιέζοντάς το ανάμεσα σε δύο κουτάλια, το ένα "μέσα" στο άλλο και ανάμεσά τους χάπι) και μετά να το ανακατεύουμε σε ένα κουταλάκι γιαούρτι και να του το δίνουμε έτσι (αυτό με την προϋπόθεση βέβαια ότι μπορεί να καταπιεί).
Προσέχουμε τι λέμε μπροστά στον ασθενή, ακόμη και αν φαίνεται ότι είναι σε κώμα. Δεν γνωρίζουμε με σιγουριά τι ακούνε και τι καταλαβαίνουν ακόμη και όταν είναι σε κώμα, για αυτό και αν θέλουμε να σχολιάσουμε κάτι, που αν έπεφτε στην αντίληψη του ασθενούς, θα τον στεναχωρούσε, πηγαίνουμε και το λέμε σε άλλο δωμάτιο.
Σε περίπτωση που ο ασθενής φτάσει στο σημείο να μην μπορεί ούτε να φάει αλλά ούτε και να πιεί, δροσίζει τον ασθενή μας κάπως, αν βουτάμε μια καθαρή γάζα σε δροσερό νερό π.χ. από το ψυγείο και στάζουμε λίγο νερό μέσα στο στόμα του.
Για να μην σκάσουν τα χείλη του ασθενούς μας , δεν ξεχνούμε να του βάζουμε στα χείλη του λίγο Liposan ή κάτι αντίστοιχο.
Η αίσθηση της αφής φεύγει τελευταία. Συχνά είναι ανακουφιστικό για τον ασθενή μας, να του πιάνουμε το χέρι.
Αργύρης Αργυρίου
Γενικός - Οικογενειακός Ιατρός
Δαγκλή 4, Καβάλα
Τηλ. 2510 23 11 41 ή 69 78 68 27 22
No comments:
Post a Comment